Name: Hoe werkt de zon?
Uploaded: 2015-12-03T07:00:00+01:00
Duration: 4 min 13 s
Description: Binnen in de zon is het verschrikkelijk heet: zo’n 15 miljoen graden. Dankzij ruimtetelescopen weten we steeds meer over hoe de zon werkt. Maar toch is de zon nog best onvoorspelbaar.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

De zon gaat al miljarden jaren mee. Laten we teruggaan naar de tijd dat-ie er nog niet was.
De zon werd zo’n 4,5 miljard jaar geleden geboren uit een grote wolk van gas en stof. Die wolk viel in elkaar door de zwaartekracht. Hij werd steeds kleiner en dichter. De druk binnenin liep zo hoog op… en het werd er zo verschrikkelijk warm... dat er een scheikundig proces op gang kwam. De zon ging branden!
De zon is een gasbol. En niet zoals de aarde een vaste bol van ijzer en steen. In het binnenste van de zon gebeurt iets heel bijzonders. Diep in de kern botsen deeltjes tegen elkaar. Door de hoge druk wordt waterstof omgezet in helium. Kernfusie!
Bij kernfusie komt extreem veel energie vrij. De zon produceert elke seconde net zoveel energie als een miljard atoombommen. Een miljard!
De zon blaast zijn energie alle kanten op de ruimte in. Ook naar onze aarde. Vooral in de zomer kunnen we dat goed voelen. Mensen kunnen niet dicht bij de zon in de buurt komen. We zouden de extreme hitte en gevaarlijke straling niet overleven. Toch weten we al best veel over de zon. Dankzij ruimtetelescopen.
In 2010 lanceerde NASA de SDO, de Solar Dynamics Observatory. Deze ruimtetelescoop onderzoekt wat de invloed van de zon is op onze aarde.
Dat leverde al veel spectaculaire beelden op.
Binnenin de zon gaat het er ruig aan toe. Het is er zo’n vijftien miljoen graden. Naar buiten toe wordt het steeds kouder. Nou ja, kouder. Aan het oppervlak is het nog altijd zo’n 5.500 graden! Sommige plekken op het oppervlak zijn net iets koeler. Vierduizend graden. Dat levert mooie zonnevlekken op. De vlekken worden veroorzaakt door het magnetisch veld van de zon. Ze werden voor het eerst ontdekt door de sterrenkundige Galileo Galileï. Hoe het precies werkt, weten we nog niet… Maar de activiteit van de zon varieert. Om de elf jaar is er een zonne-maximum. Dan slingert de zon vlammen met heel veel energie de ruimte in. 
Zo nu en dan zijn er enorme zonuitbarstingen. Dat kan gevaarlijk voor de aarde zijn. In een zonnevlam zit zoveel energie dat satellieten en radio-apparatuur op aarde ervan kapot kunnen gaan.
Maar de uitbarstingen hebben ook een mooie kant. Die kan je op aarde goed zien en vanuit de ruimte nog veel beter.
In 2012 woonde ik in het internationale ruimtestation ISS. Vanuit de uitkijkkoepel Cupola zag ik heel goed het effect van de zon op onze aarde.
Bij de noordpool en zuidpool buigen deeltjes van de zon af. Dat komt door het magnetisch veld van de aarde. Als de deeltjes vervolgens de dampkring raken, geeft dat een heel mooi effect. Een groene gloed die danst door de lucht... Het poollicht.

Liedjes met videoclips die ervoor zorgen dat het kwartje valt, of waarmee je een handig ezelsbruggetje leert. Snapje?

Programmaheaders

Programmalogo's

Snapje?

De aarde draait niet alleen rond, hij draait ook rondjes om de zon! Weet jij hoe hij dat doet? Bekijk het Snapje en beantwoord de vragen in de quiz!

Quiz over de rondjes van onze planeet

Weet jij hoe de aarde draait?

Klas 4/5/6

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Bij het opwekken van zonne-energie komt geen CO2 vrij. Een duurzame bron van energie dus. Hoe werken die zonnepanelen en wat is de toekomst van zonne-energie? Je leest het in de story van NPO Kennis.

Story over duurzame energie op je dak

Hoe werken zonnepanelen?

Je kan er bussen op laten rijden die vervolgens alleen water uitstoten. Maar hoe duurzaam is waterstof nou echt? Klik op de afbeelding om de story te lezen. 

Story over een energiedrager

Wat is waterstof?

Welke apparaten verbruiken veel energie? En hoe kun je energie besparen in huis? Ga op ontdekking met deze interactieve schoolplaat speciaal voor de bovenbouw en kom meer te weten over energie in en rondom het huis!

Interactieve schoolplaat in en rondom het huis

Energie in en rondom het huis

Hoe werkt de zon?

Ruimtequiz

André Kuipers laat zien hoe het heelal in elkaar zit en op aarde duikt Bart Meijer in de wereld van supertelescopen, marslanders en satellieten!

Ontdek de Ruimte

Naar de interactieve schoolplaat

Binnen in de zon is het verschrikkelijk heet: zo’n 15 miljoen graden. Dankzij ruimtetelescopen weten we steeds meer over hoe de zon werkt. Maar toch is de zon nog best onvoorspelbaar.

Aarde, zon en maan

Energie uit een enorme gasbol

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.