Name: De boekdrukkunst
Uploaded: 2012-07-10T22:00:00+02:00
Duration: 3 min 27 s
Description: In de vijftiende eeuw begint papier het perkament te verdringen. De ware revolutie komt met de uitvinding van de boekdrukkunst. Pas veel later wordt dit geëvenaard door de digitale revolutie.

Klas 4/5/6

In de vijftiende eeuw begint het papier het perkament als schrijfmateriaal te verdringen. Al sinds de Kruistochten was papier in Europa bekend, maar het duurt even voor men het productieproces onder de knie heeft. In die jaren is papier heel zeldzaam en echt een luxeproduct. 

Als rond 1400 in de Zuidelijke Nederlanden de eerste papiermolens gebouwd worden, verandert dat. Al snel kan papier dan veel sneller en goedkoper geproduceerd worden dan perkament. De opkomst van de papiermolen is van grote betekenis. Papier is veel goedkoper te produceren dan perkament. Het maakt de weg vrij voor een echte revolutionaire uitvinding: de boekdrukkunst. Het met de hand overschrijven van een boek was monnikenwerk. Dat moest toch sneller en handiger kunnen? Rond 1430 ontwikkelt edelsmid Johannes Gutenberg uit Mainz een techniek die de wereld zal veranderen: het drukken van een boek met losse letters. Opeens is het mogelijk om met ongekende snelheid tegen relatief lage kosten grote hoeveelheden boeken te maken. De uitvinding van Gutenberg verspreidt zich razendsnel door Europa. In de Lage Landen is Gerard Leeu uit Gouda één van de allereerste drukkers. In 1477 legt Gerard Leeu een bijbel op zijn persen, de zogenoemde Delftse bijbel. Aan de bladspiegel zie je dat de drukker zijn best heeft gedaan om het boek er net uit te laten zien als een handschrift. Daarmee moest het immers concurreren, zo hoorden boeken er toen uit te zien. Net zoals de eerste auto’s nog precies op een koets leken. Het duurt niet lang of de drukpers verdringt het handgeschreven boek vrijwel geheel. Vanaf 1500 worden er – behalve in enkele kloosters – nauwelijks meer boeken met de hand overgeschreven. Alleen bibliofielen als Lodewijk van Gruuthuse kunnen moeilijk wennen aan de nieuwigheid. Hij laat zelfs een aantal gedrukte boeken op perkament overschrijven. 

De boekdrukkunst heeft geweldige gevolgen voor de emancipatie van het boek, dat nu binnen bereik komt van de gewone man. In 1521 bezit bakker Lieven de Zomere uit Gent ruim 20 boeken. Die waren inmiddels geen vier huizen meer waard…

Klas 1/2/3

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

We lezen steeds minder. Terwijl lezen juist belangrijk is om mee te kunnen doen in de maatschappij. En een boek kan je anders laten denken over andere mensen en culturen. Lees meer over lezen in de story op NPO Kennis.

Story over het belang van een goed boek

Waarom is lezen belangrijk?

De geschiedenis van Nederland in 10 afleveringen, vanaf het moment dat de eerste bewoners zich er vestigden tot nu. Inclusief lesbrief en interactieve tijdlijn.

Programmaheaders

Programmalogo's

Het verhaal van Nederland in de klas

Naar de website bij Het verhaal van Nederland

Hoe is Nederland geworden zoals het nu is? Onze geschiedenis heeft nog steeds invloed op hoe wij leven en wat we belangrijk vinden. Deze tijdlijn neemt je mee door de tien tijdvakken, van de jagers en boeren uit de prehistorie tot de bevrijders en bezetters uit de Tweede Wereldoorlog.

Tijdlijn over de geschiedenis van ons land

Het verhaal van Nederland

De boekdrukkunst

Aan de hand van contemporaine schrijvers en artiesten maken we een reis door de Gouden Eeuw, de Middeleeuwen en de 18e, 19e en 20e eeuw.

Literatuurgeschiedenis

In de vijftiende eeuw begint papier het perkament te verdringen. De ware revolutie komt met de uitvinding van de boekdrukkunst. Pas veel later wordt dit geëvenaard door de digitale revolutie. 

Het begin van de emancipatie van het boek

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.