Voorafgaand aan de beslissing op nationaal rechterlijk niveau, kan de rechter die een geschil voor zich heeft liggen waar Europees rechterlijke aspecten een rol spelen en het de rechter op voorhand niet duidelijk is hoe Europees gerechtelijk daarover wordt gedacht, dan kan de rechter zeggen: “het Hof van Justitie Europese Gemeenschappen, wilt u de voorliggende vragen beantwoorden?”.
Een zaak die via hoger beroep bij de Raad van State terecht is gekomen kan door de Raad voor Advies worden doorgestuurd naar het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg om de zaak te toetsen aan de Europese regels.
Het recht van de Europese Unie wordt ook wel “gemeenschapsrecht” genoemd. Het is het geheel van EU-verdragen, richtlijnen en verordeningen inclusief de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie, vaak afgekort tot Het Hof. Het Hof is in 1952 opgericht. Het heeft als taak ervoor te zorgen, dat de EU-wetgeving in alle lidstaten op dezelfde manier wordt geïnterpreteerd en toegepast zodat de wet voor iedereen gelijk is. Elke lidstaat levert één rechter aan Het Hof. Voor Nederland is dat sinds 2010 Alexandra Prechal.
De Nederlandse Staat heeft mogelijkheid om hier de zaak te beïnvloeden door hier gewoon een goed verhaal af te komen steken als we inderdaad iets goeds te vertellen hebben. Er zijn soms ook wel landen die agenten sturen alleen om maar wat te roepen. Hè, maar als je echt een belangrijk punt hebt, dan kun je dat hier heus wel over het voetlicht krijgen. Heel veel regels zijn toch wel uiteindelijk terug te voeren op het Europese recht en je ziet het niet altijd even duidelijk, omdat er een soort vertaalslag vindt in de Nederlandse wetgeving en soms denk je, dat je gewoon met de Nederlandse wetgeving te maken hebt. En het gebeurt ook regelmatig dat wetgevingen botsen. Een zeer fameus voorbeeld in Nederland was de forse discriminatie van vrouwen in de sociale zekerheid, hè, dat was gewoon de sociale zekerheidswetgeving, dat bijvoorbeeld vrouwen uitsloot van werkloosheidsuitkeringen, terwijl er een Europese richtlijn was die voorschreef dat de vrouwen en mannen gelijk behandeld moesten worden. Het punt is, dat er heel vaak toch nog marges zijn voor afweging door ie nationale rechter of dat hij toch nog, hè, met nieuwe feiten te maken krijgt, dus er is nog een soort natraject, dat is niet zomaar een soort (…) van wat Het Hof hier zegt, dat zij het dan ook maar direct reproduceren. Hè, maar ze mogen niet iets gaan zeggen wat in strijd zou komen met de uitleg die Het Hof hier heeft gegeven.
