Name: Jacob van Maerlant
Uploaded: 2012-07-10T22:00:00+02:00
Duration: 2 min 57 s
Description: Het eerste Nederlands is afkomstig van Jacob van Maerlant uit de dertiende eeuw. Hij schreef 250.000 versregels, die tot die tijd vooral in Latijn beschreven waren, in het Nederlands op. Jacob wilde graag zijn kennis delen met edelen en burgers.

Klas 4/5/6

“Op zoek naar het vroege Nederlands komen we natuurlijk uit in Damme, ooit de haven van het rijke Brugge. Hier moeten we zijn, bij deze man. 
In de negentiende eeuw hebben ze een standbeeld voor hem neergezet, als een soort demonstratie tegen het Frans dat toen domineerde. Hij leefde nog veel vroeger, in de dertiende eeuw. Op het hoogtepunt van de Middeleeuwen schreef deze Jacob van Maerlant anderhalf miljoen woorden, over zaken die tot dan toe voornamelijk in het Latijn waren beschreven. In taal die iedereen kon begrijpen legde hij uit hoe de wereld in elkaar zat. Niet alleen de geschiedenis van de wereld schreef hij op, hij wist ook alles over vreemde volkeren, diersoorten, planten, noem maar op. Hij maakte van de wereld éen groot, om niet te zeggen fenomenaal gedicht.”

Het Nederlands waarvan we eerst alleen enkele woorden of zinnetjes tegenkomen in Latijnse teksten, wordt bij Van Maerlant een vloed van taal. Tegenwoordig kun je je niet meer goed voorstellen wat hij allemaal wist. Wij zijn gewend aan specialisten die hun leven wijden aan een relatief klein kennisgebied. Maerlant hield zich bezig met de hele wereld. Punt uit. Voor nagenoeg al zijn kennis over de wereld moest hij Nederlandse woorden en termen bedenken.
Van Maerlant werkte in Vlaanderen en ook in Holland, op het huidige eiland Goeree-Overflakkee. Hij las heel veel, maar je merkt ook dat hij zijn ogen goed de kost gaf.
Hij wilde zijn kennis graag delen met een breed publiek; edelen en burgers die zelf geen Latijn kenden en dus geen toegang hadden tot de wereld van de Middeleeuwse wetenschap. Je zou hem de eerste Nederlandse wetenschapsjournalist kunnen noemen. Wetenschap beoefenen ging in de tijd van van Maerlant heel anders dan tegenwoordig. Vrijwel niemand bestudeerde de werkelijkheid door het doen van experimenten. Nee, je leerde de werkelijkheid pas echt kennen door erover te lezen in boeken van gerespecteerde schrijvers. Wetenschap was dus vooral het verzamelen en verwerken van boekenwijsheid die vaak al eeuwenoud was. Aristoteles stond het hoogst in aanzien, hij stond aan de top stond van een piramide van geleerden waar Maerlant op zijn beurt zijn kennis vandaan haalde. 

“Jacob van Maerlant heeft zijn best gedaan om al zijn kennis op te schrijven. Als we hem lezen kruipen we als het ware in het hoofd van een middeleeuwer. Door diens ogen kijken we naar de wereld om ons heen. In de tijd van Jacob van Maerlant leest iedereen de Bijbel – daar heb je de bron van alle kennis, daar moet je op studeren. Als je goed leest, kom je te weten hoe de wereld is begonnen en waar het allemaal naar toe gaat. Veel Middeleeuwse geleerden kwamen na hun Bijbelstudie tot de conclusie dat ze leefden in een eindtijd, dat aan het bestaan in deze wereld weldra een einde zou komen.”

Klas 1/2/3

De geschiedenis van Nederland in 10 afleveringen, vanaf het moment dat de eerste bewoners zich er vestigden tot nu. Inclusief lesbrief en interactieve tijdlijn.

Programmaheaders

Programmalogo's

Het verhaal van Nederland in de klas

Naar de website bij Het verhaal van Nederland

Hoe is Nederland geworden zoals het nu is? Onze geschiedenis heeft nog steeds invloed op hoe wij leven en wat we belangrijk vinden. Deze tijdlijn neemt je mee door de tien tijdvakken, van de jagers en boeren uit de prehistorie tot de bevrijders en bezetters uit de Tweede Wereldoorlog.

Tijdlijn over de geschiedenis van ons land

Het verhaal van Nederland

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

We lezen steeds minder. Terwijl lezen juist belangrijk is om mee te kunnen doen in de maatschappij. En een boek kan je anders laten denken over andere mensen en culturen. Lees meer over lezen in de story op NPO Kennis.

Story over het belang van een goed boek

Waarom is lezen belangrijk?

Jacob van Maerlant

Aan de hand van contemporaine schrijvers en artiesten maken we een reis door de Gouden Eeuw, de Middeleeuwen en de 18e, 19e en 20e eeuw.

Literatuurgeschiedenis

Het eerste Nederlands is afkomstig van Jacob van Maerlant uit de dertiende eeuw. Hij schreef 250.000 versregels, die tot die tijd vooral in Latijn beschreven waren, in het Nederlands op. Jacob wilde graag zijn kennis delen met edelen en burgers. 

Leesvaardigheid

De eerste Nederlandse schrijver

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.