High Speed History

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Op een effectenbeurs wordt gehandeld in aandelen. Handelaars proberen hun aandelen met winst te verkopen. Een van de bekendste beurzen is Wall Street in New York. Op donderdag 24 oktober 1929 gaat het daar helemaal mis. Plotseling begint de waarde van de aandelen extreem te dalen. In paniek probeert iedereen zijn aandelen snel te verkopen. Mede daardoor blijken de aandelen helemaal niets meer waard te zijn. Veel mensen raken zo in één klap al hun geld kwijt. Door de beurskrach raakt Amerika in een diepe economische crisis. Als snel komen ook andere landen in de problemen en ontstaat er een wereldwijde economische crisis.

Hoe zat het ook alweer? Grote en kleine gebeurtenissen uit de geschiedenis in animaties van minder dan een minuut. Kort, duidelijk en superhandig om je geheugen even op te frissen!

Programmaheaders

New York, 1929. De waarde van de aandelen daalt zo snel dat iedereen zijn aandelen probeert te verkopen. De aandelen zijn niets meer waard en er ontstaat een wereldwijde economische crisis.

Wat was de beurskrach?

Pim Fortuyn begint zijn politieke loopbaan bij Leefbaar Nederland. Maar na gewaagde uitspraken over de islam en discriminatie wordt hij afgezet als lijsttrekker. Hij begint zijn eigen partij: Lijst Pim Fortuyn. Hij vindt de islam een achterlijke cultuur en zegt dat Nederland vol is. Zijn partij scoort hoog in de peilingen, veel mensen zijn het met hem eens. Maar niet iedereen staat te juichen om zijn extreme opvattingen. Op 15 mei 2002 zijn er Tweede Kamerverkiezingen. Maar op 6 mei wordt hij doodgeschoten door Volkert van der Graaf. Toch haalt zijn partij 26 zetels. Maar in 2008 wordt de LPF opgeheven.

Pim Fortuyn stevent in 2002 af op een overwinning bij de Tweede Kamerverkiezingen. Veel mensen zijn het eens met zijn ideeën, maar hij heeft ook veel tegenstanders. Op 6 mei wordt hij vermoord door Volkert van der Graaf.

Wie was Pim Fortuyn?

In 1945 strijden de Sovjet-Unie en de VS samen tegen Nazi-Duitsland. Als de Nazi’s zijn verslagen komt de samenwerking ten einde. De communistische Sovjet-Unie en het kapitalistische Amerika komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. En beiden willen hun invloed uitbreiden. Dat doen ze door indoctrinatie en een wapenwedloop. Landen moeten kiezen tussen oost of west. Als landen binnen de invloedssfeer een andere weg willen kiezen ontstaan er spanningen en zelfs oorlogen. Maar een oorlog tussen de Sovjet-Unie en Amerika blijft uit. Daarom noemen we dit conflict een Koude Oorlog. In 1991 valt de Sovjet-Unie uit elkaar en komt er een einde aan de Koude Oorlog.

Van 1945 tot 1991 is er een periode van gewapende vrede tussen twee grootmachten: de VS en de Sovjet-Unie. De spanningen lopen hoog op maar een echte oorlog blijft uit. We noemen die periode ook wel de Koude Oorlog.

Wat was de Koude Oorlog?

Het eiland Cuba ligt niet ver van de kust van de Verenigde Staten. In 1959 komt Fidel Castro er aan de macht en maakt van Cuba een communistische staat. Castro zoekt toenadering tot de eveneens communistische Sovjet-Unie. In ruil voor steun wil de Sovjet-Unie kernraketten plaatsen op Cuba. Als de Amerikanen dat in 1962 ontdekken breekt er crisis uit. Amerika dreigt met een oorlog en eist dat de Sovjet-Unie de kernraketten weghaalt. Een oorlog tussen de grootmachten ven lijkt onafwendbaar. Maar de Russen trekken zich uiteindelijk terug als de VS hun installaties uit Turkije haalt.

In 1959 plaatst de Sovjet-Unie kernraketten op het communistische eiland Cuba. Als de Amerikanen dat ontdekken, breekt er een crisis uit die met een sisser afloopt.

Wat was de Cubacrisis?

Tsjecho-Slowakije wordt in 1968 overheerst door de communistische Sovjet-Unie. Maar de nieuwe Tsjechische leider Alexander Dubček wil dat veranderen. Volgens hem moet Tsjecho-Slowakije democratischer worden en het communisme minder bepalend. Daarom maakt hij een eind aan de strenge censuur in het land. Mensen mogen weer vrijuit hun mening geven, protesteren en weer naar het buitenland reizen. Maar volgens de Sovjet-Unie gaat dat te ver. In mei 1968 trekken Russische soldaten de stad Praag binnen. Ze nemen het gezag weer over en maken een eind aan de Praagse lente.

De leider van Tsjecho-Slowakije wil zijn land in 1968 democratischer maken. Mensen krijgen meer vrijheid en het communisme wordt minder bepalend. Maar deze Praagse Lente gaat de communistische Sovjet-Unie veel te ver.

Wat was de Praagse Lente?

In 1947 is in Europa de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog in volle gang. De verwoesting is enorm en er is een groot tekort aan geld en middelen. George Marshall, de minister van Buitenlandse zaken van de VS wil de Europese landen helpen. Marshall belooft de landen financiële steun maar het Marshallplan heeft ook een politiek doel. De VS denkt dat als het economisch goed gaat met de Europese landen ze minder snel communistisch zullen worden. Nederland en 16 andere Europese landen ontvangen de Marshallhulp. Ze krijgen geld, goederen, grondstoffen en voedsel voor de wederopbouw. En George Marshall  krijgt in 1953 de Nobelprijs voor de Vrede.

Na de Tweede Wereldoorlog krijgen Europese landen financiële steun van Amerika voor wederopbouw. Ook willen de Amerikanen zo voorkomen dat het communisme zich uitbreidt.

Wat was het Marshallplan?

In 1985 komt Michail Gorbatsjov aan de macht in de communistische Sovjet-Unie. Het gaat dan niet goed met de economie van het land. De mensen in de Sovjet-Unie zijn ontevreden en er is veel onrust. Gorbatsjov wil zijn land van de ondergang redden met glasnost en perestrojka: openheid en hervormingen. Ook sluit Gorbatsjov verdragen met het buitenland om zo internationale spanningen te verminderen. Maar zijn politiek leidt onbedoeld tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en het einde van de Koude Oorlog met het Westen. Hiervoor krijgt hij in 1990 de Nobelprijs voor de Vrede.

Van 1985 tot 1991 is Gorbatsjov de president van de communistische Sovjet-Unie. Hij gooit het roer om en introduceert glasnost en perestrojka: openheid en hervormingen.

Wie was Gorbatsjov?

In 1917 komt in Rusland Vladimir Lenin aan de macht. Lenin komt op voor de onderdrukte boeren en arbeiders in zijn land. Onder zijn leiding breekt de Russische revolutie uit. De elitaire tsaar wordt afgezet en Rusland wordt een socialistische republiek. In de daarop volgende burgeroorlog worden alle landbouwgronden, bedrijven en fabrieken staatseigendom. Maar dit leidt tot teruglopende productie. Ook breekt er droogte uit en miljoenen Russen sterven van de honger. In 1921 wijzigt Lenin zijn beleid met de Nieuwe Economische Politiek waarin een deel van het staatseigendom weer privé wordt. In 1924 sterft Lenin aan een beroerte, maar hij blijft een voorbeeld voor veel toekomstige communisten.

Van 1917 tot 1924 is Vladimir Lenin leider van de Sovjet-Unie. Hij maakt van Rusland een socialistische republiek waarin alle landbouw en industrie staatseigendom wordt.

Wie was Lenin?

Tussen 1924 en 1928 komt Jozef Stalin aan de macht in de Sovjet-Unie. Hij ontwikkelt zich als een ware dictator. Iedereen die tégen hem of anders is laat hij oppakken of vermoorden. Hij stuurt ze naar Siberië naar werkkampen die Goelags heten. Miljoenen mensen werken zich dood in deze kampen. Toch doet Stalin ook veel goeds voor zijn land. Hij pakt de ongeletterdheid aan en industrialiseert in snel tempo. Ook verslaat hij samen met de andere geallieerden landen Nazi-Duitsland. De Sovjet-Unie wordt zo een wereldmacht die zich kan meten met aartsrivaal Amerika. Als Stalin in 1953 overlijdt gaan veel Russen huilend de straat op.

Van 1924 tot 1953 is Jozef Stalin leider van de Sovjet-Unie. De dictator laat iedereen oppakken die het niet met hem eens is en miljoenen mensen werken zich onder zijn bewind dood. Maar Stalin weet van zijn land wel een wereldmacht te maken.

Wie was Stalin?

Begin 1900 is de Titanic het grootste passagiersschip ter wereld. Er is plaats voor maar liefst 3500 passagiers. Het is een superschip dat niet kan zinken. Op 10 april 1912 vertrekt de Titanic voor haar eerste reis vanuit Southampton naar New York. En dan gaat het toch mis. Middenin de nacht van 14 op 15 april raakt het schip een ijsberg. De Titanic wordt opengescheurd en stroomt vol met water. Iedereen moet het schip verlaten maar op het onzinkbare schip zijn veel te weinig reddingsboten en 1500 van de 2200 opvarenden komen om het leven.

In de nacht van 14 op 15 april 1912 vaart de legendarische Titanic op een ijsberg. Het schip blijkt toch niet zo onzinkbaar als gedacht: 1500 opvarenden komen bij de scheepsramp om het leven.

Waarom zonk de Titanic?

Winston Churchill is een van de beroemdste staatsmannen van de 20e eeuw. Hij is premier van Engeland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de bombardementen door de Nazi’s houdt hij het hoofd koel. Hij blijft standvastig en met zijn bevlogen toespraken weet hij de Britse natie bijeen te houden. Het Britse eiland wordt nooit veroverd door de Duitsers. Churchill zweert Nazi-Duitsland totaal te vernietigen. En samen met de VS en de Sovjet-Unie krijgt hij dat voor elkaar. Maar Churchill veracht niet alleen de Nazi’s ook van de communisten moet hij niets hebben. Met afschuw ziet hij hoe de Sovjet-Unie uitgroeit tot een supermacht en het Verenigd Koninkrijk zijn status als wereldmacht verliest.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Winston Churchill de premier van Groot-Brittannië. Samen met de Amerikanen en de Russen weet hij Europa te bevrijden van de Nazi’s.

Wie was Winston Churchill?

20 eeuw

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.