Iran kennen we nu als een Islamitische Republiek, een land van ayatollahs. Maar voor er in 1979 een Islamitische revolutie uitbreekt, zit Iran anders in elkaar.
Laten we teruggaan naar de Tweede Wereldoorlog. Iran was daarin neutraal, maar onderhield wel een goede handelsrelatie met Duitsland. In 1941 vallen Britse en Russische troepen Iran binnen. De Britten zijn vooral uit op de olievelden, de Russen hebben ook als doel een spoorlijn die voor hen belangrijk is, veilig te stellen.
De Sjah, een soort koning, die aan de macht is in Iran wordt aan de kant geschoven voor zijn zoon Mohammed Reza Sjah. Er is ook een regering met een premier. Een van hen is het wel waard om te noemen. Premier Mohammed Mossaddegh moet bij een staatsgreep, in 1953, weer verdwijnen. Maar ook hier blijkt dat er buitenlandse invloed is: de staatsgreep is een geheime Brits-Amerikaanse operatie.
De Sjah, die erg op de hand is van de Amerikanen wordt in de jaren die volgen steeds meer gehaat door de bevolking. Onder andere vanwege corruptie en hardhandig optreden tegen oppositie. Bovendien heeft de Sjah erg weinig op met het geloof en promoot hij een meer westerse leefwijze, met zaken die in de islam verboden zijn. Voeg daarbij een toenemende armoede onder de bevolking en je hebt een recept voor een revolutie.
Islamitische geestelijken en andere gelovigen komen in opstand, en begin 1979 wordt de Sjah gedwongen Iran te verlaten. Daar komt iemand voor in de plaats: na 15 jaar ballingschap keert de religieuze leider Ayatollah Khomeini terug in Iran.
De Sjah was altijd pro-Amerika, maar onder Ayatollah Khomeini verandert dat. De Amerikaanse ambassade in Teheran wordt bestormd en een deel van het personeel wordt meer dan een jaar gegijzeld. Iran eist dat de Sjah terugkeert om berecht te worden, maar dat gebeurt niet. Carter is ten tijde van de gijzeling de Amerikaanse president, maar de gijzelaars komen pas vrij op de dag dat zijn opvolger Reagan aantreedt.
Terwijl Iran wordt omgevormd naar een Islamitische Staat, valt buurland Irak aan, in september 1980. Er zijn conflicten over de grensgebieden aan vooraf gegaan, maar ook is Irak bang dat de revolutie van Iran overslaat naar Irak, waar de meeste mensen sjiitische moslims zijn, net zoals in Iran. Irak hoopt gebruik te maken van de chaos in Iran. Het Iraakse leger maakt eerst terreinwinst, maar in 1982 lukt het Iran om het Iraakse leger terug te dringen naar Irak.
Nog een aantal bloedige jaren volgen. Grotendeels is het een loopgravenoorlog. Na acht jaar komt deze oorlog ten einde. Niemand is er een meter mee opgeschoten. Wel zijn er een half miljoen Iraakse en Iraanse soldaten dood en wellicht net zoveel burgers.
Nog geen jaar na het einde van de oorlog overlijdt Khomeini. Hij ligt begraven ten zuiden van Teheran in een groot mausoleum. Zijn opvolger is ayatollah Ali Khamenei. Als hoogste leider van Iran zet hij het gedachtegoed van Khomeini voort.
