In de ruimte is geen lucht, en kan het heel heet of juist heel koud zijn. Een satelliet moet dus tegen een stootje kunnen. Voordat een satelliet de ruimte in gaat, wordt hij dan ook uitgebreid getest in een speciale clean room. Sosha mag kijken hoe dat in zijn werk gaat.
Als je op reis gaat, neem je natuurlijk van alles mee. Ook als je op ruimtereis gaat. Maar ja, zo'n raket, dat is natuurlijk geen auto he die je zo effe, hup, vol kan stouwen. Over alles wat meegaat moet heel goed worden nagedacht.
Alles moet bijvoorbeeld zo klein en licht mogelijk zijn en het moet natuurlijk bestand zijn tegen alles wat je in de ruimte tegenkomt.
Hier bij Airbus in Leiden ontwikkelen en testen ze onderdelen die mee de ruimte in moeten, zoals zonnepanelen en meetinstrumenten. Charlotte werkt hier en ik heb met haar afgesproken. He Charlotte, voordat we verdergaan, wat is eigenlijk jouw taak hier? Nou, ik test eigenlijk de zonnepanelen en dat ga ik je nu laten zien. Oke cool, let's go!
He Charlotte, waar zijn we? Want je bent met een haarnetje aan het zwaaien? We staan in een hele bijzondere ruimte. Wat is dit? Wat gaan we doen? We gaan zometeen de clean room in om de zonnepanelen te bekijken. Maar voordat we de clean room ingaan, moeten we ons eerst beschermende kleding aandoen. En dat is niet zozeer om ons te beschermen. Maar dat is om de zonnepanelen en de clean room tegen ons te beschermen. Oke. Vandaar het haarnetje.
We zijn nu in de clean room waar in principe onze zonnepanelen getest worden en in dit geval is het van Galileo door een deployment-test dus we verfieren eigenlijk of die daadwerkelijk uitklapt voordat we hem de ruimte insturen. Waarom zijn jullie dan eindeloos aan het testen? Voordat het de ruimte ingaat wil je zeker weten dat het daadwerkelijk ook in de ruimte zal werken. Je kan namelijk niet even een astronaut enaartoe sturen om je satelliet een zonnepaneel te gaan repareren. Nee. En in de ruimte heb je last van vacuüm, van hoge temperaturen, van koude temperaturen, waar je allemaal mee rekening moet houden. En tijdens de lancering kan een zonnepaneel bijvoorbeeld ook beschadigd raken. En ook dat wil je meenemen, want deze gaan dus onbemand de ruimte in. Precies. Hij moet het op zichzelf doen als ie zo meteen gelanceerd is.
Gaaf he?
Oh my Lord.
Zo gaat het dus ook in de ruimte straks, als het goed is. Ja precies. Beweging, de mechaniek, die is goed, maar we weten nog niet of die ook met andere omstandigheden om kan gaan. Voordat we deze test doen, testen we eigenlijk of de aparte onderdelen in vacuüm kunnen, tegen verschillende temperaturen kunnen, vibraties kunnen en wat de stijfheid is van een materiaal eigenlijk. Maar hoe doen jullie dat? Nou, dat ga ik je nu laten zien. Oke cool.
Wat is dit dan? We testen hier dus een scharnier in vacuüm, zoals het eigenlijk dus ook in de ruimte eraan toe zou gaan. Er kan nu lucht bij, dus hij is nu niet vacuüm. Nee, dat klopt. We testen hem nu eigenlijk gewoon bij een atmosferische druk en op het moment dat we hem vacuüm getest willen doen we eigenlijk een hele grote koffer over hem heen, zodat we zeker weten dat er geen lucht van hier bij kan. We laten nu dus het scharnier weer inklappen. Tijdens een deployment-test, wat we gezien hebben, testen we eigenlijk hoe het scharnier uitgaat. We doen dit in vacuüm bij verschillende temperaturen om zeker te weten dat de wrijving niet te hoog is. We testen hier dus een scharnier in vacuüm, zoals het eigenlijk ook in de ruimte eraan toe zou gaan.
Vet. Op aarde zijn we omgeven door lucht. Die lucht drukt overal op. En dat noemen we luchtdruk. Buiten de dampkring van de aarde is er geen lucht en dus ook geen luchtdruk. We noemen dit vacuüm. In een vacuüm reageren materialen anders dan wanneer er wel luchtdruk is. Materialen reageren in de ruimte daarom anders dan op aarde.
We gaan hier dus in principe de vacuümwerking testen en het doen we aan de hand met een ballon eerst. Dus deze ballon heeft een bepaalde vorm en dan ga ik in principe met dit apparaatje de lucht eruit trekken. Je ziet de ballon nu in principe groter worden. En dat komt omdat ik de lucht er uit haal. De lucht in de ballon zet langzaam uit. Je voelt ook dat het steeds zwaarder wordt, omdat hier dus hier ook al vacuum begint te zuigen. Ja ja, ja. Steeds minder lucht, steeds meer weerstand. We hebben nu dus de ballon vacuüm getrokken, wat eigenlijk betekent dat er minder lucht nu in principe in het bakje zit. De lucht die in het ballonnetje zit, die zit opgesloten en die krijgt nu dus meer ruimte eigenlijk om uit te zetten. Oke, dus de lucht wordt uit dat bakje gehaald waardoor de lucht in de ballon meer ruimte heeft om uit te zetten. En omdat dus de ballon van flexibel materiaal is, rekt dat gewoon met zich mee. Maar hoe zit het dan met niet flexibele materialen zoals bijvoorbeeld een zonnepaneel? Bij een zonnepaneel maak je inderdaad gebruik van andere soorten materialen die wat stijver zijn en die reageren dus ook anders in vacuüm. Precies. Hier hebben we bijvoorbeeld een chipszakje. En dan ga ik je nu laten zien hoe dat reageert. Ja. Daar hadden we de ballon eruit. Stoppen we het chipszakje erin. Het chipszakje heeft lucht aan de binnenzijde. Hij is geseald aan beide uitzijden, zodat de lucht er niet uit kan. Nou ja, kijk. Als ik nu dus door blijft pompen dan ploft dat chipszakje dus uit elkaar.
Dat was hem.
En dan zie je dus dat het chipszakje is opengebarsten. Maar hoe zorg je ervoor dat dat zonnepaneel in de ruimte niet uit elkaar klapt? Daarvoor hebben we eigenlijk een hele simpele, maar effectieve oplossing voor gevonden. En dat is door aan de zijkant van de panelen, hebben we eigenlijk van die hele kleine gaatjes gemaakt zoals je hier ziet. Die zijn ter grootte van een pincet. Deze kleine gaatjes zorgen er dus eigenlijk voor dat in de ruimte de lucht dus uit het paneel kan komen. Dat de luchtdruk niet op kon bouwen en - pfffff - dat doet. Precies. We gaan nu dit dus natesten eigenlijk door in het volgende chipszakje dus eigenlijk allemaal kleine gaatjes te knippen. En hierin zul je dus zien dat het chipszakje niet meer uit elkaar klapt.
Ja, gaan we de vacuümpomp er weer opzetten. Nou, er gebeurt helemaal niks.
Hij beweegt ook helemaal niet mee niet nu. Dat klopt. Ik kan blijven pompen zoveel ik wil. Het zakje zal niet van grootte veranderen. Nee, slim.
Ik zie ook aan jedat je het echt leuk vindt om erover te praten. Maar wat vind je nou het allerleukste aan je werk?
In principe in de ruimtevaarttechniek en hier bij Airbus werk je aan de voorzijde van nieuwe technieken voor de ruimtevaart. En die uitdaging vind ik heel interessant. Dus het is heel fijn om samen met je collega's gewoon aan iets bij te kunnen dragen wat daadwerkelijk straks de ruimte ingaat. Ja, dat vind ik gewoon heel vet. Mooi. Cool!
