Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Hoe en waarom is de Europese Unie ontstaan? Bekijk deze video's en speel de quiz!

Klas 4/5/6

Nieuwsuur is er voor achtergronden bij het nieuws met video's voor de bovenbouw over onderwerpen als IS, de Europese Unie (EU) en de verkiezingen.

Nieuwsuur header

Programmalogo's

Nieuwsuur in de klas

Naar de website van Nieuwsuur

Wat weet jij over het ontstaan en de werking van de Europese Unie? Doe de quiz en kijk of jij alle antwoorden weet. 

Quiz over de EU

Wat weet jij over de Europese Unie?

Van 1914 tot 1918 woedt in de wereld de ‘Eerste Wereldoorlog’. Nederland doet niet mee aan de oorlog en blijft neutraal. Maar voor veel andere landen wordt deze oorlog gezien als ‘de grote oorlog’. Een oorlog met miljoenen slachtoffers.

Quiz over de ‘grote oorlog’

Wat weet jij over de Eerste Wereldoorlog?

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) is een militaire samenwerking, bestaande uit 30 landen. De NAVO heeft als doen de vrijheid en veiligheid van de lidstaten te garanderen. Hoe doen ze dat? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie

Wat doet de NAVO?

De Europese Unie is een politiek en economisch samenwerkingsverband tussen 27 Europese landen. Door deze samenwerking kan er makkelijk handel worden gedreven, gereisd en betaald met de EURO. Belangrijke Europese beslissingen worden genomen door de EU. Wat weet jij over de geschiedenis van deze samenwerking?

Quiz over de geschiedenis van de Europese Unie

Afspeellijst EU

Het is een bekende uitspraak van de Amerikaanse oud-minister Henry Kissinger: ‘Als ik Europa wil spreken, wie moet ik dan bellen?’ Who you gonna call?
De meeste Europese landen werken samen in de Europese Unie. Alle lidstaten van die Unie sturen hun staatshoofden of regeringsleiders naar de Europese Raad. Die Raad bepaalt de hoofdlijnen van het beleid, maar van te veel hoofdlijnen krijgen ze vanzelf hoofdpijnen. Helaas, die kunnen even niet aan de telefoon komen. 
Dan de Europese Commissie misschien, het dagelijks bestuur van de EU. Zij doen wetsvoorstellen en controleren of de regels wel goed worden toegepast. Maar de Commissie beslist niet of een wet wordt aangenomen. Daarvoor bellen zij weer naar het Europees Parlement. Die volksvertegenwoordigers worden door ons gekozen, dus ook wij mogen misschien wel meedoen met de conference call. Beslissingen nemen doen ze weer samen met de Raad van de Europese Unie, maar dat is niet maar 1 Raad, dat is er 1 voor elk thema. En al die goede Raden zijn duur (om te bellen vanuit de VS).
Kortom, er is niet één baas van de EU, er zijn er een hele, hele hoop. Nou Henry, daar gaat je beltegoed.

Clipphanger

De Europese Unie wordt bestuurd vanuit Brussel. Maar wie zit daar precies aan de knoppen? 

Wie is de baas van de EU?

De Europese Unie is een samenwerkingsverband tussen veel Europese landen. De eerste samenwerking ontstond vlak na de Tweede Wereldoorlog en was gericht op een veilig, stabiel en welvarend Europa.

Het ontstaan en de groei van de Europese Unie

Eén keer in de vijf jaar worden verkiezingen gehouden voor het Europees Parlement. De leden van het Europees Parlement stemmen over Europese wetten en regels. Hoe komt een Europese wet tot stand? En hoe kijken Nederlanders aan tegen de EU?

Hoe wordt de EU geregeerd?

Europa ligt in puin aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. De steden zijn verwoest, spoorwegen, bruggen, fabrieken; alles is kapot. Miljoenen mensen zijn omgekomen. “Dit mag nooit meer gebeuren” zeggen de mensen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe krijg je weer vertrouwen tussen landen die nog maar kortgeleden elkaars vijanden waren? Het antwoord lijkt simpel: samenwerken.
En het lukt: 6 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog sluiten zes landen waaronder Nederland een verdrag. Ze vormen de EGKS: de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Die samenwerking levert zoveel op, dat de landen verder willen samenwerken. Ze sluiten een nieuw verdrag en vormen nu samen de EEG: de Europese Economische Gemeenschap. De belangrijkste afspraak: goederen en mensen moeten vrij tussen de landen kunnen reizen. Tot nu toe moet elk land dat zijn producten in een ander land wil verkopen invoerrechten betalen. Er zijn strenge controles bij de grens.
Datzelfde geldt voor personen: als je naar België of Duitsland wilde reizen, werd je bij de grenzen altijd gecontroleerd bij zo’n douanepost. Hier zat dan een slagboom. Als je pech had, begon je vakantie met urenlang wachten bij de grens.
Maar door invoerrechten en grenscontroles op te heffen, wordt handel binnen de EEG makkelijker en de producten goedkoper.
Sinds 1985 is dat wachten afgelopen, want de grenzen tussen de EEG-landen zijn open.
De economische samenwerking levert zoveel voordelen op, dat steeds meer landen zich aansluiten bij de EEG. In 1992 krijgt de EEG een andere naam:
…de Europese Unie, met als leus “eenheid in verscheidenheid”. Kortom: we zijn allemaal anders, maar wij hebben één belang en dat is samenwerken.


De oprichting van de Europese Unie

Europa ligt in puin aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Hoe krijg je weer vertrouwen tussen landen die nog maar kortgeleden elkaars vijanden waren? Het antwoord lijkt simpel: samenwerken.

Van EGKS naar EU

1945: Europa was verwoest, steden lagen in puin. De allesvernietigende tweede wereldoorlog, was eindelijk voorbij. "Dit mag nooit meer gebeuren", vonden veel Europeanen. In plaats van oorlog voeren zou er voortaan worden samengewerkt. Dat besloten een aantal Europese landen.Ze ondertekenden een verdrag. Handel en verkeer tussen de landen werd makkelijker. De welvaart begon te stijgen. Het was een succes. Steeds meer Europese landen wilden wel meedoen. Ook Nederland.De producten die in Nederland werden gemaakt konden nog makkelijker worden verkocht in de andere Europese landen. Er werd een Europees parlement opgericht, De inwoners van de Europese Unie konden nu ook gaan stemmen en hun eigen vertegenwoordigers kiezen. In 1992 werden de samenwerkende landen een unie. De Europese Unie?.. en er kwamen nog meer landen bij. Tegenwoordig zijn er 27 landen die geen oorlog voeren, maar in vrede en welvaart samenwerken.

Het ontstaan van de EU

In 1952 ging de Europese samenwerking van start. Waarom besloten de Europese landen samen te gaan werken?

Hoe en waarom is de Europese Unie ontstaan?

Deze 27 landen noemen we de Europese Unie. Ze werken samen om makkelijker en goedkoper te handelen en als je samenwerkt is ook de kans op een oorlog veel kleiner. De burgers van de Europese Unie mogen binnen de grenzen van die 27 landen vrij reizen en ze mogen gaan wonen waar ze willen. 
De landen van de EU maken ook andere afspraken over landbouw en visserij bijvoorbeeld. Met alle boeren uit de EU-landen wordt een eerlijk bedrag afgesproken voor hun graan, de aardappelen die ze verbouwen of de melk. En met de vissers uit de EU-landen worden ook afspraken gemaakt over op welke vis ze mogen vissen en hoeveel ze mogen vangen, zodat ze die zee niet leegvissen. Door die afspraken en de Europese wetten komt er een eerlijkere handel. Ook voor het verkeer, de veiligheid en het milieu worden er speciale Europese wetten gemaakt. Die wetten gelden dan voor alle landen die lid zijn van de Europese Unie.
De landen van de Europese Unie hebben dus afgesproken dat er onderling vrij mag worden gehandeld. Dat betekent dat tomaten, broodjes, maar ook auto’s en keukens, vrij over de Nederlandse grens mogen worden ingevoerd en in Nederland mogen worden verkocht. Vroeger ging dat anders. Toen werd alles bij de grens tegengehouden en gecontroleerd. De douane, dat is een soort grenspolitie, controleerde vroeger alle goederen die over de grens werden ingevoerd. 
Er moest vaak belasting worden betaald voordat de producten over de grens mee naar Nederland mochten. Het kon soms wel uren duren voordat alle papieren waren ingevuld en goedgekeurd. Pas als alles in orde was mochten de vrachtwagens de grens over om de producten af te leveren. Vroeger werd je, als je op vakantie naar een ander land ging, ook aan de grens gecontroleerd. Douane-beambtes van Nederland en het buitenland bekeken dan soms je bagage. Je mocht niet zomaar alle producten over de grens meenemen. Over producten als koffie of boter moest je extra belasting betalen en ze controleerden ook je paspoort, maar je paspoort hoef je nu aan de grenzen van de EU-landen niet meer te laten zien.

De Europese Unie

De Europese Unie bestaat uit 27 landen en deze landen moeten er samen voor zorgen dat alles binnen deze Unie eerlijk verloopt. 

Europa is veranderd

Hoi Marije. Hoi Dolores, welkom in het Europees parlement. Dankjewel, waar gaan we heen? We gaan de trap op. Oh, kunstwerk hier. Ja, dat stelt de Europese samenwerking voor.
Jij werkt samen met  collega’s uit 27 landen. Met hoeveel zijn jullie in totaal? Met 736. Wauw, net zoveel postvakjes zijn er hier, hè? Ja, deze postvakjes zijn per land ingedeeld. We kwamen net langs Duitsland, hier is Griekenland en verderop zit Nederland. 
736 mensen, hoe komen jullie tot afspraken? Ja, we zijn in kleiner groepjes ingedeeld met mensen die ongeveer hetzelfde denken. Mijn partij is Groen Links en ik werk met groene partijen uit, bijvoorbeeld Engeland en Duitsland en Frankrijk en zelfs Griekenland. En, hoe komt dan bijvoorbeeld een wet tot stand? Hoe moet ik dat zien? Nou, de Europese Commissie komt met een voorstel en dat sturen ze naar ons. Wij kunnen dat voorstel veranderen en er dan ja of nee tegen zeggen en dan sturen wij het weer door naar de ministers van alle landen en die moeten er dan ook nog over besluiten. 
Maar moeten jullie het er dan allemaal mee eens zijn, alle 736. Nee, de helft plus één. Oké, en dan alle ministers en dan is het een wet. Ja. Stop, even opnieuw. Dus de Europese Commissie mag een nieuwe wet voorstellen. Ze stuurt dat wetsvoorstel naar het Europees parlement waar Marije in zit. Dat mag de nieuwe wet afkeuren of goedkeuren, maar mag ook dingen aan dat wetsvoorstel veranderen. Het parlement stuurt dat nieuwe wetsvoorstel weer door naar de Europese raad. Daarin zitten de ministers van alle 27 landen, die bekijken de wet ook weer, veranderen er ook weer dingen aan. Ze keuren het wetsvoorstel goed of af en sturen alles weer terug naar de Europese Commissie. Als iedereen het eens is, dan wordt het wetsvoorstel een nieuwe Europese Unie wet. 
Kun je een voorbeeld geven van zo’n wet, waar jullie nu mee bezig zijn? Ik ben bijvoorbeeld bezig met, om te proberen vaders twee weken vaderschapsverlof te geven als zij een kindje krijgen. En lukt het? Nou, het Europese parlement heeft er in ieder geval voor gestemd. Bij de stemming heb ik aan iedereen ballonnetjes uitgedeeld met baby’s erop om ze over te halen en dat lukte. Marije wilde er met haar partij voor zorgen dat vaders langer vrij krijgen als ze pas een baby hebben. Ze probeerde met een ballonnenactie zoveel mogelijk steun van de andere parlementsleden te krijgen en dat is gelukt. Het wordt nu waarschijnlijk een nieuwe wet.

Werken in het Europees parlement

Voordat een wet tot stand komt, moet deze eerst worden goedgekeurd. 

Hoe komt een Europese wet tot stand?

Groep 3/4/5

In het Europees parlement zitten mensen die gekozen zijn door de Europese burgers.Er zitten ook Nederlanders in.Het Europees parlement controleert de Europese commissie. Komen ze wel op voor de belangen van Europa?De Europese commissie is een soort Europese regering.De ministers van de EU-landen controleren de Europese commissie ook. Komen ze wel op voor de belangen van de landen?De Europese commissie wordt dus heel goed in de gaten gehouden.

Het Europees parlement

Het Europees parlement controleert de Europese commissie (soort Europese regering). Ze komen op voor de belangen van Europa. De ministers van de EU-landen controleren ook de Europese commissie. Zij komen op voor de belangen van de landen.

Hoe werkt het Europees parlement?

In Oost-Europa is veel industrie, net als in de rest van Europa. Er lijkt geen verschil tot je een kijkje neemt in de Poolse hoogovens. Dan zie je dat het maken van staal daar toch wel op een minder moderne manier gaat. Er werken veel meer mensen, omdat de Polen minder moderne machines hebben. De Poolse hoogovenfabrieken zijn dus nog niet zo modern als de Nederlandse hoogovens. Ze stoten nog altijd te veel vervuilende gassen en roet uit en dat is natuurlijk niet goed voor het milieu. 
Polen had altijd te weinig geld om dure filters aan te schaffen om die giftige gassen te kunnen filteren. Maar sinds 2004 is Polen lid van de Europese Unie en krijgt het geld om hun hoogovens te moderniseren. Polen moet zich dan wel aan de strengere EU-regels houden. Dat betekent dus ook minder vervuilend produceren, waardoor we in Europa een schoner milieu krijgen.

Modernisering van hoogovens in Polen

De industrie van Oost-Europa is meer vervuilend en ouderwetser dan in de rest van Europa. Polen hoopt met steun van de EU snel te kunnen moderniseren. 

Met steun van de EU

Kan elk land lid worden van de Europese Unie? Ja. Maar dan moet het wel minderheden beschermen en de mensenrechten respecteren.
Discrimineren mag dus niet. En toch worden mensen buitengesloten vanwege hun geloof, hun beperking of hun seksuele geaardheid. Zo worden de Roma in sommige Europese Unie landen achtergesteld. Ze vinden vaak moeilijk een baan en zijn daardoor arm.
Dat u door het huwelijk aan elkander bent verbonden.
In Nederland mogen homo’s en lesbiennes met elkaar trouwen, maar niet in elk land is homoseksualiteit zo vanzelfsprekend. De Europese Unie doet er alles aan om deze groepen hun recht op gelijke behandeling ook echt te laten krijgen.
We vinden het in de Europese Unie ook belangrijk dat dieren goed verzorgd worden. Bijvoorbeeld wat betreft het verblijf en het vervoer van dieren. In deze wagen worden de koeien vervoerd. En dat mag alleen als er drinkbakken zijn, zoals deze, de koeien onderweg gevoerd kunnen worden via deze luiken en er voldoende ventilatie en ruimte is. Daarnaast moet de temperatuur hier goed geregeld worden. Stel: de vrachtwagen komt in de zomer in de file terecht, dan mogen de koeien het hier natuurlijk niet te warm krijgen. En de chauffeurs worden streng gecontroleerd op hun rijstijlen, die mogen niet te lang zijn. Nou dames, zijn we er klaar voor? Kom er maar in!
En al die regels zijn er natuurlijk niet voor niks gekomen.
Die regels worden nog vaak overtreden: teveel dieren in één wagen, te weinig water en eten, te lange reistijden. Met afschuwelijke gevolgen.
Niet over alle dierenrechten zijn we het eens. In sommige landen zoals Nederland mogen roofdieren niet meer in een circus optreden, maar in andere landen mag dat nog wel. En ook stierengevechten worden nog steeds gehouden ondanks veel protesten.
Wat je in ieder geval met een gerust hart in de hele Europese Unie kunt kopen is parfum. Deze geurtjes werden een paar jaar geleden nog getest op dieren zoals konijnen, cavia’s en muizen. Van de EU mag dat niet meer. Mmm, lekker.
Alleen voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen ziektes zoals MS en kanker wordt nog een uitzondering gemaakt.


Regels voor lidstaten van de Europese Unie

Elk land kan lid worden van de Europese Unie. Maar dan moet het wel minderheden beschermen en de mensenrechten respecteren.

Waar moeten EU-landen aan voldoen?

Nederland is ook lid van de EU. Samen met België, Frankrijk, Italië, Luxemburg en Duitsland is ons land één van de eerste lidstaten. Daarna worden ook andere landen lid van de EU. Denemarken, Ierland en Groot-Brittannië. Griekenland in 1981. Daarna Spanje en Portugal. Oost-Duitsland wordt lid na de val van de muur. Dan volgen ook Finland, Oostenrijk en Zweden.

In 2004 komen er in één keer tien nieuwe landen bij. Waaronder Polen en Hongarije. En in 2007 Roemenië, samen met Bulgarije. Er zijn nu 27 landen lid van de EU.

De groei van de Europese Unie

Veel Europese landen zijn lid van de EU. Ze werken samen. Samen zorgen ze voor meer vrede, veiligheid en welvaart voor alle Europeanen.

De EU staat voor de Europese Unie

De belangrijkste reden voor Europese samenwerking is de versterking van de economie van de leden. Bij elkaar wonen er in alle EU-landen bijna 500 miljoen mensen. En voor bedrijven is het natuurlijk heel interessant als ze op een eenvoudige manier aan al die mensen producten kunnen verkopen, zonder dat ze last hebben van allerlei regels die de export bemoeilijken. Zo kan een bloembollenteler uit Nederland heel gemakkelijk zijn bloembollen exporteren naar een ander EU-land. Maar het betekent ook dat jij kunt gaan wonen, werken of leren in elk EU-land dat je uitkiest. Maar de EU heeft op nog veel meer terreinen zaken geregeld die voor ons allemaal van belang zijn. Wist je bijvoorbeeld dat je dankzij de EU in heel Europa voor hetzelfde tarief mobiel kunt bellen, in heel Europa gratis kunt pinnen, goedkope vliegtickets kunt kopen, en precies kunt zien wat er allemaal in je eten zit.

Voordelen van de Europese Unie

Bij de EU denk je misschien eerst aan allerlei ingewikkelde verdragen tussen landen. Maar wist je dat de EU ook een paar heel handige dingen heeft geregeld?

Wat heeft de Europese Unie jou te bieden?

In 1951 wordt de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal opgericht door een select gezelschap van 6 landen. Deze gezellige club evolueert in de loop der jaren tot de Europese Unie en zet zich tegenwoordig in voor vrede en voorspoed in Europa. Aan de vergadertafels in Brussel wordt het steeds drukker, want steeds meer landen worden lid van de Unie. Dus, waarom u nie?

Een toekomstig lid van de EU, moet voldoen aan deze voorwaarden:
1)	Een stabiele democratie en rechtsstaat zijn, ook voor minderheden.
2)	Met een goed draaiende markteconomie, en opgewassen tegen de concurrentie in het grote Europa.
3)	De wetgeving van de EU overnemen en de doelstellingen ondersteunen.
4)	En het is ook wel fijn als jouw toetreding geen gedoe oplevert voor het functioneren van de EU.
4 sterren binnen? Dan ben je bijna binnen in Brussel!

Nou ja, vraag je eigen bevolking ook even, wat die ervan vindt. En alle bestaande leden van de EU, moeten ook akkoord zijn. Iedereen voor? Dan kan het verdrag ondertekend worden en de Europese vlag in top! Toppie.

Niet alle landen in Europa zijn lid van de Europese Unie. En dat word je ook niet zomaar. Waar moet een land aan voldoen om plaats te mogen nemen aan de vergadertafels in Brussel?

Hoe word je lid van de EU?

Besluitvorming in de Europese Unie is complex en niet altijd voor iedereen goed te volgen. Hoe komt Groenlinks Europarlementariër Bas Eijckhout aan de nodige informatie? De kennis krijg ik heel vaak van belangengroepen. Die worden vaak lobbyisten genoemd. In Nederland klinkt dat heel negatief - een lobbyist - alsof dat iemand is die is geheimzinnigs te verkopen heeft. Dat is over het algemeen niet zo. Wat een lobbyist doet is zijn eigen deelbelang vertellen. Ik vind het dus fijn om lobbyisten op alle fronten te spreken. Dus ik spreek dierenwelzijn organisaties die daar natuurlijk voor het dierenbelang zitten, maar ik spreek ook met de cosmeticafabrikanten, omdat ik wil weten waar hun verzet zit. 
Ik ben heel vaak in Brussel om te vergaderen, we hebben natuurlijk een Europese koepelorganisatie. En contact met de politiek ben je alleen als er iets op de agenda staat, dus als er iets over dierproeven staat of nano-technologie wat nu heel erg ter discussie staat. Dan zoeken we weer contact met politici. 
Je legt contact op allerlei niveaus, niet alleen met politici, maar ook met ambtenaren daarachter met staf erachter. Dus als je hoort dat er wel eens wetgeving kan komen over bijvoorbeeld proefdieren dan is dat het moment waarop je vol moet insteken om op allerlei niveaus te zorgen dat je binnenkomt. 
Ik als groene zal eerder geneigd zijn om natuurlijk te volgen wat de dierenorganisatie mij vertelt. Maar ik wil wel weten wat de cosmeticabedrijven mij vertellen en als zij hele terechte bezwaren hebben dan vind ik dat ik daar wat mee moet doen. De informatie krijg je bijna altijd wel van heel veel verschillende lobbyisten. 
Het is voor politici niet eenvoudig te doorgronden wat het midden- en kleinbedrijf hier in Nederland opereert, wie zijn producten maakt en verkoopt en welke keuzes hij moet maken. Moet je politici wel uitleggen wat de invloed is van de regels die ze bedenken op een klein bedrijf die daar straks mee aan de slag moeten, ook iets mee kunnen. Moet kunnen uitvoeren en gecontroleerd worden. Je zorgt dat je op het moment dat men kennis van je nodig heeft, dus die kennis gaat brengen zodat de ambtenaren en personeelsleden heel goed geïnformeerd zijn. Maar op gezette tijden moet je ook zorgen dat je in het parlement bent en dat je bij allerlei werkgroepen bent zodat je stem, van wij zijn dan wel zo mooi heet 'niet overheidsorganisatie -NGO' en dat je die maatschappelijke stem laat horen en in ons geval op het gebied van dier en welzijn. 
Soms moet je wat scherp zijn in je reacties zoals je veel lobbyverhalen krijgt waarvan je weet, hier klopt niet zo heel veel. Dus heb ik op een gegeven moment ook wel gezegd tegen de Nederlandse cosmeticavereniging: op een gegeven moment wordt het tijd dat jullie meer geld stoppen in innovatie in plaats van die lobbyisten om de cosmetica op een aap te smeren. 
Dat zijn eigenlijk de interessantste gesprekken met de mensen die radicaal tegen dierenproeven van cosmetica zijn. Het leuke natuurlijk is, is dat Bas Eijckhout in zo'n gesprek onze standpunten natuurlijk wel begrijpt. Hij begrijpt ook dat ie ook veilig een deodorantroller wil gebruiken, z'n shampoo en tandpasta iedere dag wil gebruiken. En dat je daar lengte en jaren geen probleem mee wil. Maar uit principe kiezen zij ervoor dat cosmetica dierproefvrij moet zijn. 
Je probeert altijd wel zoveel mogelijk te checken wat je hoort van de ene kant en dat je dat ook wel even aan de andere kant checkt. Dat is politiek toch?

Besluitvorming in de EU

Besluitvorming in de EU is complex en niet altijd goed te volgen. Europarlementariër Bas Eijckhout laat zich inlichten vanuit verschillende standpunten.

Informatie verzamelen

Wat zijn op dit moment de grote uitdagingen voor de Europese Unie? In deze video neem ik er drie met je door. Nationalisme, solidariteit en invloed van grote machtsblokken. Nationalistische en populistische partijen doen het goed in eigenlijk heel Europa. Ze willen vooral minder macht concentreren in Brussel. In sommige landen zitten ze ook al in de regering, in Italië bijvoorbeeld, in Oostenrijk, in Hongarije, Slowakije, in Polen en in Finland. En als uiteindelijk het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaat, is natuurlijk de vraag in hoeverre dat andere landen op gedachten brengt. En steunen de landen elkaar nog een beetje, ook als het moeilijk wordt?
Met andere woorden: hoe is het gesteld met de solidariteit? Die solidariteit kwam de afgelopen jaren flink onder druk te staan bij de financiële crisis, maar natuurlijk ook bij de migratiegolf in 2015 en het hele debat rond immigratie is op scherp gezet door deze uitspraak.
Wir schaffen das, aber wir schaffen das naturlich nicht alleine auf der Welt.
De Europese leiders discussiëren nog steeds over de vraag hoe om te gaan met migratie. Sommige landen willen helemaal geen migranten opnemen, terwijl andere landen zich juist weer in de steek gelaten voelen. Zij willen meer solidariteit als er een volgende migratiegolf komt. En dan hebben we nog de dreiging van buitenaf. De grote machtsblokken Amerika, Rusland en China willen wel zaken doen met Europa, maar willen de macht van de Europese Unie zo klein mogelijk houden. Neem bijvoorbeeld China. Dat is bezig met het aanleggen van de zijderoute, een handelsroute van China naar Europa. Daarvoor maken ze afspraken met individuele landen in een soort overleg dat ze zestien plus één noemen.
Maar daar zitten dus ook lidstaten bij van de Europese Unie en Brussel is daar niet blij mee, want stel dat er in de toekomst een vuist gemaakt moet worden tegen China. Doen die landen dan nog wel mee? Ook de relatie met Rusland en Amerika is wel eens beter geweest. Bij de Russische overname van de Krim waren de Europese landen unaniem: er moesten sancties komen. Maar handel met Rusland blijft interessant. Rusland probeert die eenheid te breken en als er opnieuw over sancties gestemd moet worden, doen alle Europese landen dan wel mee? 
Aan de andere kant heb je natuurlijk Donald Trump. Premier Rutte zegt dat we ons niet zo druk moeten maken over de uitspraken van die man. Maar inmiddels pleit hij openlijk voor een Brexit.
This is an incredible opportunity for our two countries and we will seize it fully. 
En heeft hij het over importtarieven op Nederlandse kaas en Duitse auto's.
Om die externe dreiging het hoofd te bieden, heb je misschien meer macht nodig in Brussel. Maar vergroot je daarmee niet de onvrede en neemt dan de solidariteit onderling juist niet af? Al die zaken tegelijkertijd aanpakken, dat is misschien nog wel de grootste uitdaging.

Uitdagingen voor de Europese Unie

Voor welke uitdagingen staat de EU op dit moment? Correspondent Sander van Hoorn bespreekt er drie: nationalistische gevoelens, dalende solidariteit tussen landen en dreiging van grote machtsblokken buiten Europa.

Nationalisme, dalende solidariteit en andere machtsblokken

Organisatie en bestuur

Landen en grenzen

Europese Unie

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Op dit moment ervaren wij problemen met de site, waaronder de zoekfunctie. Er wordt aan gewerkt, hopelijk snel opgelost. red. Schooltv.nl

Schaatsende kinderen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.