Name: Taiwan
Uploaded: 2021-11-03T15:12:18+01:00
Duration: 10 min 8 s
Description: Taiwan heeft een parlement, verkiezingen, een leger, een eigen munteenheid en Taiwanese paspoorten. China vindt dat Taiwan bij China hoort en de Verenigde Naties erkennen om die reden Taiwan ook niet als land. Toch heeft China Taiwan niet ingenomen. Taiwan speelt namelijk een rol in de geopolitieke twist tussen China en de Verenigde Staten.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Wat weet jij over Taiwan? 
"Nee, niks." "Taiwan... Ver land?" "Taiwan is een land..." "...een land in Azië volgens mij." "Volgens mij heeft het ook met China te maken." "Azië, een land..." "Een land in Azië." "Ik weet dat het een land is, maar verder eigenlijk ook niet zo heel veel." Ja, daar ga je al. Het eiland Taiwan, vlak voor de kust van China, is helemaal geen land. En o wee als je het wel een land noemt, zoals Fast and the Furious-acteur John Cena per ongeluk deed in een interview. Even sorry zeggen tegen China. 

Geen land dus. Toch heeft Taiwan een parlement, verkiezingen, een leger, een eigen munteenheid, een bloeiende economie en zelfs Taiwanese paspoorten. Dus hoezo geen land? Nou, Taiwan wordt gewoon niet als zodanig erkend door de Verenigde Naties en dat heeft dus alles te maken met China. China zegt: Taiwan is China, maar Taiwan zegt: als Taiwan al China is, dan wel het enige echte China. En als we dan historisch even doorredeneren, de rest van China ook. Nee, het ene China is het andere niet. Maar als dit China vindt dat Taiwan bij hun hoort, waarom walst deze Goliat dan niet gewoon over die kleine David heen? Dat heeft alles te maken met de USA. In deze video leg ik uit hoe dit vlekje op de kaart het strijdtoneel is in de geopolitieke twist tussen deze twee supermachten. Dit moet je weten over Taiwan.

Taiwan is dus een eiland, ongeveer even groot als Nederland en er wonen 23,5 miljoen mensen. De hoofdstad is Taipei. Ken je misschien wel van deze beroemde wolkenkrabber, tot 2007 zelfs het hoogste gebouw ter wereld. Maar om het Taiwan van nu te snappen gaan we eerst terug in de tijd. Eerste bewoners: Taiwanese Aboriginals. En die woonden er nog steeds. Van oudsher is er veel contact met omliggende gebieden, ook met China, slechts 180 kilometer verderop. En dan Europees kolonialisme. Eerst langsvarende Portugezen. Zij noemen het eiland Isla Formosa, dat betekent prachtig eiland. En waarom? Nou ja, hierom. Ook de Spanjaarden melden zich. Maar vooral Nederland krijgt er zo'n veertig jaar lang een koloniale vinger in de pap als de VOC de bevolking aan zich onderwerpt. Tot de militaire leider Koxinga van de Ming-dynastie Nederland eruit trapt en er zijn eigen koninkrijk vestigt. Het is van korte duur. Taiwan wordt ruim twee eeuwen lang onderdeel van het keizerrijk van de Qing-dynastie. En dan komen de Japanners die de macht overnemen tot het einde van de Tweede Wereldoorlog. En nu wordt het echt interessant. Taiwan komt opnieuw in Chinese handen. Binnen de Republiek China van de nationalistische partij de Kwomintang, een militaire dictatuur die de macht claimt over dit grondgebied, maar na de strijd tegen de Japanse bezetter is de Kwomintang ernstig verzwakt. In een burgeroorlog verslaat het Volksbevrijdingsleger van de communisten onder leiding van Mao Zedong de Kwomintang, die geen kant meer op kunnen en zich moeten terugtrekken op het eiland Taiwan. China werd communistisch en volgens mij gingen toen de kapitalisten (nationalisten) naar Taiwan. Dat weet ik ook. Dus dit was de Republiek China en dit is de Republiek China. En op het vasteland roept Mao de Volksrepubliek China uit. Mao wil dan doorpakken en Taiwan definitief inlijven. Maar precies dan breekt er een oorlog uit op het Koreaanse schiereiland. Oost-Azië wordt het strijdtoneel van de Koude Oorlog en dus is Amerika er als de kippen bij om tegen de communisten te vechten. Niet alleen in Zuid-Korea, maar ook op Taiwan, tegen communistisch China. Dus het is de Republiek China tegen de Volksrepubliek China. De militair oppermachtige Amerikanen dwingen Mao om zijn plannen op te geven Taiwan binnen te vallen. Anders krijgt 'ie met die nog grotere reus te maken. 

Waarom Taiwan strategisch zo belangrijk is? Dat vroeg ik aan onze correspondent in China, Sjoerd den Daas. 
"Nou, je kunt het een beetje zien als een vliegdekschip daar voor de kust van China. Een vliegdekschip waarvan de Chinezen vinden dat alleen het Volksbevrijdingsleger daar thuishoort. Men wil daar geen bemoeienis van andere landen. En al helemaal niet de Amerikanen natuurlijk. Het is een vliegdekschip met een levendige democratie, maar ook een hele florerende economie en heel veel hightech bedrijven zitten daar op het eiland. Dus ook technologisch is Taiwan ontzettend belangrijk. 

Er zijn dus eigenlijk twee China's, deze twee. Maar wat vindt de rest van de wereld? Ondanks dat van de Republiek China alleen nog maar dit vlekje over is, behoudt het zijn zetel die het land al had in de VN-Veiligheidsraad. Maar dat verandert als het enorme China van Mao steeds belangrijker wordt op het wereldtoneel en het strategisch allemaal logischer is om de Volksrepubliek te erkennen als het ware China. Op 25 oktober 1971 neemt de VN deze resolutie aan. Ook de VS ruilt de diplomatieke banden met Taipei in voor Beijing. Nog maar een paar kleine landen erkennen Taiwan als het ware China. Maar de rest van de wereld dat graag handel drijft met het grote China, erkent de Volksrepubliek. Status: ingewikkeld. Waar de Volksrepubliek de erkenning van het Westen heeft, krijgt Taiwan de sympathie en militaire steun van de Verenigde Staten. Zo gaat het nu al meer dan zeventig jaar. Maar tussendoor is er wel het één en ander veranderd. Vanaf de jaren 80 is het eerst Taiwan dat een economische groeispurt doormaakt. Ook wordt het een democratie met vrije verkiezingen. Taiwan ontpopt zich zelfs tot het meest progressieve land in de regio. Zo legaliseren ze bijvoorbeeld het homohuwelijk, "...het eerste Aziatische land waar homorechten... Waar het homohuwelijk was." 
En zijn er heel veel vrouwen in het parlement. Een groot contrast met China, dat vooral een autoritair bewind voert met nog altijd Taiwan op hun wensenlijstje. Want Bejing hanteert het 'één China'-principe, dus dat Taiwan gewoon bij hun hoort. Als dat goedschiks niet lukt door de economische banden te intensiveren, dan maar kwaadschiks, is de gedachte daar. In 1996 vuurt het land raketten af voor de kust van Taiwan. Maar dat laat zich niet intimideren en heeft de ruggensteun van de Amerikanen, die als reactie op China ter plekke hun militaire spierballen laten zien. China houdt zich weer even koest, maar ontwikkelt zich in de jaren daarna economisch razendsnel en wordt een grote speler op het wereldtoneel. En had ik al gezegd dat China Taiwan graag wil hebben? "China denkt dat Taiwan van China is en Taiwan is gewoon onafhankelijk." O wee als Taiwan denkt zichzelf onafhankelijk te verklaren. In 2005 neemt China zelfs een wet aan waarin formeel wordt vastgelegd dat als Taiwan dat zou doen, ze militaire middelen in mogen zetten. Maar wederom laat Taiwan zich niet intimideren. Dat lukt ook nog steeds best prima met deze backup. 

Dan de 21e eeuw. Taiwan en China groeien een aantal jaren een beetje naar elkaar toe en halen de economische banden aan. Maar door de jaren heen gaan de Taiwanezen zichzelf steeds meer Taiwanees voelen. In plaats van een soort alternatieve Chinees en vooral de jonge generatie. Zeker als ze zien dat iets verderop Hongkong steeds minder autonoom wordt en steeds meer 
China. 
De vraag is: is Taiwan de volgende? En hoe dan? Vorig jaar nog kwam de Chinese luchtmacht met deze Hollywood-achtige video, waarin gesuggereerd wordt dat Chinese bommenwerpers de Amerikaanse legerbasis op het eiland Guam, niet heel ver van Taiwan, platleggen. In andere woorden: Amerika, we zijn niet meer bang voor jullie. Beter steunen jullie Taiwan niet langer. En dit zei de Chinese leider Xi Jinping dit jaar nog. "De problemen in Taiwan stammen uit een tijd dat ons land zwak was. Dat gaan we oplossen, op weg naar de grote wederopstanding van ons land." Ook laat China steeds vaker provocerend gevechtsvliegtuigen rondom Taiwan vliegen. De voormalig hoogste Amerikaanse militair in Oost-Azië is er zelfs van overtuigd dat China Taiwan zal binnenvallen binnen nu en zes jaar. De Amerikanen zeggen Taiwan te zullen blijven steunen. Trump belde zelfs in 2016 hoogstpersoonlijk met de Taiwanese president en daar was China goed pissig over. Maar Biden zet die lijn door en noemt de onderlinge banden 'rock solid', keihard. Waar gaat dit heen? Wie het weet mag het zeggen. Sjoerd?
 "Ja, waar gaat het heen? De druk vanuit China, vanuit de Chinese bevolking, natuurlijk ook gevoed door de staatspropaganda om iets te doen aan dat 'Taiwanprobleem'. Die neemt al echt toe, maar heeft ook het gevoel dat Amerika langzaam wat zwakker aan het worden is, dus dat het moment om in te grijpen misschien wel veel dichterbij komt. Tegelijkertijd, de vraag blijft natuurlijk: is dat Volksbevrijdingsleger opgewassen tegen de Amerikanen? De Amerikanen die natuurlijk nooit hebben gezegd dat zij sowieso zullen ingrijpen als Taiwan wordt aangevallen, maar alleen al de dreiging dat dat zou kunnen, maakt dat het Volksbevrijdingsleger tot nu toe in elk geval in z'n hok blijft zitten. 

Conclusie: China wil Taiwan. Taiwan wil dat niets, de VS steunt Taiwan. En dus zou dit potentieel wel eens kunnen uitdraaien op een directe confrontatie tussen de twee supermachten van dit moment. Iets om in de gaten te houden.

Groep 6/7/8

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

‘Made in China’, staat op veel producten die je elke dag gebruikt. China heeft dus veel invloed op de rest van de wereld. Maar hoeveel weet jij eigenlijk van het land van de Chinese Muur? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over het land van de Chinese Muur

Wat weet jij over China?

Canada ligt in Noord-Amerika en is een van de grootste landen ter wereld. Toch wonen er ‘maar’ 38 miljoen mensen. Voor de rest bestaat het land uit meren, bergen en vooral heel veel bos. Wat weet jij van dit bijzondere land? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over het grootste land in Noord-Amerika

Wat weet jij over Canada?

Het enorme land de Verenigde Staten ligt aan de andere kant van de Atlantische oceaan en is bekend van de natuurparken, steden als New York en Miami en van de vele muziekstijlen die zijn oorsprong vinden in dit land. 

Quiz over The States

Wat weet jij over de Verenigde Staten?

In vijf korte afleveringen wordt het verloop van de Koude Oorlog verteld. Van het IJzeren Gordijn tot aan de wapenwedloop.

Koude Oorlog in de klas

Naar de website over de Koude Oorlog

Na de Tweede Wereldoorlog breekt een periode van gewapende vrede aan: de Koude Oorlog. Het kapitalistische Amerika en de communistische Sovjet-Unie komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dwars door Europa verrijst een IJzeren Gordijn, dat oost scheidt van west. De machtsblokken dreigen met kernwapens, maar tot een echte oorlog tussen Amerika en de Sovjet-Unie komt het niet. In deze tijdlijn zie en lees je alles over de Koude Oorlog: van het oplopen van de spanningen, de wapenwedloop en de ruimterace tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.     

Tijdlijn over de gewapende vrede tussen oost en west

De Koude Oorlog

Taiwan

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Taiwan heeft een parlement, verkiezingen, een leger, een eigen munteenheid en Taiwanese paspoorten. China vindt dat Taiwan bij China hoort en de Verenigde Naties erkennen om die reden Taiwan ook niet als land. Toch heeft China Taiwan niet ingenomen. Taiwan speelt namelijk een rol in de geopolitieke twist tussen China en de Verenigde Staten.

Landen en grenzen

Organisatie en bestuur

Het land dat geen land is

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.