Name: De IJzeren Eeuw in de klas
Uploaded: 2015-03-09T16:49:03+01:00
Duration: 4 min 38 s
Description: De negentiende eeuw is de eeuw dat Nederland zich heeft ontwikkeld tot een industriële natie. Deze industriële revolutie staat ook wel bekend als de ijzeren eeuw.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Welkom in de 19e eeuw, de ijzeren eeuw. De eeuw waarin Nederland de sprong maakt naar de moderne tijd. Alles verandert tussen 1800 en 1900. De industrie bloeit op, nieuwe technieken doen hun intrede. Werk verandert. Nederland gaat er anders uit zien. Het alledaagse leven van Nederlanders maakt een enorme omwenteling door. De eerste moderne winkelstraten verschijnen, de eerste treinden. De kolonien zorgen voor veel geld. Zo wordt de basis gelegd voor het moderne Nederland. Amsterdam en Rotterdam ontwikkelen zich stormachtig. 
De rivier is voor Rotterdam de snelweg te water. Het gaat over 'kom ik van Europa naar zee en andersom'. Daar gaat het over. Dat is het kapitaal van de stad.
Bruggen, sporen, wegen en kanalen worden aangelegd. Grote industrieën verrijzen met moderne machines.
Hier stond je de hele dag in?
Er wordt geld verdiend. Groot geld waardoor hij kon uitbreiden, stoommachines kon kopen en toen kon hij los.
Kunst en wetenschap ontwikkelen zich razendsnel. Ook het denken over de mens wordt anders.
Volgens hem is dit de ontbrekende schakel tussen mensaap en mens. Dat was zijn conclusie.
Mag je dit aanraken?
Ja, want dit is een kopie, niet het origineel.
De overzeese handel bloeit op en brengt welvaart voor de Nederlanders. Het is ook de tijd waarin arbeiders, katholieken en vrouwen zich emanciperen. Ze vechten voor hun rechten en beginnen die strijd te winnen. 
En dan zeiden we 'fiets je al?'. Na die tijd zeiden we 'heb je nog geen fiets?'. Dan bleef je achter.
Hoe moet het geweest zijn voor vrouwen om voor het eerst te kunnen fietsen?
1 Woord: bevrijdend. Ronduit bevrijdend. Maar vooral, de vrouw ontdekte dat ze een lichaam had en de vrouw ontdekte dat ze benen had waar ze wat mee kon doen. Het stuur in eigen handen nemen. Letterlijk.
Nederland bloeit in de 19e eeuw op. Niet iedereen kan daarvan profiteren. Er is ook veel armoede en landloperij. Een groeiend leger aan kanslozen.
Dat was Fransiscus Hendrikus, de oudere broer van mijn grootvader. Landloper.
1 Man wil ze verheffen. Volgens mij had hij ook dat idee, als je de mensen maar het goede geeft, begeleidt, dan kun je met die mensen ver komen. Tegelijkertijd wil Nederland zijn macht en invloed als militaire natie behouden. Koloniën als Nederlands-Indië dienen beschermd te worden. IJzervreters als generaal van Heutsz worden nationale helden.
Een zeer energieke man die voor niemand bang was, een zeer nurks mens.
Maar de tegenstander valt niet te onderschatten. Even briljant en even wreed.
Je werd gewoon aangevallen, op je rug gesprongen. Het ging er heel erg hard aan toe.
Opzienbarende uitvindingen, spectaculaire ontdekkingen. Vooruitstrevende mensen zorgen ervoor dat Nederland een enorme ontwikkeling doormaakt in de 19e eeuw. Daarvan zien we nog dagelijks de resultaten om ons heen maar toen is het begonnen, de 19e eeuw. Welkom in de ijzeren eeuw.

In de 17e eeuw beleeft de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden gouden tijden. Daarna komt er steeds meer kritiek op het systeem van stadhouders. Tegenstanders van de stadhouders noemen zichzelf de ‘patriotten’, wat ‘landgenoten’ betekent. In 1787 proberen ze de macht over te nemen, wat mislukt. Totdat ze hulp krijgen van Frankrijk en de stadhouder voorgoed wordt verjaagd.

Quiz over machtsstrijd in de Republiek

Wat weet jij over de patriotten?

Tot ver in de 19e eeuw moeten kinderen net als hun ouders werken. Ze werken in fabrieken, op het land en in winkels. Totdat hier een boek over wordt geschreven en de politiek er lucht van krijgt. Politicus Samuel van Houten dient een wet om de kinderarbeid af te schaffen. Deze wet gaat de geschiedenis in als ‘het kinderwetje van Van Houten’. 

De afschaffing van de kinderarbeid

Wat weet jij over het kinderwetje van Van Houten?

Aan het begin van de twintigste eeuw hebben de meeste Nederlanders niet de luxe van een eigen flat of rijtjeshuis. Vooral in de stad wonen mensen in krotten. Hoe is onze manier van wonen de afgelopen eeuw veranderd? Deze tijdlijn geeft een overzicht van de geschiedenis van het wonen, van krot tot Vinex. Klik op de afbeelding om de tijdlijn te openen. 

Van krot tot Vinex

Wonen in Nederland

In de 19e eeuw begint in Nederland de industriële revolutie, ook wel bekend als de ijzeren eeuw. In deze tijdlijn word je meegenomen in belangrijke momenten voor de ijzeren eeuw.

Tijdlijn over de 19e eeuw

De industriele revolutie in Nederland

De IJzeren Eeuw 

Het begin van de industriële revolutie

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

De negentiende eeuw wordt ook wel de ijzeren eeuw genoemd. Er worden bruggen gebouwd en industrieën opgezet. Een eeuw die de basis legt voor het moderne Nederland. Presentatie: Hans Goedkoop. 

Programmaheaders

De IJzeren Eeuw in de klas

NPO Geschiedenis

De negentiende eeuw is de eeuw dat Nederland zich heeft ontwikkeld tot een industriële natie. Deze industriële revolutie staat ook wel bekend als de ijzeren eeuw.

Burgers en stoommachines

Afl. 1 De industriële revolutie in Nederland

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.