De Japanse Duizendknoop

Hij ziet er best leuk uit, maar groeit ontzettend snel en kan zowel onder als boven de grond veel schade aanrichten: de Japanse Duizendknoop geeft de gemeente Amersfoort veel zorgen. Wat is het gevaar van de plant? En hoe is de invasieve exoot in ons land terechtgekomen?

Ziet er heftig uit. Welcome to the crimescene. Haha! En wie is de dader? Dit is de dader: de Japanse duizendknoop.
Binnen hoeveel tijd staat-ie tot hier? In de zomer kunnen ze wel drie meter hoog zijn. Drie meter?! Jeetje. Het is een exoot. Hoe kwam hij hier precies terecht? Oorspronkelijk groeit hij in Japan. En daar is hij gezien door de Duitse arts Von Siebold. En die heeft hem rond 1840 verscheept naar Nederland. Daar in zijn hortus gezet. En is ook stekjes gaan uitdelen aan allerlei mensen. En is hij vanuit Leiden verspreid over Europa als tuinplant. Het was een geliefde tuinplant voor de elite in die tijd. Maar hij wist nog niet wat het allemaal teweeg zou brengen! Nee, hij had geen idee.

Christel Tijhuis heeft dat geweten.
Als duizendknoopexpert van de gemeente Amersfoort wordt zij dagelijks geconfronteerd met de ware horrorproporties die deze invasieve exoot kan aannemen. De Japanse duizendknoop groeit heel erg snel. Echt zo'n 20 centimeter per dag. En zijn wortels tasten funderingen en bruggen aan. De stabiliteit van grond. En we hebben gezegd: Dit kan niet. Want wij kunnen de veiligheid van onze openbare ruimtes niet meer garanderen. Met haar ontstellende groeikracht gaan de meters diepe wortels en de spitse stengels van de Japanse duizendknoop dwars door alles heen. Hoe kan deze exoot zich zo snel verspreiden? Het zit al in zijn naam: duizend-knoop.
Hij maakt in zijn stengels en op zijn wortels worteluitlopers. En uit elk groeipuntje, knoopje maakt hij een nieuwe plant. Dus als je hem zou rooien, dus je haalt hem uit de grond, moet je elk wortelrestje mee hebben anders komen uit al die restjes weer nieuwe plantjes. Hoe gevaarlijk is het als die plant blijft doorgroeien? In ons geval zien we dat op heel veel plaatsen de wegen kapot gaan. Het groeit in de fundering van asfalt. We zien 't in de constructie van de brug. Je krijgt scheuren in beton.
De stabiliteit van 't gebouw gaat eraan. Dat is echt een zorg. Een onhoudbare situatie? Ja, niks doen is echt geen optie. En dat is waarom we het nu echt zo grootschalig aanpakken.

Klopt het dat je in Engeland je huis niet meer kan verkopen op het moment dat de duizendknoop in de tuin is aangetroffen? Het is voorgekomen dat de bank zegt: U krijgt geen hypotheek want uw pand is niet meer veilig.
Er zijn mensen in Engeland waar de duizendknoop de woonkamer in komt. Langs de plinten, langs de ramen. Het is de fundering ingegroeid. Die wortels zijn ontzettend sterk en groeien gewoon door. Dus als je het hier afbreekt, groeit het daar verder. Ik zeg ook: Dat is ons voorland als we nu niet ingrijpen.

Maar in Japan is deze plant geen probleem? Nee, in Japan groeit hij ook overal. op verschillende plekken. Maar daar wordt hij onder controle gehouden door natuurlijke vijanden. Beestjes die 'm opeten. Waarom halen we die beestjes niet naar hier? Dat zijn dan weer nieuwe exoten. En misschien vinden die beestjes andere planten lekkerder. Het is riskant om weer nieuwe exoten hierheen te halen. Maar dat kan in de toekomst wel gebeuren. In Engeland doen ze proeven met de Japanse bladvlo. Die eet inderdaad de duizendknoop op.