Hun wieg staat in Irak, waar ze ooit bekend stonden als Al Qaida in Irak. Maar inmiddels heten ze IS, of voluit Islamitische Staat. Het ontstaan van deze terroristische beweging heeft te maken met de Amerikaanse inval in Irak in 2003. Die oorlog trekt extremisten aan, omdat ze de oorlog onterecht vinden en simpelweg omdat de Amerikanen daar een makkelijk doelwit vormen. Duizenden Amerikaanse militairen komen om bij aanslagen en aanvallen.
Uiteraard maken de Amerikanen jacht op dit ‘Al Qaida in Irak’. Na een tijd hebben de Amerikanen succes en blijft er een klein groepje extremisten over.
Dat groepje ziet nieuwe kansen als in buurland Syrië de oorlog uitbreekt. Ze gaan ernaartoe, om mee te helpen in de strijd tegen de Syrische president Assad. Maar eigenlijk zijn ze er vooral bezig om nieuwe leden te werven. Er komen namelijk steeds meer jihadisten uit de hele wereld naar Syrië. Velen worden lid van een strijdgroep die zich losweekt van Al Qaida en zich anders noemt: Islamitische Staat in Irak en Groot Syrië, ISIS, of later kortweg IS.
De naam maakt hun ambities duidelijk: een eigen land, een kalifaat stichten. En dat is niet per se het doel van de andere strijdgroepen in Syrië. En dus komt het tot een interne oorlog tussen ISIS en de andere groepen. Maar ISIS blijft overeind en krijgt steeds meer steden en dorpen in zowel Syrië als Irak in handen. In de zomer van 2014 is hun grote doorbraak. Ze nemen de Iraakse stad Mosul in en roepen daar het kalifaat uit, een Islamitische Staat onder de leiding van ene Abu Bakr al Baghdadi. Een Irakees die ooit nog in een Amerikaanse gevangenis in Irak zat.
Als IS steeds verder oprukt, grijpen de Amerikanen opnieuw in in Irak, het land waar ze in 2011 uit waren vertrokken. De Amerikanen, geholpen door andere landen, bombarderen IS en weten de opmars te stoppen. Uit wraak onthoofdt IS een aantal door hen gegijzelde Westerse journalisten en hulpverleners.
Intussen wordt een coalitie van lokale grondtroepen opgebouwd om IS te verjagen, gesteund door Amerikaanse en andere westerse special forces.
In de jaren die volgen verliest IS terrein en in 2017 wordt IS verdreven uit de stad Mosul en ook uit de Syrische stad Raqqa, wat de hoofdstad was van het door hen gemaakte kalifaat. En daarmee is het concept van een nieuwe staat in het Midden-Oosten wel voorbij. Maar lang niet alle IS-strijders zijn gedood of gevangen genomen. Een deel houdt zich schuil en wacht nieuwe kansen af om ellende te veroorzaken.
Bovendien is IS in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een soort multinational, met filialen in andere landen, zoals Egypte of Libië. Ook heeft IS strijders verplaatst naar Europa, om hier aanslagen te plegen. En de organisatie inspireert mensen die nooit in het kalifaat zijn geweest, om in naam van IS ‘ongelovigen te doden’. De zwarte vlag van IS wappert in het Midden-Oosten steeds minder openlijk, maar er lopen nog genoeg mensen rond die de ideeën van IS willen uitvoeren.
