Hoi, ik ben Ronit. Ik ben 12 jaar. Hier woon ik, in Den Haag. We zijn veel thuis, dus ik laat je het huis even zien. Dit is de gamekamer waar mijn broer vaak zit. Ik ook. Dan speel ik piano. Dit is de woonkamer. Dit is mijn hond. En dit is mijn eigen kamer. Ik zit hier graag, alleen of met mijn vriendinnen. Ik woon in dit huis met mijn moeder, broertje en broer. Mijn vader woont in Amerika. Dat leg ik later weer uit, maar dit is mijn vader. Mijn moeder houdt van foto's. Overal, echt overal hangen foto's. Ze zeggen veel over mijn afkomst. Ik ben joods.
Joods zijn gaat over meer dan geloven of over religie. Het gaat ook over mijn afkomst, cultuur en over de hele voorgeschiedenis van het Joodse volk. Er is daar zoveel over te vertellen.
'Oké, leg ze maar gespreid neer.' Wat ik naast mijn afkomst belangrijk vind? Het milieu. Ik maak me zorgen om de opwarming van de aarde. Morgen ga ik samen met een vriendin de klimaatmars lopen. Mijn broertje is veel jonger dan ik. Soms kan ik goed met hem opschieten en soms ook helemaal niet. Ik ben nog nooit naar zo'n protest geweest, maar ik kijk wel naar filmpjes van Greta Thunberg. Ken je haar? Hopelijk helpt het als mensen zich laten horen. Ik heb net mijn bar mitswa gedaan hier in deze synagoge, waar joodsgelovige mensen samenkomen. Ik vind het echt een mooi gebouw. Als meisjes 12 zijn, worden ze bat mitswa. Dat betekent dat je volwassen bent en dat je de verplichtingen moet nakomen die het Joodse geloof voorschrijven. Bij jongens gebeurt dit op hun dertiende. Dat heet bar mitswa. Omdat je volgens de joodse wetten op shabbat, de rustdag op zaterdag, niet mag fotograferen, hebben we een fotoshoot gedaan op de vrijdag ervoor met mijn joodse familie van over de hele wereld. Iedereen was gekomen. Dat was zo bijzonder. De fotograaf is ook joods. Op de dag van de bat mitswa is er eerst een dienst in de synagoge. Ik heb uit de Thora voorgelezen in het Hebreeuws. Ik kreeg lessen en heb maanden moeten oefenen. Ik was zo zenuwachtig. Het voorbereiden van je bat mitswa doe je samen met de rabbijn. Hij of zij leert mensen over het joodse geloof. Er zijn tijdens zo'n dienst heel veel rituelen. Aan het einde gooit iedereen snoepjes naar het midden. En daarna is er een groot feest. Mijn vriendinnen waren er ook bij.
Hoi, hi! Hoe gaat het met je? Met mij gaat het goed. Leuk je te zien. Hoe gaat het met jou? Met mij goed, ik ben moe. Ik heb gisteravond niet zo goed geslapen. Oh, hoe komt dat? Ik deed mijn Natuurwetenschappen.
Mijn vader is ook een rabbijn. Hij woont en werkt in Amerika, in Washington D.C. Mijn ouders kwamen in 2005 naar Nederland en zijn gescheiden toen ik tien was.
De focus op duurzaamheid toch? Ja, het is best moeilijk. En morgen is de klimaatmars, dus ik moet vanavond goed slapen.
We zien elkaar een paar keer per jaar en we videobellen. Ik ben de meeste tijd bezig met school. Ik zit op de internationale school in Den Haag. Ik vind het echt heel leuk op school, tussen zoveel verschillende nationaliteiten. We krijgen les in het Engels. Thuis spreken we ook Engels, of ja, Amerikaans met elkaar. Maar mijn Nederlands is ook goed, toch? Na school maak ik tijd voor mijn grootste passie: paardrijden. Mijn moeder werkt als internationale mensenrechtenjurist. Ze is heel goed en werkt hard. Ze heeft een mooie prijs gewonnen met haar werk, 'The prominent women in international law'-prijs. En nu werkt ze vaak thuis. Normaal moet ze ook reizen voor haar werk. Ik mocht wel eens mee. Mijn moeder heeft regels, maar ze is ook best makkelijk. Meestal speel ik voor dat we gaan eten nog even piano, als m'n oudste broer tenminste niet aan het gamen is. Ronit, kun je je koptelefoon opzetten alsjeblieft? Ik was hier eerst, doe jij je koptelefoon maar op. Oké. Mijn broer komt uit Ethiopië. Mijn ouders hebben hem geadopteerd toen hij een baby was.
Ik heb een vraag, kun je mij en mijn vriendin naar de klimaatmars brengen morgen? Ja, absoluut, heb je er zin in? Ja, ik heb er heel veel zin in. Heb je de posters af?
Het is vrijdag en dus begint vanavond bij het ondergaan van de zon shabbat. En die eindigt op zaterdagavond als de zon weer onder is. Op de vrijdag bereiden de gelovige joden alles al voor. Ze maken hun huis schoon, doen alle boodschappen, ze koken en bakken alvast allemaal lekker eten en ze kleden zich mooi aan voor het eten op de vrijdagavond. Wij eten op vrijdag ook altijd iets speciaals bij het eten, namelijk challa. Ik hoop dat het lekker smaakt. Tijdens de shabbat mogen traditioneel gelovige joden niet werken, niet sporten en ook geen elektriciteit gebruiken. Je mag zelfs je telefoon niet gebruiken. Gelukkig zijn wij niet zo streng.
Dat wat wij op ons hoofd dragen is een keppeltje. Mijn broer wil eigenlijk geen keppeltje meer dragen. Ik vind het avondeten een fijn moment.
Ik ben het een beetje aan het versieren, maar ik denk dat het goed is. Wil je het zien? Vaak bel ik nog even met een vriendin voordat mijn avond echt begint. Mijn broertje heeft me een beetje geholpen. Ik ga superlaat slapen, altijd, en ik heb nu vakantie, dus kan ik ook wat later uitslapen. Ik kijk in bed vaak nog één van mijn lievelingsseries. Dat doe ik ook om even afleiding te hebben. Ik denk best wel veel na. Er is ook zoveel te kiezen. Over mijn geloof krijg ik thuis wel vrijheid, maar mijn joodse afkomst, die zal er natuurlijk altijd zijn.
