Name: Nederland in de jaren 70
Uploaded: 2020-08-24T12:00:00+02:00
Duration: 12 min 3 s
Description: Van de hippiebeweging eind jaren 60 tot aan de krakersrellen en de werkloosheid van de jaren 80: Nederland verandert in de jaren 70 van optimistisch en links naar grimmig en rechts. Hoe zien de jaren 70 er in Nederland uit?

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Staying Alive uit Saturday Night Fever werd een lijflied van de late jaren zeventig, over - ook toen al – verwarring. Over een wereld die zo hard is dat je niet veel meer kunt doen dan ‘Staying Alive’,  blijven leven en een uitvlucht zoeken in muziek, kleding, dans. Een escape. Dat klinkt heel anders dan de vroege jaren zeventig, toen de jeugdcultuur één en al hoop was. Een tegencultuur van spontaniteit en naakt en eerlijk zijn, dat zou geluk brengen. Niet door een escape uit onze wereld, maar juist midden in die wereld. Kijk goed en u ziet tussen alles door wat er met dat geloof gebeurde. 

Iedereen was verschrikkelijk lief voor elkaar en alles kon. Iedereen die erbij kwam, die kwam er gewoon bij. Alles kon, zolang je andere mensen er maar geen last mee bezorgde. 

We wonen in het dichtstbevolkte land van Europa, 13 miljoen inwoners die wonen in bijna drie en een half miljoen woningen.

Ik woonde in een typisch jaren ‘70 huis, compleet met schrootjesplafond en bruine en donkergroene tegels op de vloer. We hadden oranje, paarse en bruine muren met visnetten, felgekleurde gemacramede objecten en natuurlijk een letterbak. 

Mijn ouders gingen scheiden. Dat kwam toen in de mode. Mijn vader ging in de studentenflat wonen tussen allemaal biologisch dynamische types. Als ik daar in het weekend heen ging, dan kreeg ik vooral heel veel zemelen, zilvervliesrijst, gierst en allerlei varianten sesam, pasta te eten. 

Vroeg in 1970. Plotseling stond er een vrouwengroep die ongewoon ludiek was, sexy, grappig en die dus insloeg als een bom: Dolle mina. 

Wij willen dus de opheffing van de onderdrukking van de vrouw. Wij vinden namelijk dat nog steeds de vrouw onderdrukt wordt. Waarom doet u dit mevrouw? Nou wij willen laten zien dat we hier geweest zijn en dat wij ook goede toiletten willen voor vrouwen en gratis. 

En in een café kan je ook die naar een toilet te gaan. Volgens de huidige gelden…Je kunt toch gewoon een café in? Dan word je met grote ogen aangekeken van: ‘wat doe je hier?’ Dan moet je eerst een kopje koffiedrinken of een pilsje en ondertussen moet je steeds harder. Nou en dan kan het soms al te laat zijn. 

Als één miljoen automobilisten elke dag honderd kilometer per uur rijden in plaats van 130, dan besparen ze met z'n allen één miljoen liter benzine per dag. 

Ook al vinden we in Nederland nog aardgas, in de Noordzee olie en bij de Noordpool nog meer. Dan nog moeten we bedenken dat de energie die we eenmaal uit de aarde halen er niet meer in zit. Laten we daarom verstandig omspringen met wat we hebben. Verstandig met energie.

De energiecrisis waarmee we van doen hebben is wereldwijd. Half oktober besloten de meeste olieproducerende landen in het Midden-Oosten de productie te verminderen. Die feitelijke vermindering bedraagt nu ongeveer 25 procent. Eind oktober werd een speciale boycot tegen Nederland afgekondigd. Nu krijgt ons land te maken met een extra beperking van de olieaanvoer die daaruit kan voortvloeien. 

Wilt u wat folders mee voor de abortuswet? Alstublieft.
O, dat hoeft voor mij niet meer. Ik vind het een verschrikking. Ik ben er heel erg op tegen. En stel dat er dan voorbehoedmiddelen falen. In zo’n geval. Dan moet je zorgen dat het niet faalt. Het zou natuurlijk te idioot zijn dat als je iedere keer dat je in verwachting was, maar dacht: ‘nou wat kan mij het schelen, hup vooruit.’ Nou, dat bedoel ik ook. Dat we het daar toch wel over eens zijn.
Dat is beslist de bedoeling niet. De bedoeling is om het zo veel mogelijk te voorkomen. Maar mocht het nou zijn dat echt nodig is? Dat de moeder zich rampzalig voelt. Nou, gelukkig heb ik een plaats waar ik naartoe kan. Er is uitkomst. 

Toen die kapingen bij de punten Bovensmilde plaatsvonden, zat ik zelf ook op de lagere school. Stiekem had ik de hoop dat ook onze school bezet zou worden. 

De gijzeling van schoolkinderen in Bovensmilde vormen voor den Uyl en Van Agt de zevende en achtste terreuractie in een gezamenlijke regeerperiode. Het is niet toevallig twee dagen voor de verkiezingen gebeurd, denk ik?  Het lijkt me sterk dat dat toevallig zou zijn. 

Binnen enkele minuten na de aanval van de mariniers op de trein, waarbij de laagvliegende straaljagers voor een schrikeffect zorgden, waren ook de eerste hulptroepen aanwezig. De twee omgekomen gijzelaars en de gewonden werden op brancards weggedragen. Dit is het voorste compartiment van de trein waar de meeste van de zes gedode kapers zaten. 

Zijn jullie in die tijd nog ooit bedreigd geweest door de Molukkers?  Nee, niet echt. Wel eens een keer van: ‘Houd je stil, anders krijg je een trap’. Maar niet van een geweer op je gericht. Als ze gingen schieten, zeiden ze: ‘Plaats!’ Nou en dan moesten we gaan liggen. Als straks de school weer open is, ga je er dan weer heen? Niet naar deze school, daar krijgen ze me niet meer heen. Waarom niet? Nou, stel je voor dat het nog eens gebeurt. Dan zit je er weer mee. Nee, ik ga er niet meer heen.

In de industrie gaan steeds meer arbeidsplaatsen verloren, vooral ook als gevolg van de snel toenemende automatisering. De vinding om tienduizenden schakelingen bijeen te brengen op een plaatje van een paar millimeter, de chip genoemd, zal de computer goedkoper maken en de automatisering bevorderen. De vakbonden spraken in september over de chip als de baantjesdoder en stelde een automatiseringsbelasting voor. 

Een huis huren was duur en er stonden zoveel woningen leeg dat kraken heel gewoon was. De strenge winter van 1978 heb ik met een vriend een huis gekraakt. We sliepen onder onze grote leren motorjassen. In het begin was kraken avontuurlijk, maar de sfeer werd wel steeds grimmiger. 

Ik begon een beha te dragen en mode werd steeds belangrijker voor me. Mijn haar kreeg een ander model en ik kocht echte merkkleding. 

Saturday Night Fever is het verhaal van een jongen die de hele week zes dagen in een verfwinkel staat en op zaterdagavond zich opdoft en zich voorbereidt met zijn vrienden en met zijn vriendinnen om te gaan dansen in de discotheek. 

Dit is Punk! Punk! Punk! 
Wat is dat Punk?
Dat is een nieuwe tendens in de muziek. 
Gewoon dingen doen waar mensen schrikken, schokkende dingen doen. Moet je daar ook je ogen voor zwart maken dan?Ja, dat moet. Anders is het niet goed. Je moet echt je ogen zwart maken, dat is… Dan hoor je het beter.

Nederland in de jaren 70

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Programmalogo's

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

Van de hippiebeweging eind jaren 60 tot aan de krakersrellen en de werkloosheid van de jaren 80: Nederland verandert in de jaren 70 van optimistisch en links naar grimmig en rechts. Hoe zien de jaren 70 er in Nederland uit?

Televisie en computer

Van hippies tot krakers

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.