Boeren hebben niet alleen een stikstofprobleem, maar nu ook een acuut mestprobleem. Als Nederland de klimaatdoelen wil halen, dan ontkom je er niet aan om de veestapel te laten krimpen. Mogelijk heb je dan op termijn niet te veel, maar juist te weinig mest. Onze eigen mest zou dan een oplossing kunnen zijn.Fides gelooft in een circulair systeem, maar dan met menselijke mest. Ze trekt met haar wagen door het land om mensen bewust te maken van hun waardevolle poep en plas waar zij broodjes van maakt. Dit is een circulair toilet. Het is een groot gat gewoon. Ja, daar gaat de poep doorheen. En de plas wordt geleid door de pot en die komt in een tank hieronder en hier in de achterklep. Er zit een goed slot op, want voor ons is poep waarde dus die moet beschermd worden. Het goud moet je goed beschermen. Dit is de bak waar de poep wordt opgevangen. Maar dat is het eindproduct van wat daar jouw pot ingaat. Precies, dus als jij dat hebt opgehaald, waar gaat het dan vervolgens naartoe? Het gaat naar een grote biomeiler en dat is eigenlijk een grote composthoop. Dus daar zit poep en plas in. Maar ook heel veel koolstof, dus houtsnippers, allemaal dat soort dingen. En als je dan wacht, wat er dan gebeurt is vrij magisch, namelijk bacteriën eten dat allemaal op en zetten dat om in aarde, breken daarmee medicijnresten af. Pesticiden worden door de hitte die dat opwekt ook verbrand en daar komt komt dit dus uit. Zou je het willen proeven? Nee, nee, nee nee nee. Nee nee. Nee nee, helemaal niet. Ik ben een moeilijke eter. Dit idee al. Ik denk in beelden. Dat je gewoon denkt van eet ik nou mijn eigen schijt? Nee dat eh…Je kan lekker smaken hoor, maar het is het idee gewoon…Eet je nooit een frietje? Ja, net nog. Nou, komt van land, bemest met koeienpoep. Ja, je hebt wel weer een punt, maar daar denk ik anders over na. Maar van mensen is toch anders. Maar waarom vinden we het eigenlijk zo walgelijk als we koeienmest de normaalste zaak van de wereld vinden? Ik ga langs bij Joshua Tybur, die onderzoek doet naar walging en mij confronteert met testen die ie bij veel proefpersonen heeft afgenomen. Naast poep is plas ook een waardevolle meststof. Kimo van Dijk gebruikt zijn eigen urine om onderzoek te doen naar het effect op de groei van aardappels. Veertien potjes met veertien verschillende stoffen. Wat zijn het allemaal voor stoffen? Hier zie je aan deze kant uit de voedselfabrieken waar ze…proceswater is, het schoonmaken van worteltjes en er komt uiteindelijk soort van afvalwater vrij dat wordt verwerkt. Dus dat zie je aan deze kant. Kan je ook als mest gebruiken? Kan je ook als mest gebruiken. Is relatief schoon ook, dus eigenlijk geen probleem. Maar het is wel zo dat het op dit moment steeds meer verbrand wordt. Dus dat is zonde. Heel zonde. En deze helft. Deze helft, dat komt dus uit poep en plas, rioolwater en uit de assen die daar ook vrijkomen. Dus je hebt urineproduct verwerkt en zwart water, dat is poep en plas bij elkaar. Je hebt het slib wat in een rioolzuivering ontstaat en om hier vanaf te komen op dit moment verbranden we dat. Maar wat je ook kan doen is urine en zwart water bij de pot verzamelen. De wc-pot. Ja, de wc-pot en dat speciaal gaan opwaarderen. Gaan recyclen. Welke zal de beste aardappel opleveren denk je? Dat is een hele goeie. En ik moet je eerlijk zeggen en dat is niet omdat ik bevooroordeeld ben. Ik weet dat de urine echt heel goed kan scoren en dat is bijvoorbeeld ook voor koeienurine maar ook menselijke urine. In Zweden, in Zwitserland zijn ook proeven gedaan, die scoort bijna altijd in ieder geval zo goed als kunstmest en vaak nog net iets beter. Ik heb wat voor jou meegenomen uit dit zakje. Koekjes. Van eigen deeg? Van eigen uitwerpselen verbouwd op basis van mest uit urine. Uit Frankrijk. Uit Frankrijk. Ja. Want daar doen ze dit al. Ja. Wil je er een? Ja zeker. Ik ga ook proeven. Toch spannend of niet? Best wel oké. En wat vind jij? Lekker. Is het voor jou niet frustrerend dat…In Frankrijk mag je dus gewoon hiervan dit maken. Simpel gezegd. En jij moet het nog allemaal testen en landerijen afhuren om nog eens een keer…Ja. Te bewijzen dat het kan. Vind je dat niet frustrerend? Het is wel frustrerend. Ik bedoel sowieso dat het überhaupt verbrand wordt het meeste wat hier op tafel staat. Maar het is ook zo. Het is wel een transitie. We moeten ook met boeren, die moeten er ook vertrouwen in gaan krijgen. Dus dat is ook waarom we dit doen. Het is ook een soort van demo om te laten zien dat het kan. Dus dat het kan qua veiligheid maar dat het ook al kan qua landbouwkundige waarde dus. En ook, vergis je niet, kan je het het land op brengen? Kan het in dezelfde machines bijvoorbeeld? Kan dat trouwens? Ja, dat kan in principe wel. En de meeste producten hier, die kunnen met gangbare applicatiemiddelen, dus met bemesting…Met de trekker? Het land op gebracht worden. Ja. Elektrische auto's hoor je mensen over, permacultuur, eiwittransitie. Dat zijn allemaal bekende dingen, maar de waarde die jij en ik dagelijks zelf maken. Dat blijft eigenlijk een beetje in de doofpot en dat vind ik fascinerend. In de wc-pot. Ja! Je spoelt het weg, letterlijk. Je spoelt het weg, flush en forget. Ja, zonde.
