Klas 1/2/3

BNNVARA

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Dieren en planten

Natuurlijke omgeving

Vroege Vogels in de klas

Programmalogo's

Naar de website van Vroege Vogels

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Nederland heeft het grootste aantal trekvissen van Europa. Ze zwemmen stroomopwaarts en stroomafwaarts door de rivieren, maar daar komen ze in ons land nogal wat stuwen en dammen tegen waar ze niet langs kunnen. Om ze toch door te laten zijn er bij deze obstakels vispassages aangelegd.

Vispassages in de rivieren

De manier waarop we met de natuur omgaan verandert met de tijd. Zo worden omgewaaide bomen tegenwoordig niet meer weggehaald en laten we snoeihout liggen. Maar kadavers van dode dieren worden wel opgeruimd.

Het nut van kadavers

Meerkoeten zijn watervogels die je ook in de stad kan vinden. Normaal bouwen ze hun nesten van riet, takjes en waterplanten. Maar tegenwoordig kun je aan het nest van een meerkoet zien wat wij allemaal hebben weggegooid. Vooral in de steden.

Het nest van een meerkoet

Bij Gendringen aan de Duitse grens komt de oude IJssel ons land binnen. Heel lang geleden is de Oude IJssel de hoofdstroom van de Rijn. De oude rivierbeddingen kun je nu nog terugzien in het landschap. Nóg langer geleden ligt dit gebied aan zee en zwemmen er walvissen. Als later de zee weer land wordt, lopen hier mammoeten. Bij zand- en grindwinning  komen af en toe stukjes verleden naar boven.

Mammoet- en walvisfossielen

In april en mei komt de grauwe kiekendief vanuit Afrika naar het noorden gevlogen. Vooral hier in Groningen strijkt deze roofvogel dan neer op de akkers om tussen de gewassen een nest te maken.

De grauwe kiekendief

De voormalige eilanden Urk en Schokland in de Noordoostpolder zijn zo’n 200.000 jaar geleden ontstaan in de voorlaatste ijstijd, het Saalien. Een enorme gletsjer, afkomstig uit Scandinavië, heeft hier grind, zand, keileem en zwerfkeien achtergelaten. Als het klimaat zo’n 124.000 jaar geleden warmer wordt, smelt het ijs en trekt de gletsjer zich terug. Maar het keileem en de zwerfkeien blijven achter. De stenen liggen nu dus nog precies op de plek waar ze duizenden jaren geleden zijn neergelegd. En dat is zo bijzonder dat dit gebied niet voor het publiek toegankelijk is. Het wordt ook zorgvuldig onderhouden.

Zwerfkeien uit de IJstijd

In Drenthe vind je strubben. Het zijn lage gevormde eikenbomen met takken die bijna over de grond lopen. En dat komt door schapen die hier vroeger hebben rondgelopen. Doordat de bomen redelijk ver van elkaar afstaan, zijn Strubbenbossen vaak erg open en licht.

Strubbenbossen in Drenthe

De lucht om ons heen bestaat naast zuurstof voor het grootste deel uit stikstof. Die stikstof hebben planten nodig om te groeien. Maar soms zit er te veel stikstof in de lucht. Wat de invloed daarvan is op de biodiversiteit wordt nu wereldwijd onderzocht. Ook in Nederland.
Dus ook door doordacht te maaien kun je de biodiversiteit vergroten.

Stikstof en biodiversiteit

Het is een eiland in de Zuiderzee geweest, maar nu is het een eiland in de Noordoostpolder; Schokland. Dit voormalige eiland is tegenwoordig ook werelderfgoed. In 1937 wordt begonnen met het aanleggen van een dijk in het IJsselmeer om de Noordoostpolder droog te leggen. Hiervoor is heel veel materiaal nodig en er wordt onder andere puin gebruikt uit het in de oorlog gebombardeerde Rotterdam. In september 1942 is de polder droog. Schokland is dan geen eiland meer. De Noordoostpolder wordt landbouwgebied met land voor nieuwe boeren, jonge mensen die dromen van een eigen boerderij. Daarvoor woonden er op Schokland eigenlijk geen mensen meer. Het eiland is in 1859 een van de armste gemeenten van Nederland en wordt door Koning Willem III ontruimd, omdat het er te gevaarlijk is door overstromingen. Omdat deze mensen geïsoleerd op een eiland leefden gaat men er 1940 vanuit dat ze nog kenmerken hebben van de oorspronkelijke bewoners van zo’n 12.000 jaar terug. Na de drooglegging worden er veel resten van die eerste bewoners teruggevonden.

Het voormalige eiland Schokland

Tussen Nederland en Engeland ligt de Noordzee. Maar dat is niet altijd zo geweest. In de laatste ijstijd is hier helemaal geen water en dus geen Noordzee. Het is interessant om te zien hoe ons land werd gevormd in de laatste twee ijstijden. Op hoogtekaarten zie je nog duidelijk hoe het ijs in die tijd het land omhoog heeft gestuwd en zo heuvels heeft gevormd.
Door al deze onderzoeken komen we steeds meer te weten over de laatste ijstijden in ons land.

IJstijden in Nederland

Door aardgaswinning komen in Groningen regelmatig aardbevingen voor. Maar de zwaarste aardbeving in ons land is in 1992 in de buurt van Roermond in Limburg. Deze aardbeving is niet het gevolg van verzakkingen door aardgaswinning, maar heeft te maken met plaattektoniek. Oorzaak van deze aardbeving is een verschuiving bij de Peelrandbreuk. Een breuklijn die dwars door Limburg loopt.

De Peelrandbreuk

’s Winters komt de rotgans naar ons land vanuit Siberië om te overwinteren. Hij woont eigenlijk in Siberië, om daar in de zomer op de toendra’s eieren te leggen en de jongen te voeden. Maar in de winter is het daar te koud en komt de rotgans naar ons land. Overdag eten de rotganzen van het gras in de polder. Voor de nacht vliegen ze naar het veilige wad even verderop.
Het broedsucces van de rotgans in Siberië hangt niet alleen af van de hoeveelheid gras die ze eten. Het heeft ook te maken met de omstandigheden in Siberië en vooral het aantal lemmingen dat daar voorkomt.

De rotgans

Op dit moment ervaren wij problemen met de site, waaronder de zoekfunctie. Er wordt aan gewerkt, hopelijk snel opgelost. red. Schooltv.nl

Schaatsende kinderen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Vroege Vogels in de klas

Type videos