Medisch afval in de zorg is een enorm probleem. Het Erasmus MC in Rotterdam is een van de eerste ziekenhuizen die daar iets aan gaat proberen te doen. We hebben afgesproken met Nicole Hunfeld. Zij is een van de initiatiefnemers om het Erasmus MC volledig circulair te maken. Nicole werkt op de IC, de grootste vervuilende afdeling van het ziekenhuis. Nicole. Waar kijk ik hier naar? Wat, hoeveel afval is dit van wie? Dit is afval van een dag van 1 IC-patiënt. Een dag, een patiënt. Ja. Dat is wel echt heel erg veel. Ja, dat klopt. Want hoe groot is de impact nu van deze milieuvervuiling? Wat hier ligt is zeven afvalzakken per patiënt per dag aan vuilnis echt. En dat is ongeveer...Dat is echt heel veel. Ja dan moet je even laten doordringen. Ja ja. Ja, en dat al een keer veertig patiënten hier. Alleen intensive care. Dat staat eigenlijk gelijk voor tweeduizend kilometer autorijden per dag en per patiënt. Per patiënt, per dag. Dit is een beademingsset. Daar horen nog allerlei stukken bij of verlengstukken, vooral heel veel slangen van plastic. Per patiënt hebben we zo'n 24 van deze spuiten per dag nodig. En de eindeloze blauwe handschoenen. Ja, we doen één doos handschoenen per dag per patiënt. 108 handschoenen per patiënt per dag. Jeetje. En hetzelfde met deze scharen. Als je die gebruikt hebt, dan gooi je ze weg. Maar zo'n schaar, die zou je toch gewoon kunnen steriliseren bijvoorbeeld. Waarom moeten die weggegooid worden? Omdat het destijds goedkoper was om wegwerpscharen aan te schaffen dan om ze te steriliseren. De moed zakt me een beetje in de schoenen als ik dit zie. Waar zitten mogelijkheden om het anders aan te pakken? Nou, we hebben een onderzoek naar gedaan en we hebben nu zeven hotspots gedefinieerd dus dat zijn de zeven producten die op de intensive care het meest vervuilend zijn. En met twee van die hotspots zijn nu TU-studenten gestart, die gaan kijken of ze ons kunnen helpen om bijvoorbeeld tot een ander product te komen. Als je bijvoorbeeld deze slangenset neemt, die wordt gebruikt om patiënten te beademen. Nou ja, daar zit heel hard plastic. Nou ja, het is hard plastic, maar er zitten ook veel materialen in die niet voor iedere patiënt nodig zijn. En die gooi je dan eigenlijk weg. En dat is heel jammer. Dus ja, we zijn eigenlijk in overleg met de artsen en aan het kijken met elkaar van kan je zo'n set ook misschien kleiner aanschaffen met alleen de spullen die je nodig hebt. Hoe groot het probleem van medisch afval in de zorg is, ondervond ook kunstenares Maria Kooik. Onlangs onderging zij een operatie aan haar borst en besloot het afval van haar operatie te bewaren en te verwerken in een kunstwerk. Ik ben twee jaar geleden met borstkanker gediagnosticeerd en toen moest ik een borstamputatie ondergaan. Maar omdat ik zelf ooit dertig jaar geleden verpleegkundige ben geweest ben ik me helemaal lens geschrokken toen ik als patiënt opgenomen werd, van mijn hemel, wat een ontzettende hoeveelheid plastic wegwerpspul wordt hier gebruikt en dat triggerde mij. En toen ben ik naar het ziekenhuis toegegaan. Ik heb gevraag van ja, zou je misschien, mag ik misschien een project hiermee mee doen? Eerst was het nee, nee, nee, we willen niet. En toen liet ik een van de managers van het ziekenhuis mijn schaar zien. Ik zei kijk, deze schaar komt helemaal uit Japan om mijn verbandje door te knippen en wordt vervolgens weer met de vrachtwagen afgevoerd om verbrand te worden als medisch afval. Dit is belachelijk. En toen zat ie zo van: ja, je hebt gelijk. En toen kreeg ik vrij spel. Ik merk dat er gewoon een taboe heerst op de gezondheidszorg. De je maakt mensen beter, dus ga je niet lopen te klagen over wat je aan afval creëert. Maar ziekenhuizen blijken de tweede grote vervuilers te zijn na Tata Steel dus...Kun je zeggen dat we ook een soort van doorgeslagen zijn, in alles heel steriel willen doen en geen enkel risico lopen. Dat er ergens nog iets aan zit bijvoorbeeld. Ja zeker. De regels zijn ook heel streng en het moet allemaal veilig en uitlegbaar zijn. En dan krijg je dat je heel veel wegwerpspullen gaat gebruiken. En het is waarschijnlijk ook sneller en goedkoper. Ja, dat ook. Behalve hygiëne staan dus ook vooral economische factoren in de weg bij het circulair maken van de afvalketen in het ziekenhuis. Inkoper Maarten Timmerman zet zich al jaren in om het proces te bespoedigen. Kijk, dit zijn onze circulaire bedden. Die hebben we niet gekocht. De idee is dat als de spullen van de leverancier blijven dat een leverancier er dan zuiniger mee omgaat. Dit is het logistieke centrum. Hier komt alles binnen en alles gaat ook uit als afval. Dit zijn smettonnen. Hier komt het besmet afval in en die worden gevuld op de afdelingen. Als ze vol zijn dan worden ze geseald en dan gaan ze daar achter in de container. En dat gaat elke dag door. Die bakken worden mee verbrand? Ja, die worden helemaal mee verbrand en dit is slechts een van de producten die wij kopen hier in het MC of aanschaffen. Een van de vijftigduizend items ongeveer. Mijn god. Dus dat is gigantisch. En ja, wij hebben ongeveer 200.000 kilo aan afval per jaar. Dat is echt gigantisch! Gigantisch ja. En jij bent inkoper en je wilt het goed doen en je hebt een groen hart. Waar begin je in godsnaam aan? Bewustwording. Dus het project voor de IC is stap 1. Als wij afval willen vermijden zullen we een totaal andere vraag moeten stellen aan de marktpartijen. In 2030 circulair, ga je dat halen? Nou, wat mij betreft gaan we dat halen en we hebben ook een heel erg grote verantwoordelijkheid naar de maatschappij. Maar het heeft geen zin om nu te gaan wijzen naar de firma's, want wij zijn de partij geweest die al jarenlang op laagste prijs hebben ingekocht.
