Name: Bepaalt waar je woont op wie je stemt?
Uploaded: 2017-02-28T00:00:00+01:00
Duration: 3 min 55 s
Description: Kiezers stemmen op de partij die het meest overeenkomt met wat zij willen. Klinkt logisch, maar dat was vroeger wel anders. Je politieke voorkeur hing toen sterk samen met waar je woonde. Myrthe Hilkens zoekt uit hoe dat zit.

Klas 4/5/6

Hai. Hoi. Voor een kaart van Nederland. Wat doen we hier? Dit is een heel erg typisch Nederlandse wijk. Nederlandser kan bijna niet. We zien een woonerf, rijtjeshuizen. We zien koophuizen en huurhuizen. We zien twee schotelantennes op ongeveer 20 huizen. Dat is een goede afspiegeling van Nederland. Een hele variatie aan tuinen. Dit is een woonerfwijk. Dat is de categorie waar de meeste van zijn. Dus ook waar je je op moet focussen als politicus. Dit is gemiddeld Nederland? Ja. Hoe gemiddeld Nederland woont. Ja. En gemiddeld Nederland zweeft er lustig op los. Vroeger stonden we ons leven lang pal achter EEN partij. Ik onderzoek de relatie tussen het stemgedrag en de geografie van Nederland. Want de verschillen tussen gebieden zijn gigantisch groot. Hier loopt zo'n lijn, door het Rivierengebied…een stukje door Brabant. Dan heb je het over honderden jaren geleden. Die stemden massaal KVP. Of je nou kapitalist was of arbeider... dat was de gemene deler. Het belang van het vaderland, geplaatst in Europees verband. Voor dit vechten wij, Katholieke Volkspartij. Daarboven heb je een strook vanuit Zeeland richting het noorden die sterk protestants is. De lijsttrekker van de Christelijk Historische Unie deponeerde zijn stembiljet. Je hebt hier veel communistische kiezers. En het platteland dat trouw CDA blijft. Tot die stemden we dus wat we geacht werden te stemmen. Eigenlijk waren de verkiezingen tot de jaren 70 meer een volkstelling. Maar hoe is dat nu? Hier in het uiterste oosten veranderen dingen. Je hebt hier een grens tussen zand en veen. En die veengebieden stemmen vrij massaal op de PVV en de SP. Wat ik niet snap: Wat maakt 't uit of je op zand- of veengrond woont? Waar hing dat mee samen? Op het veen was het heel zompig. Je had nog geen riolering. Het was allemaal een natte boel, veel ziektes. Op het zand wonen, waar het lekker droog is, dat is een stuk gezonder. Ook in West-Nederland zie je die verschillen tussen zand en de rest. Langs de kust is zandgebied. Het Gooi, Utrechtse Heuvelrug. Dat zijn van oudsher gebieden waar veel rijken wonen, want het zand was gezond om op te leven. En die lijn loopt dwars door een stad als Den Haag. 

Op naar Den Haag, naar de Indische buurt...waar kiezers wonen op zand en stand. We staan in Den Haag, op het zand. Ja. Weet ik nu. Statige huizen. We zien 't. Want het zand, heb ik geleerd van Josse...dat was gezond wonen. Het rijke leven. Ja. Dus de mensen met geld trokken zich daar terug...want daar was het leven goed, ten opzichte van het veen. En kunnen we vandaag nou naar deze wijk kijken en nog steeds constateren: 'Iedereen hier stemt liberaal'? Nee, die oude scheidslijnen van de maatschappij verklaren steeds minder van ons stemgedrag. Er zijn nog wel wat verschillen tussen het veen en het zand, net zoals tussen religieuzen en niet-religieuzen, maar dat wordt steeds minder. Waar komt dat door? Kiezers zijn steeds meer gaan kiezen. Ze stemmen niet meer op basis van waar ze vandaan komen of waar ze wonen...maar op wat ze willen. De meeste kiezers hebben twee a drie partijen in gedachten op wie ze zouden willen stemmen. Ze hebben dus een soort voorselectie. En uit die partijen maken ze een eindkeuze. Tussen welke partijen twijfelt u? D66 en PvdA. Ik denk toch GroenLinks of D66. En dat is hoe we altijd een keuze maken. Als we naar een winkel gaan, weten we al wat we ongeveer willen kopen. Als we uit eten gaan, weet ik wat ik ongeveer wil eten en kijk ik op basis van de menukaart wat ik neem.

Klas 1/2/3

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Direct na de verkiezingen worden alle uitgebrachte stemmen geteld. Dat gebeurt met de hand. Hoe gaan de stemmentellers te werk en welke regels zijn er? Je leest het in de story op NPO Kennis. 

Story over stemmen tellen na verkiezingen

Hoe wordt je stem geteld?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Als je de Nederlandse nationaliteit hebt en 18 jaar of ouder bent, mag je bij landelijke verkiezingen stemmen. Da's heel normaal, toch? Nou, nee. Dat algemeen kiesrecht kwam er 100 jaar geleden niet zomaar. Er ging een hele strijd aan vooraf. Voor 1919 mocht je alleen naar de stembus als je bijvoorbeeld genoeg geld had, ridder was of een bepaald diploma had. Start de special van de NOS en ontdek of jíj vroeger had mogen stemmen.

Scrollverhaal over 100 jaar kiesrecht

Stemmenstrijd

Groep 6/7/8

In deze 360º interactieve schoolplaat van de Tweede Kamer van Schooltv en ProDemos vind je informatie en uitleg over wat er in de Tweede Kamer gebeurt en hoe partijen daar via de verkiezingen een plekje kunnen bemachtigen. Met educatieve video’s, teksten en spelelementen, zoals het Debatrad, leren leerlingen over de zin van de democratische rechtsstaat. Klik op de afbeelding om te beginnen.

De tijdelijke Tweede Kamer

Interactieve schoolplaat over de Nederlandse politiek en democratie

Kijk rond in de Tweede Kamer

De Tweede Kamer in Den Haag is het centrale punt van de Nederlandse politiek. Maar welke functies hebben de mensen die er werken? En hoe komt een nieuwe wet tot stand?

Scrollverhaal over de Nederlandse politiek

Hoe werkt de Tweede Kamer?

Bepaalt waar je woont op wie je stemt?

Journalist en voormalig Tweede-Kamerlid Myrthe Hilkens onderzoekt hoe het politieke brein werkt en duikt in de wereld van de politieke campagnes. 

What the Hague?!

Kiezers stemmen op de partij die het meest overeenkomt met wat zij willen. Klinkt logisch, maar dat was vroeger wel anders. Je politieke voorkeur hing toen sterk samen met waar je woonde. Myrthe Hilkens zoekt uit hoe dat zit.

Organisatie en bestuur

Het verschil tussen wonen op zand en veen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.