Name: Het Midden-Oosten
Uploaded: 2018-07-11T00:00:00+02:00
Duration: 5 min 44 s

Klas 4/5/6

Israël en de Palestijnse gebieden, zo kennen wij het nu. Maar ruim honderd jaar geleden valt dit stuk van het Midden-Oosten onder het Ottomaanse Rijk. Daar wonen dan Arabieren, en die zijn voornamelijk moslim, joods of christelijk. De bewoners verzetten zich tegen de Ottomaanse overheersing. Deels benadrukken ze dat ze Palestijnen zijn, inwoners van een land in wording: Palestina. 
Joden wonen verspreid over de wereld. Joden in Centraal- en Oost-Europa krijgen aan het eind van de 19e eeuw steeds meer te maken met discriminatie en vervolging. Intussen is het zionisme in opkomst, een beweging onder leiding van ene Theodor Herzl. Die zegt dat het Jodendom meer is dan alleen een religie. Joden zijn een volk van een nog te bepalen staat. Zo’n staat zal hen bescherming bieden. Ze zien het gebied Palestina als een goede optie: een paar duizend jaar geleden was dit het centrum van het Jodendom.  
Maar eerst moeten de Ottomanen weg uit het gebied. Dat lukt tijdens de Eerste Wereldoorlog. De Fransen, Britten en Arabieren verslaan het Ottomaanse Rijk. Na de Eerste Wereldoorlog wordt internationaal bepaald dat de Britten een mandaat krijgen om Palestina te regeren tot het op eigen benen kan staan. De bevolking is teleurgesteld, maar ook hoopvol dat de Britten weer zullen verdwijnen.
Aan de Joden hebben de Britten dan al beloofd dat ze zich hard zullen maken voor een Joods thuis in Palestina. Dat is de Balfourverklaring, verwijzend naar de Britse minister van Buitenlandse Zaken. Er komen steeds meer Joden uit de hele wereld naar Palestina. Ze wonen  vaak in nederzettingen. De Arabische bevolking vindt dat hun land wordt ingepikt en komt in opstand. In reactie daarop verminderen de Britten even de Joodse immigratie naar Palestina. 
Maar dan: een nieuwe grote internationale oorlog. De Tweede Wereldoorlog heeft grote gevolgen voor de Joden in Europa. Zo’n 6 miljoen Joden worden vermoord. Dit maakt het verlangen om een eigen Joodse staat te stichten nog urgenter. Een deel van de overlevenden vertrekt naar Palestina.  
Na de Tweede Wereldoorlog zien de Joden een goede kans om hun droom te verwezenlijken. Het moment dat het mandaat van de Britten over dit gebied afloopt komt dichterbij. Precies 1 dag voor dat moment, op 14 mei 1948, roepen de Joden, onder leiding van Ben Gurion de staat Israël uit. De vreugde onder Joden is groot. Maar nog tijdens de feestviering breekt een nieuwe oorlog uit. Arabische buurlanden vallen de jonge staat binnen. 
Zij doen dat met het opdelingsplan van de Verenigde Naties in hun hand.  Een half jaar eerder heeft de VN een plan gemaakt voor de verdeling van Palestina en aangegeven welk stuk Joods wordt en welk gebied Palestijns. De Arabische buurlanden willen de gebieden veilig stellen die naar de Palestijnen zouden gaan. Bijna een jaar lang vechten ze tegen Israëlische troepen. Jordanië neemt de westelijke Jordaanoever in. Egypte de Gazastrook. Maar ze krijgen lang niet alle gebieden die ze willen hebben. Zo’n 60 procent van gebied dat de VN had toegewezen aan de Palestijnen, valt juist in handen van Israëlische troepen. Zo ook West-Jeruzalem, dat volgens de VN onder internationaal gezag zou moeten komen. 
Dit heeft grote gevolgen voor de Palestijnen: de oorlog leidt tot vluchtelingenstromen. Uiteindelijk belanden zo’n zevenhonderdduizend Palestijnen in de buurlanden. De Palestijnen noemen deze gebeurtenis ‘Al Nakba’, de catastrofe. 
De gevluchte Palestijnen maken in de eerste jaren plaats voor zo’n 700.000 Joden die zich in Israël vestigen. In de jaren daarna emigreren nog meer Joden uit de hele wereld naar Israël.  
Er zullen algauw nieuwe spanningen ontstaan tussen Joden en Palestijnen. Inzet zijn de exacte grenzen van het jonge land of zelfs de vraag of Israël wel mag bestaan. Een andere belangrijke vraag is in hoeverre de gevluchte Palestijnen mogen terugkeren. 
Dit vraagstuk wordt symbolisch weergegeven met een sleutel: gevluchte Palestijnen bewaren vaak nog de sleutel van het huis waar zij zelf, of hun voorouders woonden tot ze er werden verdreven door Israëlische troepen.

Machtsstrijd in het Midden-Oosten

De geopolitieke relaties in het Midden-Oosten zijn complex. Al is het maar omdat onderlinge verhoudingen vele honderden jaren terug gaan. Kennis over de koloniale geschiedenis, religie en verschillen tussen etnische groepen geeft meer duidelijkheid. Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen.

Scrollverhaal over de landen en partijen in het conflict

Benjamin Netanyahu

Benjamin Netanyahu is de premier van Israël. Hij staat bekend als uitgesproken rechts en is tegenstander van een onafhankelijke Palestijnse staat. Klik op de afbeelding om de rest van de story te lezen op NPO Kennis.

Story over de leider van Israël

Wie is Benjamin Netanyahu?

In Gaza is de Islamitische Palestijnse beweging Hamas aan de macht. Internationaal wordt Hamas als terreurorganisatie beschouwd. Wat is het doel van Hamas? En waarom laait het geweld tussen Hamas en Israël weer op? Klik op de foto op naar de story te gaan. 

Story over de extremistische Palestijnse beweging

Wat is Hamas?

Wat doet honger met je lichaam?

In Gaza verslechtert de voedselsituatie met de dag. In dit scrollverhaal laat de NOS zien wat langdurige honger met een lichaam doet.

Scrollverhaal van NOS

De uithongering van een mens

Het Midden-Oosten

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Met het Midden-Oosten bedoelen we landen in Zuidwest-Azië en Noord-Afrika. Het Midden-Oosten kent een bewogen geschiedenis van revoluties, opstanden en conflicten.

Programmaheaders

Eind 19e eeuw leven Joden verspreid over de wereld en is er geen Joodse staat. Dat verandert na de Tweede Wereldoorlog. Joden willen dan een eigen staat om zich te kunnen beschermen tegen discriminatie en Jodenvervolging. Dat gebeurt in Palestina, een land waar de Joden 2000 jaar geleden hebben geleefd. In 1948 roepen de Joden het land Israël als eigen Joodse staat uit. Dit tot ongenoegen van de Palestijnen die inmiddels in het gebied wonen.

Televisie en computer

Een nieuw land: Israël

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.