Name: Lucius Annaeus Seneca (± 4 v. Chr. - 65 na Chr.)
Uploaded: 2015-04-07T14:20:56+02:00
Duration: 2 min 44 s
Description: Seneca was een Romeins schrijver en filosoof in de tijd van keizer Nero. Hij behoort tot de stoïcijnen: hij geloofde dat de natuur ons lot bepaalt, en dus dat ieder mens in wezen gelijk is. Een revolutionaire gedachte in de Romeinse tijd, waar hij de gifbeker voor kreeg.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Het aanvaarden van het lot is typisch voor de leer van de filosofische stroming de Stoa, waartoe Seneca zichzelf rekende. Het lot staat voor de stoïcijnen gelijk aan de natuur, waartoe ook mensen behoren. Verzet daartegen is volkomen onredelijk. Wat heeft het immers voor zin je te verzetten tegen de natuurlijke orde of rede? Wijs is te willen waartoe het lot je dwingt. De wijze schakelt daarbij zijn gevoel uit, want emoties getuigen van onzinnig verzet. Zijn ideaal is bevrijding van alle hartstochten – apatheia. 
Seneca is een gedreven staatsman, zoals meer stoïcijnen. Immers: de weg van de natuur ofwel de rede, geldt niet alleen voor de enkeling maar ook voor de staat. Dat zijn voorschriften voor een deugdzame en sobere levensstijl sterk contrasteren met zijn persoonlijke rijkdom, is overigens een smetje.
Seneca’s geschriften getuigen van wat we nu Klassiek Humanisme noemen; we vinden dat vooral in zijn brieven aan Lucillius. Hierin adviseert hij een jonge vriend over het alledaagse leven, van vriendschap tot het oordeel van de massa. Seneca prijst Lucillius om zijn menselijke omgang met slaven. Dat siert hem en toont zijn wijsgerige ontwikkeling, meent Seneca. Je moet met een lager geplaatste omgaan zoals je zelf door een hoger geplaatste behandeld wilt worden. Daarbij is slavernij een relatief begrip. Iemand die formeel geen slaaf is, kan slaaf zijn van zijn ambitie, zijn wellust of zijn angst. 
En, als de natuur ons lot bepaalt, dan zou in principe ieder vrij mens een slaaf kunnen worden. Er is dus geen enkele natuurlijke grond om je boven slaven of minderen verheven te voelen. Door de nadruk op lot en natuur, zien we bij de Stoa een kiem van de gedachte dat ieder mens gelijk is. Ongehoord in de Klassieke Oudheid.  
Het levenseinde van Seneca laat alles zien over zijn levensleer. Nero, de wrede keizer van Rome, dwingt zijn vroegere leermeester Seneca tot zelfmoord, omdat deze betrokken zou zijn bij een complot tegen de keizer. Het zijn vage geruchten, en de straf van Nero getuigt van paranoia. Toch aanvaardt Seneca zijn lot, naar verluidt zonder een spier te vertrekken. Hij drinkt de gifbeker. Een eervolle dood, overigens. Socrates stierf immers ook zo.

Van Aristoteles tot Kant: grote denkers hebben veel invloed gehad op hoe wij de wereld zien. Maar wat was de kern van hun boodschap? Human heeft het samengevat in mooie, informatieve animaties.

Grote geesten

HUMAN: Grote geesten

Van de Oude Grieken tot de Dalai Lama: veel wijsheden hebben we aan filosofen te danken. Maar weet jij welke uitspraak bij welke denker hoort? Start de quiz, kies bij elk citaat het juiste antwoord en bekijk de video als je het niet weet. 

Quiz over quotes van grote denkers

Weet jij van die deze filosofische uitspraken zijn?

Groep 6/7/8

Zo’n 2000 jaar geleden is Nederland onderdeel van het Romeinse Rijk. De grens van dit rijk loopt dwars door ons land en wordt de ‘limes’ genoemd. De Romeinen brengen allerlei moderne veranderingen aan in Nederland, zoals het aanleggen van het riool en het bouwen van boerderijen.

Quiz over het Romeinse Rijk

Wat weet jij over de Romeinse Limes?

Ecosystemen schoolplaat

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Programmalogo's

Vroege Vogels in de klas

Naar de website van Vroege Vogels

Aan de hand van het gebied de Veluwe leer je hoe ecosystemen functioneren en welke verschillende ecosystemen er te vinden zijn. De Veluwe is één van de grootste natuurgebieden in Nederland. Verken de heide, het bos en de beek. Ontdek welke invloed dieren onderling op elkaar hebben door middel van voedselwebben. Leer wat het belang is van een dood dier voor de natuur en wat de terugkeer van de wolf betekent voor de Veluwe. 

Klik op de afbeelding om te beginnen.

Interactieve schoolplaat over de Veluwe

Ecosystemen

Lucius Annaeus Seneca (± 4 v. Chr. -  65 na Chr.)

HUMAN

Seneca was een Romeins schrijver en filosoof in de tijd van keizer Nero. Hij behoort tot de stoïcijnen: hij geloofde dat de natuur ons lot bepaalt, en dus dat ieder mens in wezen gelijk is. Een revolutionaire gedachte in de Romeinse tijd, waar hij de gifbeker voor kreeg.

Grieken en Romeinen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.