De kernramp van Fukushima

---

Het was één van de grootste natuurrampen ooit in Japan: de aardbeving en tsunami in 2011. Meer dan 15.000 mensen kwamen om het leven en veel huizen werden verwoest. Ook een kerncentrale in de buurt van de stad Fukushima raakte zwaar beschadigd. De Belgische fotografe Sanne de Wilde nam een kijkje in het bijzondere gebied. Hoe ziet deze stad er nu uit?

Het lijkt wel een spookstad. Verkeerslichten doen het. De wegen zien er goed uit. Maar er is niemand te zien op straat.

"Alles is heel verlaten. Het asfalt is op sommige plaatsen helemaal opnieuw gelegd. Dus je ziet ook dat het de bedoeling is om het eruit te laten zien als bewoonbaar gebied." De Belgische fotograaf Sanne de Wilde was er pas. Ze vindt het belangrijk om over Fukushima te vertellen. "Je ziet ook spiksplinternieuwe speeltuinen, maar geen spelende kinderen, want er wonen bijna geen kinderen." Wilde zwijnen. Die zijn er wel. "Everzwijnen zijn het helemaal aan het overnemen."

Zes jaar geleden was het hier nog heel levendig. Gewoon een normaal gebied met drukke dorpen en steden. Maar op 11 maart 2011 veranderde dat. Aardbevingen zijn de Japanners hier wel gewend. Ze komen vaker voor. Maar deze was krachtiger dan ooit. Op zee ontstond een tsunami. De enorme vloedgolf verwoestte alles wat hij tegenkwam. Zeker 19.000 mensen kwamen om het leven. En honderdduizenden mensen moesten vluchten. In de buurt, aan de kust stond ook een van de grootste kerncentrales ter wereld. En die bleek flink beschadigd. Fukushima ligt in het oosten van Japan. Daar staat de kerncentrale. Er wordt elektriciteit gemaakt, maar om dat te maken, komen altijd heel gevaarlijke stoffen vrij. Radioactieve straling noem je dat. Normaal wordt dat binnen veilig opgeslagen en heeft niemand er last van. Maar door de beschadigingen kwam de straling naar buiten. Het verspreidde zich over een gebied bijna zo groot als Nederland.

"Dit is echt Fukushima. Op zich lijkt er niet zoveel aan de hand, omdat je de straling dus niet kunt zien. Hij is niet voelbaar." Met een speciaal apparaatje kun je de straling wel meten. Ook Sanne had zo'n apparaatje bij zich. "De meter sloeg helemaal op tilt. Het is een soort alarm dat afgaat dat je waarschuwt voor de straling, maar je voelt niks. Dat is wel eng, ja. Je voelt niks veranderen in je lichaam, maar je weet wel dat het effect heeft op je lichaam."

Een klein beetje radioactiviteit kan geen kwaad. Het wordt pas gevaarlijk als je lang in een gebied bent waar de straling hoog is. Dan kun je zelfs ernstig ziek worden en overlijden. Daarom moest iedereen vlak na de ramp hals over kop vertrekken uit Fukushima. "Wij zijn in een school geweest die door de tsunami geraakt is. Helemaal verlaten en de onderste verdieping was verwoest." Alles lieten ze achter. Ze werden opgevangen in dit soort noodwoningen. Ondertussen werd begonnen om grote gebieden schoon te maken. Dat deden ze door de bovenste, besmette laag van de grond weg te schrapen.

Vanaf deze maand, zes jaar na de ramp, zijn nieuwe delen in het gebied weer vrijgegeven. De Japanse regering zegt dat het schoon is en dat veel dorpen weer bewoonbaar zijn. Met vlaggen langs de kant van de weg en lantaarns die mooi branden worden terugkerende inwoners welkom geheten. "Dit is een gezin dat weer in hun huis is komen wonen. En die ook weer groente telen. Zij zitten in een dorpje waar al een paar mensen terug zijn gekomen."

Toch vertrouwen de meeste mensen de veiligheid niet. Ze maken zich zorgen om hun gezondheid. En ook de kerncentrale is nog niet veilig. "De dreiging is er natuurlijk altijd. Als er nog eens een grote aardbeving komt en de kerncentrale houdt het niet dan kunnen de gevolgen nog veel groter zijn."

De meeste Japanse gezinnen blijven daarom voor de zekerheid weg. Dus de opgeruimde dorpen hier zullen voorlopig nog even spookachtig leeg blijven.