Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Op Schooltv vind je een aantal vrouwen en meisjes die heel veel voor de wereld betekenen. Ken jij ze allemaal?

Tot 1984 is abortus illegaal in Nederland. Omdat er tot eind jaren 70 bijna geen anticonceptiemiddelen zijn, zijn er veel ongewenste zwangerschappen. Vrouwen doen de meest vreselijke dingen om van hun zwangerschap af te komen. Hoe is de abortuswet er uiteindelijk gekomen? Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen.

Scrollverhaal over de geschiedenis van abortus

Hoe werd abortus in Nederland legaal?

Aletta Jacobs is de eerste vrouw in Nederland die mag studeren aan de Universiteit, die promoveert en die huisarts is. Naast haar werkzaamheden als huisarts strijdt Aletta voor het vrouwenkiesrecht, dat in 1919 wordt ingevoerd. 

Strijdster voor vrouwenrechten

Wat weet jij over Aletta Jacobs?

Who run the world? Girls! Niet alleen mannen, maar ook vrouwen kunnen er wat van en hebben hun sporen nagelaten in de wereldgeschiedenis. Wat weet jij over deze powervrouwen? Test je kennis in de quiz!

Quiz over invloedrijke vrouwen

Girlpower

Het feminisme is een beweging die strijdt voor de emancipatie van de vrouw. Met deze tijdlijn duik je in de geschiedenis van het feminisme in Nederland.

Tijdlijn over het feminisme

De emancipatie van de vrouw

Klas 4/5/6

In 1955 weigerde Rosa Parks als zwarte dame om haar plaats in de bus aan een blanke af te staan. Zij werd daarop gearresteerd. 
Martin Luther King organiseerde hierna een boycot van het bussysteem. 
Gedurende 381 dagen weigerden alle mensen met een donkere huidskleur om de bus te nemen, waardoor het busbedrijf grote verliezen leed.
Door de grote publiciteit rondom de zaak begonnen donkere mensen in alle delen van het land op een vredelievende manier te protesteren voor hun vrijheden. Er werden "sit-ins" georganiseerd, waarbij donkere mensen op plekken kwamen die alleen voor blanken waren en zo de oude wetten negeerden.
In 1964 werd de Civil Rights Act in de hele VS van kracht, die donkere mensen eindelijk op vele gebieden gelijke rechten gaf.

Rosa Parks

Maatschappelijke vraagstukken vanuit de domeinen: rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving.

Programmaheaders

Dossier maatschappijleer

Tot 1964 hadden mensen met een donkere huidskleur in Amerika niet dezelfde rechten als witte mensen. Rosa Parks werd bijvoorbeeld gearresteerd omdat ze in de bus niet opstond voor een witte reiziger.

Voorvechtster van rechten voor zwarten

Aletta Jacobs was het eerste meisje in Nederland dat mocht studeren aan een universiteit. Ze slaagde voor haar artsexamen en werd dokter in Amsterdam. Aletta deed veel goede dingen voor arme mensen en voor vrouwen. 
In de wijk waar Aletta dokter was, woonden veel arme arbeidersgezinnen. Die hadden geen geld om de dokter te betalen. Daarom hield zij op dinsdag en donderdag een gratis spreekuur. Want ze vond dat iedereen recht had op hulp van een dokter. 
De arbeidersgezinnen telden soms wel twaalf, dertien of nog meer kinderen. Aletta zag dat het krijgen van zoveel kinderen de moeders vermoeide. Ze praatte daar met de moeders over, om ze na te laten denken: wil ik er nog een kind bij of niet? Als ze het niet wilden, kon dokter Jacobs hen wel helpen. Daarin was Aletta haar tijd ver vooruit. 
Ze heeft zich er ook sterk voor gemaakt dat vrouwen mochten stemmen bij verkiezingen. In die tijd mochten alleen mannen stemmen. In 1894 werd de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht opgericht en Aletta Jacobs kreeg hier de leiding over. De vrouwen van deze vereniging eisten kiesrecht voor alle vrouwen. De regering praatte erover. 
De ministers, allemaal mannen, vonden het maar niks. Maar de vrouwen kregen na een tijd toch hun zin. In 1922 mochten alle vrouwen in Nederland voor het eerst naar de stembus. Aletta Jacobs was inmiddels heel beroemd geworden. Een vrouw die veel in Nederland heeft veranderd.

Aletta Jacobs

Tante Anastasia gaat samen met Jeffrey of Jet op zoek naar antwoorden op vragen over het verleden. 

Header Vroeger en zo

Vroeger & Zo

Aletta Jacobs was het eerste meisje in Nederland dat mocht studeren aan een universiteit. Ze studeerde voor arts en werd na haar examen dokter in Amsterdam. Door haar is er veel veranderd in Nederland.

Strijdster voor rechten voor vrouwen

In mei 1940 valt Duitsland Nederland binnen. Na vijf dagen vechten worden de Duitsers hier de baas. Het leven wordt steeds zwaarder. Vooral voor de joodse Nederlanders. De Duitsers komen met maatregelen die van de joden aparte mensen maken. Joden mogen niet meer fietsen, mogen niet meer in bepaalde winkels komen. Ook moeten de joden een ster op hun kleding dragen, zodat iedereen kan zien dat ze joods zijn. Maar het wordt nog erger. 

De Duitsers haten de joden zo, dat ze hen oppakken en wegvoeren. Er is maar één oplossing. Onderduiken. Je verbergen. 

Anne Frank is ook joods. Ze woont met haar familie in Amsterdam. Ook zij duiken onder. Prinsengracht 263. Dit is het kantoor van vader Frank. Niemand weet dat aan de achterkant van dit huis nog een huis staat: het achterhuis. Dit wordt de schuilplaats van de familie.

In het achterhuis houdt Anne een dagboek bij. Anne wil heel graag schrijfster worden. Ze droomde ervan dat haar boek werd uitgegeven. Anne heeft de oorlog niet overleefd. Haar dagboek wel. De onderduikers van het achterhuis worden verraden, en weggevoerd naar het concentratiekamp. 

Hier wordt Anne ziek en sterft in maart 1945, een paar maanden voor het einde van de oorlog. Otto, de vader van Anne, die de oorlog wel heeft overleefd, heeft de wens van zijn dochter vervuld. Het dagboek werd uitgegeven. Het is wereldberoemd geworden.

Het dagboek van Anne Frank

Anne Frank moest tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken in het Achterhuis. Tijdens haar verblijf in het Achterhuis schreef Anne haar belevenissen op in een dagboek.

Een wereldberoemd boek

Nederland wordt in 1940 bezet door de Duitsers. Het is dan ook oorlog in Nederland. Aanvankelijk valt de bezetting wel mee, maar na de Februaristaking in 1941, een reactie op een Duitse razzia waarbij honderden joden worden opgepakt, beginnen dappere Nederlanders zich actief te verzetten. Maar het aantal verzetsmensen blijkt beperkt en zeker het aantal vrouwen in het verzet. Maar ze zijn er wel en ook zij leveren hun strijd tegen de bezetter. 

Andere Tijden in de klas

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmalogo's

Andere Tijden

Vak: geschiedenis. Nederland wordt in 1940 bezet door de Duitsers. Het is dan ook oorlog in Nederland. Aanvankelijk valt de bezetting wel mee, maar na de Februaristaking in 1941, een reactie op een Duitse razzia waarbij honderden joden worden opgepakt, beginnen dappere Nederlanders zich actief te verzetten. Maar het aantal verzetsmensen blijkt beperkt en zeker het aantal vrouwen in het verzet. Maar ze zijn er wel en ook zij leveren hun strijd tegen de bezetter. 

Vrouwen in het verzet

Malala Yousafzai

Malala Yousafzai is geen gewoon Pakistaans meisje. Ze vecht al vanaf haar elfde voor onderwijs voor alle kinderen. De Taliban hebben geprobeerd haar te vermoorden, maar dat is niet gelukt. Malala gaat door met haar strijd, en heeft zelfs de Nobelprijs voor de Vrede gewonnen. 

Strijdster voor onderwijs

"Doe nooit wat je moeder zegt, dan komt het allemaal terecht." Dat zei Annie M.G. Schmidt. Woorden die helemaal bij haar passen. Want Annie was een beetje dwars. Ze zei dingen die eigenlijk niet mochten, die ondeugend waren. Maar daardoor was ze juist zo grappig en leuk.
Misschien ken je Annie wel als schrijfster van Pluk van de Petteflet, of een van haar andere boeken. Maar Annie schreef niet alleen boeken. Ze maakte ook gedichten, toneelstukken en musicals en schreef teksten voor liedjes en televisieprogramma's. 
Annie wordt ongeveer 100 jaar geleden geboren in Zeeland. Haar vader is dominee en haar moeder juffrouw. Annie kan al vroeg lezen en schrijven. En ze is er dol op. Het allerliefste wil Annie dan ook schrijfster worden. Als ze veertien jaar is, stuurt Annie haar versjes naar een bekende dichter. Die vindt dat Annie veel talent heeft. Ze moet er wat mee doen.
En dat doet Annie, als ze gaat werken bij de krant Het Parool. Vijfendertig jaar is ze dan. Eigenlijk werkt ze voor het archief: haar taak is om alle belangrijke papieren van de krant goed op te bergen. Maar dan wordt Annie gevraagd om eens wat versjes en verhaaltjes te gaan schrijven voor de kinderpagina van de krant. En dat doet ze heel goed. Kinderen vinden het prachtig. En dus gaat Annie steeds vaker voor de krant schrijven. Samen met tekenaar Fiep Westendorp bedenkt en maakt ze Jip en Janneke. Elke dag verschijnt er een avontuur van die twee in de krant. Later worden er boekjes van die verhaaltjes gemaakt. En daar blijft het niet bij! Annie maakt nog veel meer boeken, versjes en liedjes voor kinderen. Tegen het einde van de jaren vijftig van de vorige eeuw, is Annie een van de populairste schrijvers voor kinderen geworden.
En ook bij volwassenen heeft ze succes. Voor hen schrijft ze vooral toneelstukken, liedjes en radio- en televisieseries. Waarschijnlijk is Annie zo populair omdat ze heel goed is in het laten zien hoe de mensen in Nederland denken en doen. Ze vindt de mensen in Nederland maar braaf en tuttig. Ze apen ze elkaar na en denken niet zelf na.
En Annie is niet de enige met kritiek. Er zijn meer mensen in haar tijd die vinden dat de samenleving van Nederland te braaf is. Nederland moet veranderen. En dat laten ze merken ook... vaak op een niet zo voorzichtige manier.
Veel mensen vinden deze acties veel te gewelddadig. Ze willen er daarom ook niet naar luisteren. Maar Annie gebruikt géén geweld. Zij levert haar kritiek op een vriendelijke en grappige manier. Door het op te schrijven. Haar teksten staan vol dingen die eigenlijk niet mogen in haar tijd, die ondeugend zijn. Maar daardoor vinden kinderen èn volwassenen het juist zo leuk! En misschien dat juist daardoor veel mensen naar haar luisteren en gaan nadenken over wat Annie zegt en schrijft. Het geheim van haar succes? Volgens Annie zelf komt dat omdat ze zich altijd acht jaar is blijven voelen.

Annie M.G. Schmidt

Annie M.G. Schmidt was een beetje dwars. Ze zei dingen die in haar tijd eigenlijk niet mochten, die ondeugend waren. Maar daarom was ze juist zo grappig en leuk.

Een schrijfster die dingen zei die in haar tijd eigenlijk niet mochten

EenVandaag in de klas

EenVandaag in de klas (AVROTROS) geeft meer context bij de actualiteit. Binnenland, buitenland, politiek, economie, veiligheid, gezondheid en cultuur.

Naar de website van EenVandaag

Geschiedenisboeken staan vol met vooral mannelijke figuren als koningen, politici en wetenschappers. De Canon van de Nederlandse geschiedenis is ook grotendeels gevuld met mannen. En dat is onterecht, vinden sommige historici. Ze pleiten ervoor dat er op school meer aandacht komt voor belangrijke vrouwen.

Meer vrouwen in geschiedenisboeken

EenVandaag in de klas 

Jullie kunnen trots zijn. We gaan door met spijbelen totdat er iets gebeurt.
 Ze reist van demonstratie naar demonstratie: Duitsland, België, Parijs. Inmiddels is ze in al heel wat Europese landen geweest om mee te strijden met klimaatactivisten, die hier dus waarschijnlijk niet hadden gestaan als Greta er niet mee begonnen was. Kinderen zouden dit niet hoeven doen. Maar niemand anders doet het. 
Greta is geboren in Zweden. Haar moeder Malena is een bekende operazangeres. Ze deed een keer mee aan het Eurovisiesongfestival. Haar vader Swante is acteur en ze heeft ook nog een zusje, Beata. En dit zijn haar honden, op wie ze stapelgek is. Toen Greta een aantal jaar terug op school hoorde over klimaatverandering, maakte ze zich ernstig zorgen. Ze kon nergens anders meer over lezen, praten en nadenken. Dat komt ook omdat ze een vorm van autisme heeft, asperger.
Als ik geen asperger had gehad, had ik dit waarschijnlijk niet gedaan. Ik zou dan gewoon doorgaan, zoals iedereen doet. Maar ik zie de wereld anders. Meer in zwart en wit. Ik kan er niet tegen als mensen iets beloven, maar iets anders doen. In het begin sprak ze alleen maar met haar familie over de klimaatzorgen. Die overtuigde ze om niet meer te vliegen. Ze kochten een elektrische auto en ze stopten met z'n allen met vlees eten. Maar dat ging niet zonder strijd, vertelt haar vader. Ze deed steeds alle lichten uit. En in Zweden is het vaak donker. Dus ik deed ze weer aan. Daar werd ze dan boos over. We hebben veel ruzie gemaakt. Maar ze ging door. Uiteindelijk vond ik dat ze gelijk had.
Vorig jaar na de zomervakantie besloot ze elke week een dag te spijbelen van school. Eerst op donderdag, later op vrijdag om meer mensen te overtuigen dat het tijd is voor actie. 
Ze vinden dat kinderen naar school moeten. Ze kunnen me niet tegenhouden. Ze begrijpen waarom ik hier zit.
Deze beelden gingen de hele wereld over. Ze werd bekend als het meisje dat tegen klimaatverandering strijdt. Greta ging naar bijeenkomsten waar wereldleiders over het klimaat spraken en was niet bang om harde woorden te gebruiken. 
Jullie zeggen van je kinderen te houden. Maar jullie verpesten hun toekomst. 
Groot-Brittannië, Ierland, Australië: op steeds meer plekken in de wereld spijbelen jongeren van school, soms tot ergernis van politici. Maar, zeggen de demonstranten: Waarom naar school gaan, als je geen toekomst hebt?
Ik had nooit verwacht dat het zo groot zou worden. Ik ben altijd blij als er weer een grote demonstratie is.
Greta vindt het fantastisch dat haar kleine actie is uitgegroeid tot een grote wereldwijde actie en dat ze daardoor nu zelf een beroemdheid is geworden, dat was totaal niet de bedoeling. 
Ik hoef niet populair te zijn. Ik wil gewoon een beter klimaat.

Wie is Greta Thunberg?

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

NOS Jeugdjournaal

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Greta Thunberg werd wereldberoemd doordat ze spijbelde van school om te demonstreren voor het klimaat. Sindsdien demonstreren tienduizenden scholieren over de hele wereld en spreekt Greta wereldleiders toe.

Door dit meisje begonnen alle klimaatacties

Cultuur en geloof

Welke vrouwen hebben veel voor de wereld betekend?

Invloedrijke vrouwen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.