Name: De moord op kroonprins Franz Ferdinand
Uploaded: 2024-10-28T17:10:00+01:00
Duration: 8 min 13 s
Description: Op 28 juni 1914 wordt de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Franz Ferdinand doodgeschoten in Sarajevo. Als reactie op de moord breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Waar komt deze moord vandaan en waarom had het zulke grote gevolgen?

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Dit zijn beelden uit 1914. Dit is Franz Ferdinand, de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Op 28 juni 1914 wordt hij doodgeschoten in Sarajevo. Na deze moord zal Europa nooit meer hetzelfde zijn. Waarom? En wat ging eraan vooraf? Laten we even terugspoelen. Om te begrijpen waarom deze moord zo'n grote impact heeft. Moeten we terug naar Europa aan het eind van de negentiende eeuw. De macht is dan in handen van vier landen Groot-Brittannië Frankrijk, Rusland en Oostenrijk-Hongarije. Deze landen hebben allemaal kolonies en daarmee vergroten ze hun rijkdom en macht. Hierdoor knettert het af en toe flink tussen de landen en worden er soms onderling oorlogen uitgevochten. Maar dan komt daar ineens Duitsland bij. Dit land wil ook meedoen op het wereldtoneel en brengt de machtsverdeling in Europa aan het wankelen. Duitsland bestaat uit allerlei kleine staatjes maar verenigt zich in 1871 tot één keizerrijk met flinke ambities. Duitsland wil een dominante macht worden in Europa, net als de andere grootmachten. En dat betekent koloniën en een modern groot leger met sterke oorlogsvloot. De andere grootmachten volgen de ontwikkelingen in Duitsland met wantrouwen. De eerste scheurtjes in Europa beginnen te ontstaan. Er volgt een wapenwedloop waarbij de verschillende landen elkaar proberen af te troeven met steeds sterkere oorlogsvloten. De Europese landen verbinden zich met elkaar in twee kampen. Bondgenootschappen. Aan de ene kant het Duitse Rijk, Oostenrijk-Hongarije en Italië. De Triple Alliantie ofwel de Centralen. En aan de andere kant een bondgenootschap tussen het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Rusland. De triple Entante, oftewel de geallieerden. Stel je dus voor de machtsverhoudingen beginnen te verschuiven. Alle landen bouwen aan grotere en sterkere legers en sluiten onderling bondjes om elkaar te helpen mocht er oorlog uitbreken. Het begint nu echt onrustig te worden in Europa. En dan is er nog iets wat olie op het vuur gooit. Nationalisme. Het geloof dat één volk ook één natie hoort te hebben. En vooral in Oostenrijk-Hongarije, dat op dat moment bestaat uit tientallen volkeren, zorgt dit voor problemen. Want naast Oostenrijkers en Hongaren wonen er Serven Tsjechen, Slowaken, Kroaten en nog veel meer volkeren in dit keizerrijk. En die volkeren vinden dat Oostenrijk-Hongarije maar niks. Ze willen liever hun eigen naties. In 1911 richt een groep extreme Servische nationalisten de Zwarte Hand op. Hun doel is de Serven te verenigen in een zelfstandig Servië. 1914. De spanningen in Oostenrijk-Hongarije komen tot een kookpunt en precies op dat moment brengt Franz Ferdinand, de troonopvolger van de Oostenrijks-Hongaarse keizer, een bezoek aan de Slavische gebieden van het rijk. En deze kroonprins is anders dan de huidige keizer. Hij is voor meer vooruitgang en meer vrijheid voor de verschillende volkeren. 28 juni 1914 maakt Franz Ferdinand samen met zijn vrouw Sophie een rondrit door de Bosnische stad Sarajevo. De Zwarte hand grijpt zijn kans. Langs de route staan vier leden van de terreurgroep met als missie een aanslag op de troonopvolger. Het is de Bosnisch-Servische student Gavrilo Princip die raak schiet. Twee schoten. Franz Ferdinand en zijn vrouw sterven ter plekke. Na de moord op Franz Ferdinand is heel Europa in rep en roer. Keizer Franz Josef van Oostenrijk-Hongarije is na de aanslag op zijn neef uit op wraak. Hij verklaart de oorlog aan Servië. Omdat Rusland de Serviërs als broedervolk ziet mengen zij zich in het conflict. Geen van de Europese landen wil oorlog. Maar daar zijn dan die bondgenootschappen. En binnen zes weken zijn alle grootmachten in Europa met elkaar in oorlog. Uit alle koloniën komen troepen om mee te vechten. En zo wordt het dus een wereldoorlog. Door het grote aantal deelnemende landen en de enorme hoeveelheid doden wordt deze oorlog, ook wel de grote Oorlog genoemd. Wij kennen het als de Eerste Wereldoorlog. De moord op Franz Ferdinand in Sarajevo is de directe aanleiding voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Maar de aanleiding is niet hetzelfde als de oorzaak. De bondgenootschappen, de wapenwedloop en het nationalisme, dat zijn oorzaken. Stel je voor als die moord niet was gepleegd, zou de oorlog dan niet zijn uitgebroken?

Wat weet jij over het ontstaan en de werking van de Europese Unie? Doe de quiz en kijk of jij alle antwoorden weet. 

Quiz over de EU

Wat weet jij over de Europese Unie?

Van 1914 tot 1918 woedt in de wereld de ‘Eerste Wereldoorlog’. Nederland doet niet mee aan de oorlog en blijft neutraal. Maar voor veel andere landen wordt deze oorlog gezien als ‘de grote oorlog’. Een oorlog met miljoenen slachtoffers.

Quiz over de ‘grote oorlog’

Wat weet jij over de Eerste Wereldoorlog?

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is een militaire samenwerking, bestaande uit 30 landen. De NAVO heeft als doen de vrijheid en veiligheid van de lidstaten te garanderen. Hoe doen ze dat? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

Wat doet de NAVO?

Europese verkiezingen

Elke 5 jaar mogen we naar de stembus voor de verkiezingen van de Europese Unie (EU). We kiezen dan de leden van het Europees Parlement. Dat zijn Europarlementariërs. Hoe gaan deze verkiezingen in hun werk? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over het Europees Parlement

Hoe werken de Europese verkiezingen?

FF terugspoelen

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Wat leidde tot de Eerste Wereldoorlog? Wat is er gebeurd tijdens de Cubacrisis en waarom stond er een grensmuur middenin Berlijn? In FF terugspoelen kijken we terug naar het verleden. Wat is er gebeurd en wat zijn de gevolgen?

FF terugspoelen programma afbeelding

Op 28 juni 1914 wordt de Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Franz Ferdinand doodgeschoten in Sarajevo. Als reactie op de moord breekt de Eerste Wereldoorlog uit. Waar komt deze moord vandaan en waarom had het zulke grote gevolgen?

Wereldoorlogen

Wat was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog?

De moord op kroonprins Franz Ferdinand 

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.