Name: Waarom hebben sommige planten zwavel nodig?
Uploaded: 2022-07-05T00:00:00+02:00
Duration: 6 min 14 s
Description: De zure regen van de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw is verdwenen door strengere wetgeving voor luchtvervuiling. Daardoor verdween ook de zwavel die planten nodig hebben om te groeien. Bij de Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken ze hoe je zwavel het beste kunt toedienen aan planten.

Klas 4/5/6

Als het gaat over zwavelhoudende verbindingen, dan denken de mensen vaak aan brandend zwavelzuur of vieze eierluchtjes, vulkanische gassen, de geur van de hel. Maar je hebt zwavelhoudende verbindingen ook nodig als voedsel voor planten om ze gezond te houden. En hoe je dat het beste doet, dat onderzoeken ze hier aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Nou, hier staan een aantal planten. Oke. Ze zijn heel verschillend. Dit zijn boterbloemen en deze die hebben zwavel gehad en deze hebben geen zwavel gehad. Ik denk dat je wel verschil ziet. Dus het verschil dat ik zie komt zuiver omdat die bezwaveld zijn? Ja, klopt ja. En dan kan je dus echt zien dat de planten zonder zwavel, die zijn veel kleiner. Ze zijn ook geler en ze groeien dus eigenlijk veel slechter als de plant geen zwavel heeft. Dus een plant heeft zwavel echt nodig om goed te groeien. Nou, ik ga hier voedingsoplossing maken. En dit is dus demi-water. Dat is veel zuiverder H2O dan dat wij het uit de kraan krijgen. Ja, hier zit in principe niets in. En we kunnen hier nu de verschillende voedingsstoffen die de plant nodig heeft aan toevoegen. En die staan in de kast. Ik weet niet of jij ze zou kunnen pakken voor mij? Ik sta volledig ter dienst van de wetenschap, vandaag uiteraard. Die kast? Ja, inderdaad. Deze? Ja. Zien dat ik niks laat vallen, want dan is dat een enorm...Dan brandt er een gat in de vloer tot in Australië. Prachtige kookshow dit. Het is een beetje chemisch koken ja. In deze oplossing voegen we ook zwavel toe in de vorm van magnesiumsulfaat, want we gaan onze planten namelijk zwavel geven. Die mogen we hier dan ook bij in doen. Nou, in deze ton zie je een aantal plantjes. Die zitten nu in de wateroplossing die we gemaakt hebben daarnet? Ze zitten in het water. Zo krijgen ze dan die die zwavel binnen. Ja. En ik weet niet of je ook nog iets ruikt? Eitjes! Gekookte eitjes. Wat we gaan doen is nu de voedingsoplossing in deze bak doen. De zwavellimonade. Yes. En mooi met bubbeltjes, dus het is limonade met prik ook. Inderdaad, er zit zuurstof in. Onderzoeken jullie nu eigenlijk hoe schadelijk zwavel is voor de plant of hoe nuttig zwavel is voor de plant? Nou, dit systeem is van origine gebouwd om inderdaad de effecten van zwavel luchtvervuiling te bestuderen. Dus zeg maar, in de jaren 70, 80 had je natuurlijk heel veel zure regen wat veroorzaakt werd door zwavelgas he. De zure regen, ik herinner het mij nog. "In Nederland is bijvoorbeeld op dit moment al een vijfde deel van het bos zonder meer ziek te noemen en die moet je eigenlijk al beschouwen als uiteindelijk niet meer te redden." Dat lijkt wel weg te zijn. Klopt dus, aan het einde van de jaren tachtig is er heel veel milieuwetgeving aangenomen om die zure regen te beperken waardoor het wegviel. Maar wat toen interessant was is dat allerlei planten in de landbouw, zagen ze ineens van dat ie veel minder goed begonnen te groeien. En dat zag je met name als eerste in koolsoorten. Dus denk aan je bloemkolen en koolzaad en dat soort planten. Dus planten gaan minder goed groeien omdat de luchtvervuiling verdwijnt. Sommige dan? Ja, die planten namen al die tijd zwavel met name op uit de lucht, dus het resulteerde in een soort zwavelgebrek toen de zure regen wegviel. We willen nu weten hoe een plant, ja zwavel verkrijgt nu dus via de wortels want het zit niet meer in de lucht, nauwelijks. Hoe het dan in de plant wordt getransporteerd. In welke molecule het dan komt, functies van die moleculen en ook eigenlijk hoe een plant ja kan weten hoeveel zwavel die nodig heeft, dus hoeveel die moet opnemen. We mogen deze planten nu gewoon in de voedingsoplossing hangen. Daar gaan ze dan. Hebben ze nu alles wat ze nodig hebben? Nee, nu moet het gas nog aan zodat de planten ook H2S in de lucht krijgen. En daarvoor moeten we daarnaartoe. In deze kast staan de gasflessen. Oke. In deze fles zit het HTS-gas en hier zit een hele hoge concentratie in. En als we dat zeg maar naar de planten zouden leiden, zo'n hoge concentraties zouden geven aan de planten, dan gaan ze dood en wij ook. Dus toch maar niet. Dus we moeten deze concentratie verlagen. Oke. Dan gaat het, komt het hier naartoe et behulp van deze installatie kunnen we vervolgens de concentratie van het gas bijstellen naar de gewenste concentratie. Als ik deze erop klik gaat het gas naar de plantjes toe. Wat ons uiteindelijke doel is is enerzijds begrijpen hoeveel zwavel je een plant moet aan bij aanbieden in de mest want we willen die zure regen natuurlijk niet weer terughalen en ook anderzijds. Kijk, als wij heel goed weten hoe een plant omgaat met zwavel, wat er in zo'n plant gebeurt kan je die kennis ook inzetten om planten te veredelen die bijvoorbeeld zuiniger omgaan met zwavel. Dus bij een lagere hoeveelheid al kunnen groeien. Dus om een efficiëntere landbouw te krijgen dan uiteindelijk. Ja, inderdaad. Of alleen nog maar landbouwgebieden aan de voet van vulkanen waar het zwavelgas van zelf naar beneden stroomt. Ik denk niet dat dat een haalbare situatie voor Nederland is. Helaas.

Klas 1/2/3

Wetenschapsjournalist Govert Schilling gaat op zoek naar de oorsprong van de mens. Hoe zijn we geworden wie we zijn? Bewerkte afleveringen die aansluiten bij de biologieles, inclusief lesbrief.

Govert naar de oorsprong van de mens in de klas

NPO Kennis

Deze interactieve schoolplaat brengt de evolutie van de aarde en al zijn organismen in beeld. Van de oerknal 14 miljard jaar geleden tot de ontwikkeling van dinosauriërs en zoogdieren tot aan nu: het tijdperk van de mens.

In de schoolplaat is veel te ontdekken: het eerste leven op aarde, de invloed van natuurlijke selectie en mutaties op evolutie, de bevolking van de aarde voordat wij bestonden én alle stappen die leidden tot de mens. 

Ervaar de evolutie door zelf te scrollen en video's aan te klikken of door een van de twee tours te doen en je te laten rondleiden. Bij deze schoolplaat hoort een lesbrief met o.a. gebruikstips, leerdoelen, kernbegrippen en verdieping.

Schoolplaat over evolutie, ordening en geologische tijdschaal

Evolutie

Waarom hebben sommige planten zwavel nodig?

De meest interessante reportages, gesprekken en fragmenten uit het wetenschapsprogramma Atlas (NTR).

Programmaheaders

Logo Wetenschap

Atlas in de klas

Naar het Youtubekanaal van NTR Wetenschap

De zure regen van de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw is verdwenen door strengere wetgeving voor luchtvervuiling. Daardoor verdween ook de zwavel die planten nodig hebben om te groeien. Bij de Rijksuniversiteit Groningen onderzoeken ze hoe je zwavel het beste kunt toedienen aan planten.

Dieren en planten

Planten groeien beter op zwavellimonade

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.