Dit kan overal zijn. Waar zijn we? Provincie? Komt u maar. Er zijn twaalf provincies en we zitten gewoon in Den Haag? Waarom? Waarom? Het is de dichtstbevolkte provincie en dus een hele belangrijke voor veel politieke partijen.
Er komen straks verkiezingen aan voor de Provinciale Staten. Op wie ga je dan eigenlijk stemmen? Op de Statenleden, zoals hier in de provincie Zuid-Holland. Daar zijn er 55 Statenleden. Die vormen straks het soort van parlement van de provincie. Het lijkt een beetje op de Tweede Kamer eigenlijk, maar dan in de provincie Zuid-Holland. Zij gaan een coalitie vormen met een aantal partijen, dat parlement, en daaruit komt een college van gedeputeerden. Dat is eigenlijk een soort van ministersploeg, lijkt het op, van de Tweede Kamer. De voorzitter van dat hele clubje is de Commissaris van de Koning, maar die wordt dan weer niet gekozen, want die wordt aangewezen door de koning. Hier in deze provincie Zuid-Holland zijn er 55 Statenleden, maar dat is niet in elke provincie zo. Het is namelijk afhankelijk van het aantal inwoners dat een provincie heeft. Zuid-Holland is de dichtstbevolkte provincie met 3.7 miljoen inwoners. Maakt het uit? Ja, dat maakt uit, want deze Statenleden gaan drie maanden na de Provinciale Statenverkiezingen stemmen op de Eerste Kamerleden, de senatoren. Zij mogen bepalen wie er in de Eerste Kamer komt. De meesten stemmen natuurlijk op hun eigen partij en zo kunnen we al een beetje zien hoe de Eerste Kamer straks eruit gaat zien. Belangrijk om te weten... Nee, ik heb nog een dingetje, was ik vergeten. Belangrijk om te weten. Een Statenlid hier in Zuid-Holland. Zijn of haar stem telt zwaarder voor de Eerste Kamer dan een Statenlid in Zeeland, bijvoorbeeld, omdat die meer inwoners vertegenwoordigt. Dus daarom willen politieke partijen ook vaak dat een provincie als Zuid-Holland zijn of haar kleur krijgt.
Maar kunnen we niet met zo'n Statenlid praten? Da's leuk dat je dat zegt. Wacht even.
We zijn hier in de Statenzaal van de provincie Zuid-Holland en hier zitten alle Statenleden. En we gaan er met eentje spreken. Wie komt er dan? Hallo. Goeiemorgen. Hallo. Mevrouw Bonnewits van de VVD. Klopt. Waar zit u altijd? Ik zit hier heel mooi precies op de hoek. Lekkere plek. Prominent. Wij zijn heel erg benieuwd, wat doet eigenlijk een Statenlid? Een Statenlid controleert Gedeputeerde Staten. Wij controleren hun beleid, maar wij zorgen ook voor de visies, wat er moet gaan gebeuren. Wat is er belangrijk? En we gaan vooral heel veel over ruimtelijke opgaven, maar we gaan ook over milieu. We gaan ook over de infrastructuur. We gaan over fietspaden, over eigenlijk heel veel onderwerpen waar de Staten over gaan. Dus eigenlijk ook hetzelfde als de Tweede Kamer tegenover het kabinet. Ja. Alleen zijn Kamerleden dan wel weer fulltime in dienst. Ja, want een Statenlidmaatschap, hoeveel tijd ben je daar dan aan kwijt? Gemiddeld voor een Statenlid is ongeveer 20 uur in de week kan je er wel bij rekenen en als fractievoorzitter kan je er zo nog wel 5 tot 10 uur extra bij rekenen en daarnaast heeft iedereen inderdaad allemaal nog normale banen. Ze zeggen dan, politici verdienen wel lekker. Hoe zit dat met Statenleden? Dat gaat niet best hier. Volgens mij is het ongeveer €700 netto wat je krijgt.
En kunt u eens één ding noemen dat door uw toedoen veranderd is in de provincie de afgelopen periodes. Onder andere hebben wij heel erg getrokken aan de woningbouw en zo hebben we het echt voor elkaar gekregen dat er uiteindelijk gebouwd gaat worden tussen Katwijk en Wassenaar. Daar heb je het oude vliegveld Valkenburg en daar gaan nu 5000 woningen gebouwd worden. Want de gemeente bepaalt eigenlijk waar de woningen komen. Maar de provincie zegt dan waar precies in de provincie, toch? En ook de verhoudingen, hoeveel sociale woningbouw, hoeveel duurder segment, hoeveel goedkoper segment. We hadden het er net over, landelijk proberen ze nu een beetje een tweestrijd te creëren tussen VVD en GroenLinks. En nu is het toevallig zo dat we ook nog met een gedeputeerde gaan spreken van GroenLinks, van die tweestrijd. Ja, dat is toevallig hoor. En toevallig is 'ie er ook al gewoon. Daar komt de linkse wolk binnen. Die komt daar aangezweefd. Daar gaan alle belastingen. We spreken hier met de gedeputeerde. Da's een soort van minister. Ja. En waarover gaat u precies? Waarover ga ik precies. Wat is uw portefeuille? Ik ben Berend Potjer. Mijn portefeuille is Natuur, Energie, Omgevingswet en Communicatie. Ik wil nog wel meer weten van wat een gedeputeerde doet, maar misschien aardig om even afscheid te nemen van jou, Laurien. Ik heb een boekje voor jullie meegenomen met alles wat de provincie doet. Oké, leuk, handig. Is d'r ook een app van? Dit doet de provincie Zuid-Holland.
Oké Berend, wat doet een gedeputeerde? Nou, wij hebben dus een college van gedeputeerden en een commissaris van de Koning hè, een commissaris van de Koning is een soort van burgemeester. Daarnaast hebben we dus de gedeputeerde, die kan je vergelijken inderdaad met ministers of met wethouders. En wij besturen samen de provincie. En dat is een fulltime baan? Ja. Is dat een chique functie? Ik begrijp dat jullie ook een dienstauto hebben. Het is wel een functie met een zekere statuur inderdaad. Dus je merkt ook dat wethouders, maar ook burgemeesters, die vinden het ook wel spannend als de gedeputeerde langskomt inderdaad. Statuur, maar misschien ook wel veel gezeik, een functie met veel gezeik. Nou ja, volgens mij, op het moment dat je gaat besturen in Nederland dan... Hoort er gezeik bij? Nou ja, het hoort erbij dat niet altijd iedereen het eens is met de rol die je pakt. Is het vanuit de provincie mogelijk om dingen echt in gang te zetten? Of is het soms net zo'n log apparaat als de landelijke politiek? Suggestieve vraag. Toch? Kan toch niet? De provincie gaat met name over wat wij dan het fysieke domein noemen. Het fysieke domein. De ruimte. Ik denk dat dan al veel kiezers eigenlijk al afhaken. Toch? Ja. Wij gaan over je leefomgeving. Dus over de wegen, fietspaden, over de natuur, alles wat wij doen gebeurt ergens in de gemeente en moet voldoen aan landelijke regelgeving. En wat je wel ziet, met name in deze tijd, rondom de energietransitie, landbouwtransitie en de stikstofcrisis, de woningnood, is dat de provincie ook een steeds stevigere rol krijgt. Het wordt nog duidelijker allemaal. Veel dank! Ik heb je gevonden in het boekje. Ja, ingenieur ben je ook. Ja, nou, dankjewel. Jij ook bedankt.
