Name: Anton de Kom (1898 - 1945)
Uploaded: 2024-10-21T14:42:00+02:00
Duration: 2 min 50 s
Description: Vrijheidsstrijder en schrijver Anton de Kom (1898-1945) schrijft met zijn boek Wij slaven van Suriname als eerste over de geschiedenis van Suriname vanuit een Surinaams perspectief. Hij strijdt zijn hele leven tegen ongelijkheid, onderdrukking en racisme.

Klas 4/5/6

Al op jonge leeftijd is Anton de Kom geïnteresseerd in de geschiedenis van zijn land en zijn volk. Gevoed door de verhalen over de grote helden van Suriname en de gruwelijkheden van de slavernij.

Als hij als assistent-boekhouder bij rubberbedrijf Balata Compagnie aan de slag gaat, ziet hij met eigen ogen hoe de onderdrukking nog steeds voortduurt. Surinaamse ‘balata bleeders’ zwoegen in het onherbergzame oerwoud, terwijl alle winst verdwijnt in de zakken van het koloniale bewind. Officieel mag de slavernij dan wel afgeschaft zijn, maar mensen worden onderdrukt door wurgcontracten en zijn dus nog altijd niet vrij.

Als hij in 1933 bij zijn ouderlijk huis een adviesbureau opent om de klachten van Surinamers te verzamelen trekken honderden mensen trekken er speciaal voor naar de stad. Dag na dag wachten arbeiders urenlang om hun verhaal te vertellen aan ‘papa De Kom’. Tot grote verontrusting van de koloniale bezetter, die ziet De Kom als staatsgevaarlijk. Nog voordat hij de klachten kan aanbieden aan de gouverneur wordt hij dan ook gearresteerd en gevangen gezet. De massale demonstratie voor zijn vrijlating die op gang komt, wordt door de politie neergeslagen en er vallen 2 doden en 22 gewonden. Anton De Kom komt niet vrij. Na 3 maanden gevangenschap (zonder enige vorm van proces) wordt hij verbannen en op een schip naar Nederland gezet.

Dat weerhoudt hem er niet van in 1934 zijn boek Wij slaven van Suriname te publiceren. Het eerste boek dat de geschiedenis van Suriname beschrijft vanuit een Surinaams perspectief. Nu gaat het over zwarte vrijheidsstrijders in plaats van over de zwarte mens als oproerkraaier. “Geen volk kan tot volle wasdom komen, dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft,” schrijft hij. 

Zodra in 1940 de Tweede Wereldoorlog uitbreekt in Nederland, verzet hij zich opnieuw tegen de onderdrukker. De bevrijding maakt hij niet mee, op 24 april 1945 sterft hij in kamp Sandbostel aan 
tuberculose.

Lange tijd verdwijnt De Kom in de vergetelheid. Totdat Surinaamse studenten in de jaren 60 in de Universeitsbibliotheek van Leiden zijn boek ontdekken. Ze verspreiden kopieën zowel in Nederland als Suriname, waar het boek gretig wordt omarmd en zuurstof geeft aan een nieuw antikoloniaal zelfbewustzijn. In 2022 maakt de Nederlandse overheid officiële excuses aan zijn nazaten. Anton de Kom wordt in ere hersteld als de verzetsheld die zijn leven op het spel zette, omdat geen mens ondergeschikt is aan een ander.

Klas 1/2/3

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Racisme koppelt uiterlijke kenmerken aan bepaalde eigenschappen. Mensen met een donkere huidskleur worden daardoor eerder voor crimineel of arm aangezien. Waar komen die racistische ideeën vandaan?

Scrollverhaal over discriminatie op grond van afkomst

Wat is racisme?

Volgens artikel 1 van de grondwet moet de overheid iedereen gelijk behandelen. Behalve als situaties verschillen. Ook discriminatie is verboden. Hoe beschermt de overheid ons daartegen? Lees het in de story op NPO Kennis.

Story over gelijkheid

Zijn alle burgers gelijk voor de overheid?

Scrollverhaal antisemitisme

Antisemitisme kent verschillende vormen, zoals vooroordelen, complottheorieën, bedreigingen en zelfs moord. Waar komt Jodenhaat vandaan? Klik op de afbeelding om de story te lezen op NPO Kennis.

Story over Jodenhaat

Wat is antisemitisme?

Woke

Woke betekent dat je je bewust bent van ongelijkheid en onrecht in de samenleving, zoals racisme of discriminatie op basis van gender. Maar niet iedereen is blij met de opkomst van woke. Lees de rest van de story op NPO Kennis.

Story over maatschappelijk bewustzijn

Wat is woke?

Anton de Kom

HUMAN

Van Aristoteles tot Kant: grote denkers hebben veel invloed gehad op hoe wij de wereld zien. Maar wat was de kern van hun boodschap? Human heeft het samengevat in mooie, informatieve animaties.

Grote geesten

HUMAN: Grote geesten

Vrijheidsstrijder en schrijver Anton de Kom (1898-1945) schrijft met zijn boek Wij slaven van Suriname als eerste over de geschiedenis van Suriname vanuit een Surinaams perspectief. Hij strijdt zijn hele leven tegen ongelijkheid, onderdrukking en racisme. 

Wereldoorlogen

Anton de Kom (1898 - 1945)

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.