Name: Kantelpunten in het klimaat
Uploaded: 2023-04-03T10:30:00+02:00
Duration: 5 min 35 s
Description: Zeegras vormt wereldwijd een belangrijk ecosysteem waar veel diersoorten leven. Bovendien beschermen zeegrasvelden de kust en nemen ze veel CO2 op. Fee Smulders onderzoekt of zeegras bestand is tegen het klimaat van de toekomst.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Ken jij het begrip ecosysteem nog? Dat is een natuurlijk systeem dat bestaat uit alle organismen, de omgeving waar die organismen in leven en de interactie daartussen. De samenwerking tussen planten en dieren, die kan heel kwetsbaar zijn, want als één van deze prachtige organismen gehinderd wordt door bijvoorbeeld een alsmaar warmer wordend klimaat, ja dan kan het ook invloed hebben op andere organismen en uiteindelijk ook op ons als mensen of zelfs de hele aarde. Nou, wetenschappers, die doen al jaren onderzoek naar de samenhang tussen klimaat en ecosystemen. En Fee is één van die wetenschappers. Dit is Fee. Ze doet onderzoek aan de Wageningen Universiteit en houdt zich bezig met de rol die ecosystemen hebben binnen ons klimaat. Hee! Hee! Wat heb jij een ontzettend mooi kantoor. Ja, prachtig he? Dit is het grootste overdekte mangrovebos ter wereld. Mangroves, zijn dat die bomen met die wortels in het water? Ja, mangroves zijn eigenlijk een heel goed voorbeeld van ecosysteembouwers. Mangroves die leven op de grens tussen het land en de zee. Dus daarmee zijn ze ook heel belangrijk in het kader van klimaat bijvoorbeeld, kunnen zij de kust goed beschermen. En eigenlijk is het onderzoek wat ik doe daar ook een heel goed voorbeeld van. Ja, waar doe jij nou precies onderzoek naar? Ga ik je laten zien, kom maar mee. Graag. Kijk, dit is nou zeegras. Jij doet onderzoek naar zeegras. Ja. Op de één of andere manier had ik iets heel spectaculairs verwacht. Ja, ik snap dat je in eerste instantie misschien denkt; wat is dit nou voor een klein, misschien een beetje saai, onbenullig plantje? Maar zeegrassen zijn echt fascinerend. Ze komen overal ter wereld voor, op alle continenten, behalve Antarctica. En ze vormen dus met die wortels onder de grond uitgestrekte zeegrasvelden. En zeegrassen zijn dus net zoals mangroven echte ecosysteembouwers. Maar wat heeft dit plantje dan met klimaatonderzoek te maken? Nou, zeegrassen kunnen ons ontzettend helpen met het klimaatprobleem. Ze nemen namelijk heel efficiënt CO2 op uit het water en dat slaan ze voor langere tijd op in de bodem. En daarnaast, omdat ze van die worteltjes hebben, stabiliseren ze ook de bodem en met hun bladeren verminderen ze de golfslag. Dus op die manier kunnen ze ons ook helpen als een soort natuurlijke buffer die ons kan beschermen tegen zeespiegelstijging of tegen extreme stormen. En hoe doe jij daar dan precies onderzoek naar? Nou, dat onderzoek ik in het veld. In het echt, maar ook in het lab. Kijk, hier in ons lab bestudeer ik het zeegras. En in deze mooie, gecontroleerde setting kunnen we bijvoorbeeld kijken naar de invloed van temperatuur of licht of voedingsstoffen, op de groei van het zweet. En is dat dan omdat je kan zien of dit zeegras is opgewassen tegen de klimaat van de toekomst? Ja, eigenlijk wel, maar dan ben je er nog niet helemaal. Want het zeegras is natuurlijk onderdeel van het ecosysteem. En daar kijken wij natuurlijk naar, naar de interacties ook tussen de organismes en het zeegras. En dat doen we ook door naar de tropen te gaan. Dit is de monding van een grote baai, Lac Bay op Bonaire. Hier doe ik het meeste van mijn onderzoek. Specifiek voor mijn promotieonderzoek onderzoek ik wat de rol is van grote grazers in het ecosysteem. De grote grazers zoals zeekoeien en zeeschildpadden, die kunnen het onderwaterlandschap totaal veranderen en helemaal vormgeven. Eigenlijk gaat het niet zo heel erg goed met zeegras, dus het huis van al die beesten en het zeegras verdwijnt wereldwijd. Dat komt eigenlijk door menselijk toedoen. Er wonen veel mensen aan de kust en als het regent dan stromen er veel voedingsstoffen in het water. Maar ook door kustbebouwing, bouwen van resorts en hotels. Of als er een anker wordt uitgegooid in een zeegrasveld, dan kan het jaren duren voordat dat weer herstelt van zo'n verstoring. Het is gewoon heel belangrijk, ook voor ons in kader van klimaat, dat we het zeegras goed behouden. Dus het begint met zoiets kleins als zeegras, maar eigenlijk ben je geïnteresseerd in het beschermen van het hele ecosysteem. Ja. En waar zit dan het kantelpunt? Het kantelpunt zit hem in het feit dat als er te weinig zeegras is en er staan maar een paar sprietjes hier en daar, dan sterft het eigenlijk allemaal af. En op dat moment raak je dus ook al die voordelen van het zeegras kwijt, dus ook het voedsel voor al die andere dieren. En je verliest alle CO2-opslag en die komt zelfs weer vrij. Dus daarom is het belangrijk dat het zeegras goed beschermen voordat dat kantelpunt bereikt wordt. Kijk eens aan. Wat ben je van plan? Toen ik begon met mijn onderzoek dacht ik die schildpadden eten zoveel zeegras, wat zouden ze daar nou zo lekker aan vinden? Dus toen heb ik het ook zelf geproefd, dus ik dacht aan jou nu ook de eer. Oke. En trouwens waarom ben jij eigenlijk wetenschapper geworden? Ja, ik ben begonnen met de studie biologie en zo ben ik de mariene biologie en in het zeegrasonderzoek gerold. En zodra ik daarmee in aanraking kwamen en onder water in die zeegrasvelden dacht ik: dit is echt leuk en hier wil ik meer over weten. Zal ik dan maar? Ja, ga je gang! Eet smakelijk. Eet smakelijk. Ziltig. Beetje vissig. Beetje appelig. Eigenlijk appel met zout, is het een beetje. Proost. Het is te doen.

Oceaanstromingen hebben grote invloed op ons klimaat. Ze kunnen een verwarmende of verkoelende werking hebben. Appy Sluijs onderzoekt de oceanische circulatie en vertelt erover in deze 360graden-video. 

Oceaanstromingen en klimaatverandering

Oceanische circulatie in 360 graden - Oceaanstromingen en klimaatverandering

Groep 6/7/8

Ecosystemen schoolplaat

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Programmalogo's

Vroege Vogels in de klas

Naar de website van Vroege Vogels

Aan de hand van het gebied de Veluwe leer je hoe ecosystemen functioneren en welke verschillende ecosystemen er te vinden zijn. De Veluwe is één van de grootste natuurgebieden in Nederland. Verken de heide, het bos en de beek. Ontdek welke invloed dieren onderling op elkaar hebben door middel van voedselwebben. Leer wat het belang is van een dood dier voor de natuur en wat de terugkeer van de wolf betekent voor de Veluwe. 

Klik op de afbeelding om te beginnen.

Interactieve schoolplaat over de Veluwe

Ecosystemen

Aardrijkskunde examenquiz

Test of jij goed bent voorbereid op je examen aardrijkskunde! Wat weet je van platentektoniek, de koolstofkringloop en oceanische circulatie? Klik op de afbeelding om te beginnen.

Examenquiz bij aardrijkskunde voor vwo

Wat weet jij over de aarde als natuurlijk systeem?

Wetenschapsjournalist Govert Schilling gaat op zoek naar de oorsprong van de mens. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Bewerkte afleveringen die aansluiten bij de biologieles, inclusief lesbrief.

Govert naar de oorsprong van de mens in de klas

NPO Kennis

Deze interactieve schoolplaat brengt de evolutie van de aarde en al zijn organismen in beeld. Van de oerknal 14 miljard jaar geleden tot de ontwikkeling van dinosauriërs en zoogdieren tot aan nu: het tijdperk van de mens.

In de schoolplaat is veel te ontdekken: het eerste leven op aarde, de invloed van natuurlijke selectie en mutaties op evolutie, de bevolking van de aarde voordat wij bestonden én alle stappen die leidden tot de mens. 

Ervaar de evolutie door zelf te scrollen en video's aan te klikken of door een van de twee tours te doen en je te laten rondleiden. Bij deze schoolplaat hoort een lesbrief met o.a. gebruikstips, leerdoelen, kernbegrippen en verdieping.

Schoolplaat over evolutie, ordening en geologische tijdschaal

Evolutie

Kantelpunten in het klimaat

Kantelpunten kunnen in korte tijd voor een grote verandering in het klimaat zorgen. Deze video's over klimaatverandering worden gemaakt in samenwerking met NESSC.

Tipping Point Ahead

Zeegras vormt wereldwijd een belangrijk ecosysteem waar veel diersoorten leven. Bovendien beschermen zeegrasvelden de kust en nemen ze veel CO2 op. Fee Smulders onderzoekt of zeegras bestand is tegen het klimaat van de toekomst.

Dieren en planten

Milieu en klimaat

De rol van ecosystemen in het klimaat

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.