Hoe werkt elektriciteit?

Elektriciteit wordt opgewekt in elektriciteitscentrales. Daarna komt het via kabels bij huishoudens in Nederland terecht. Maar wat komt er eigenlijk precies uit het stopcontact in de muur?

Laten we het hebben over nutsvoorziening. Nutsvoorzieningen: gas, water en elektriciteit. Veel mensen herkennen dit aan het einde van het jaar wel. Iedereen groot en klein weet dat er water uit een kraan komt, dat er gas uit het fornuis komt en dat er stroom uit het stopcontact... oh wacht. Uit een kraan komt stromend water, uit het fornuis komt stromend gas, wat voor soort stroom komt er uit het stopcontact? Oké, draai maar open. Goed opengedraaid? Eens zien of we dit raadsel kunnen oplossen op de plek waar onze stroom wordt gemaakt. Dit is een elektriciteitscentrale. Een groot, grijs gebouw, geen raampjes, een paar rare vogels. Ooit naar binnen willen kijken? In zo'n centrale brandt altijd een groot vuur. Dit vuur is de bron van onze elektriciteit. In deze leiding komt water binnenstromen. Ergens onderweg gaat het water koken en ontstaat er stoom. Stoom neemt veel meer ruimte in beslag dan vloeibaar water, dus als de stoom weer uit de leiding komt is dit met veel snelheid en veel meer kracht. De stoom spuit tegen een schroef aan en deze begint te draaien. De warmte energie die van het vuur komt, is omgezet in andere energie: beweging. Nu moet deze energie nog worden omgezet in elektrische energie. Aan het schoeper rad zit aan het as een grote magneet verbonden. Om deze magneet zit een spoel van koperdraad. Deze koperdraad loopt via hoogspanningsmasten naar ons stopcontact thuis toe. Hé, wat voor stroom er thuis precies uit het stopcontact komt moet dus te maken hebben met deze magneet en die koperdraad. Dit is koper van extreem dichtbij. Die kleine bolletjes heten elektronen. Koper zit er vol van en ze kunnen door de koperdraad heen stromen en dat is waar het om draait. Ze zijn zo klein dat je ze alleen kunt bewegen door een elektrisch veld of, en daar komt het, een magnetisch veld. Als die magneet dan rond draait midden in een spoel van koperdraad zit, worden de elektronen door de draad heen geduwd. Terug naar huis en dat stopcontact nog eens open draaien en nu extreem goed kijken. Tada, daar zijn de elektronen weer. En nu weet iedereen dat er water uit de kraan komt, gas uit een fornuis komt en dat er een stroom van elektronen uit een stopcontact komt