Name: Wie was Truus van Lier?
Uploaded: 2023-01-18T17:15:00+01:00
Duration: 8 min 54 s
Description: Ze is de eerste Nederlandse verzetsvrouw die in haar eentje een nazi om het leven brengt. De joodse jonge vrouw Truus van Lier sluit zich in de Tweede Wereldoorlog aan bij het verzet. Eerst door illegale kranten te verspreiden, maar later ook door het vermoorden van NSB’ers. Maar Truus wordt verraden en in een Duits concentratiekamp gedood.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Truus van Lier is de eerste Nederlandse verzetsvrouw die in haar eentje een nazi om het leven brengt. En waarom wordt ze verraden door een vrouw uit haar eigen verzetsgroep? Truus van Lier komt uit een rijke joodse familie. Een liberale familie met advocaten, bankiers, musici en ondernemers. De familie Van Lier is al in de jaren dertig goed op de hoogte van wat er aan de hand is over de grens. En het Duitsland van Adolf Hitler. Ze zijn ongerust over de plannen van Hitler en bereiden zich voor op het ergste. En het ergste gebeurt. Duitsland valt Nederland binnen. Even dreigt Utrecht gebombardeerd te worden, maar als Nederland zich overgeeft, rijden op 15 mei 1940 Duitse soldaten rustig de stad in. De vrije pers wordt door de nazi's verboden en daarom brengt het verzet in het geheim illegale kranten uit. Kranten als Het Parool, Vrij Nederland, De Waarheid, maar ook het minder bekende blad Lichting. En Truus werkt mee aan het blad en brengt het rond in Utrecht. En dat is niet zonder risico's, want altijd schuilt er het gevaar om opgepakt te worden. En via Lichting leert Truus twee jongens kennen. Leo Frijda en Louis Boissevain. Leo en Louis kennen elkaar ook van een linkse Amsterdamse verzetsgroep die al vroeg in de oorlog sabotages pleegt en opkomt voor de Joden, een groep die voor niets en niemand terugdeinst. De verzetsgroep heet CS-6, Centrum van Sabotage zes. Het hoofdkwartier zit in de Corellistraat in Amsterdam. In de kelder worden wapens en explosieven gemaakt. Het Rembrandt Theater in Amsterdam, dat Duitse propagandafilms vertoont, steken ze in brand. Ze vervalsen identiteitspapieren, stelen voedselbonnen voor onderduikers en Truus van Lier herkent zich in de jonge mannen en vrouwen van de CS-6. Terug naar Leo Frijda, de joodse dichter en lid van CS-6. Leo is verliefd op Irma Selig en ze wonen samen op de Hudsonstraat in Amsterdam. Irma is ook joods. Als koerier levert ze explosieven af en wapens. Intussen radicaliseert de CS-6 groep van Truus van Lier steeds meer. En zij hebben zoiets van oké, wij zijn militanten. Wij moeten de geest in Nederland goed houden door aanslagen te gaan plegen en moorden te gaan plegen. En dan gaan we niet Duitsers omleggen, wat ze ook wel wilden, maar daar zaten hele hoge represailles aan verbonden. Dus NSB'ers, Nederlanders, ook omdat uiteindelijk zullen de Duitsers weg gaan en met Nederlanders moeten we het land nog weer opbouwen. Dus Nederlands moeten we pakken. Luitenant generaal Seyffardt , leider van het Nederlands Vrijwilligers Legioen, is door moordenaars hard getroffen als soldaat voor het vaderland gevallen. Leo Frijda is één van de twee daders uit de CS-6 groep die Seyffardt in zijn woning neerschieten. En er volgen nog meer aanslagen. In augustus 1943 wordt Leo Frijda opgepakt op het Centraal Station in Amsterdam. Zijn vriendin Irma weet dan van niets. Ze is radeloos. En dan valt de Sicherheitsdienst hun huis binnen op de Hudsonstraat in Amsterdam. Irma wordt geslagen en gearresteerd. Irma valt in handen van de Nederlands sprekende Herbert Oelschlãgel . Hij verhoort haar en op een bijna hypnotiserende manier zet hij haar onder druk. Hij stelt haar voor de keuze: de dood of de nazi's helpen met het verraden en oppakken van haar kameraden. We rijden nu dus richting Willemsplantsoen. Dus de plek waar Kerlen woonde en waar hij door Truus van Lier ook doodgeschoten is. Het doelwit van Truus is Gerard Kerlen, hoofdcommissaris van de politie in Utrecht. Een fanatieke nazi, Gerard Kerlen in het midden tussen glimlachende mannen die trots de camera inkijken. Deze mannen zijn verbonden aan een centrale controle, een afdeling van de Utrechtse politie die verzetsmensen en joodse onderduikers opspoort. Jodenjagers worden ze genoemd. Op plechtige wijze werd te Utrecht afscheid genomen van politie president Kerlen. Tijdens de begrafenis van Kerlen zit Truus ondergedoken in Haarlem. Door verschillende getuigenverklaringen krijgt de Sicherheitsdienst een concreter beeld van de dader. Donker haar en een grijs geruite mantel. Een twintig jarig meisje. Een losprijs van 10.000 gulden is op haar hoofd gesteld. In een Haarlems café aan de Tempeliersstraat heeft Truus een afspraak met drie leden van de CS-6 groep. Haar kameraad Louis Boissevain is erbij, maar ook Irma Selig.Toen was het verhaal van oké Irma is vrij, maar ze was toch opgepakt? Maar dat was, vertelde Irma... Ik ben ondervraagd inderdaad, maar ze hadden niks op mij. Ze konden niks vinden, dus ik ben weer na een paar dagen vrijgelaten. En ze zitten daar en Irma geeft haar jas aan Truus. Die trekt ze aan. En Irma geeft haar ook een koffer. Dingen die je nog nodig zult hebben. Nou Truus, die opent die koffer niet, die vertrouwt Irma. En die neemt die koffer mee naar buiten. De SD staat al in een overvalwagen in de straat bij het café te wachten en die zien die vrouw in die jas van Irma Zelig naar buiten lopen met de koffer. Dus die springen uit die overvalwagen. En ze pakken Truus op. En in die koffer daar zitten pistolen en als jij in die tijd een pistool in je bezit had, was dat genoeg reden om je op te pakken en in de cel te zetten. En dus was er absoluut reden tot arrestatie. Dus op die manier is Truus verraden. Truus komt vast te zitten in de gevangenis aan de Amstelveenseweg in Amsterdam. Een groot deel van de CS-6 groep zit daar gevangen. Truus bekend. Tijdens een schijnproces worden negentien mannen van de CS-6 groep ter dood veroordeeld. Een terroristenbende, noemen de kranten de verzetsgroep. De mannen worden gefusilleerd in de duinen bij Overveen. Daar liggen hun lichamen bij elkaar op de erebegraafplaats. Ook de kameraden van Truus, Leo Frijda, de geliefde van Irma Selig en Louis Boissevain. De vrouwelijke CS-6 leden Truus van Lier, Nel Hissink en Reina Prinsen Geerlings wacht een ander lot. Die drie meisjes die worden naar Duitsland vervoerd, blijkt dan later. En wij denken dat het is omdat vrouwen executeren in die tijd... Nederlandse vrouwen op Nederlandse bodem executeren... Dat werd nog niet gedaan omdat het te veel onrust onder Nederlandse volk zouden tewerkstellen. Dus ze hebben besloten van ok, die vrouwen zijn eigenlijk ook ter dood veroordeeld, maar we vervoeren ze naar Duitsland. En dan wordt het daar dan opgelost om het zo te zeggen. Ze komen in Sachsenhausen terecht. En dan zijn er nog wel verslagen waarbij gezegd wordt dat ze zingend naar het vuurpeleton zijn gelopen. En daar liepen ze dan een soort lager gelegen kuil in en dan zijn ze tegen de muur aangezet.

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Nederland heeft in meer dan 200 jaar honderdduizenden mensen verhandeld. En meer dan 200 jaar hebben tot slaaf gemaakte Afrikanen zich verzet. Wie zijn de helden van het verzet tegen slavernij? In deze special van de NOS krijgen ze een gezicht. Olivier Locadia (beter bekend als Willie Wartaal) en Anoeska Schmidt stammen af van tot slaaf gemaakten en vertellen hoe de helden van toen nog steeds inspireren.  

Scrollverhaal over verzetshelden tijdens de slavernij

Wij willen onze vrijheid

Groep 6/7/8

In deze tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog in Nederland kun je zien welke gebeurtenissen belangrijk zijn geweest in de oorlog en hoe het de levens van de mensen heeft beïnvloed. Van het bombardement van Rotterdam naar het gewapende verzet tot het dagboek van Anne Frank.

Tijdlijn over de Duitse bezetting van Nederland

Nederland in de Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Nederland bezet door Duitsland. Vrouwen als Truus van Lier, Hannie Schaft en Truus en Freddie Oversteegen komen in opstand tegen de Duitse bezetter. Hoeveel weet jij over vrouwen in het verzet? Test je kennis in de quiz!

Quiz over vrouwen die in verzet komen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Wat weet jij over vrouwen in het verzet?

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Tijdens de slavernij in Suriname weten sommige tot slaaf gemaakten te ontsnappen. Deze mensen en hun nakomelingen worden marrons genoemd. Hoe kwamen zij in verzet tegen hun plantagehouders?

Story over ons slavernijverleden

Hoe kwamen Surinaamse marrons in verzet tegen slavernij?

Wie was Truus van Lier?

Test je kennis van verzetsvrouwen in de quiz

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

Ze is de eerste Nederlandse verzetsvrouw die in haar eentje een nazi om het leven brengt. De joodse jonge vrouw Truus van Lier sluit zich in de Tweede Wereldoorlog aan bij het verzet. Eerst door illegale kranten te verspreiden, maar later ook door het vermoorden van NSB’ers. Maar Truus wordt verraden en in een Duits concentratiekamp gedood.

Wereldoorlogen

De verzetsvrouw die verraden wordt

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.