Name: Jacob gaat varen
Uploaded: 2006-12-19T00:59:00+01:00
Duration: 4 min 39 s
Description: Jacob vindt er niks aan in het weeshuis. Hij wil weg; mee met een VOC-schip naar Indië. Op een dag heeft de huisvader een geweldig bericht: de VOC zoekt nog een scheepsjongen! Maar is het leven op een VOC-schip wel zo fijn?

Groep 6/7/8

Het valt niet mee, het leven in een weeshuis in 1740. De kinderen moeten hard werken, ook Jacob vd Berg. Hij is 14 jaar oud en heeft geen ouders meer. Af en toe krijgt hij wel bezoek van een oom, die kok is op een Oost-Indiëvaarder. Hij maakt lange reizen op zee en neemt soms prachtige dingen mee voor Jacob. Eén keer was dat een echte pijl en boog! Maar die werd jammer genoeg meteen afgepakt door de huisvader. 
Jacob vindt er niks aan in het weeshuis. Hij wil weg, mee varen op een schip. Zozo, jongeheer Van den Berg, jij kunt dus je energie niet kwijt begrijp ik? Ik heb een verzoek gehad van de V.O.C.kamer, zij zoeken nog een aantal scheepsjongens. En ik heb begrepen, dat je de laatste tijd daar nogal veel over praat. Dus ik zou zeggen: pak je spullen, groet je kornuiten, ga nu naar de slaapzaal en morgenochtend om 7 uur?
Jacob is dolblij. Hij mag varen! Een roeiboot brengt hem naar een van de grote V.O.C.-schepen. Samen met het andere scheepsvolk wordt hij ontvangen door de bootsman, hun baas.-Zo groentje. Heb jij je hele huishouden meegenomen? -Eh, eh, ja meneer, eh, eh, nee meneer.Wat zit daarin?-Een.., een kom meneer en.., en een mes, en kleren meneer, en.., en in deze, kijk, dit heeft Alex mij gegeven, dat schijnen ze daar leuk te vinden, dat kan ik ruilen.-Oh, jij bent op eigen houtje handel gaan drijven en de Compagnie benadelen?- Handel drijven?- Nou, die kun je houden en deze blijft hier. 
Zo, wijs je deze knaap effe de weg?- Ja, boots- Hé Jan, wat is d'r daar eigenlijk allemaal beneden?- Jij weet ook niet veel hè? Daar beneden ligt de ballast en de handelswaar die we hebben meegenomen.- Ballast? Gewichten?- Ja. Anders, dan ligt het schip niet diep genoeg, dan zou het bij een klein beetje storm omslaan. Maar het is wel nuttige ballast hoor: het zijn kannonnen en stenen voor de forten in Indië. Nou, verder liggen er nog balen textiel, wat flessen wijn en helemaal achterin ligt ons eten voor onderweg. Maar kom maar, ik laat je de rest van het schip wel effe zien. 
Deze mast is een belangrijke plek op het schip, het gedeelte achter de mast is verboden terrein voor scheepsvolk zoals wij en zeker voor scheepsjongens zoals jij.- Nou, ik heb er vanochtend het dek nog geschrobd.- Nou, voor klusjes mag je d'r wel komen, maar verder is het verboden terrein. Ja, behalve natuurlijk voor de Schipper en zijn Officieren, en voor de passagiers natuurlijk.- Daar, zie je die manden staan op het campagnedek? Daar zitten kippen in, die leggen elke dag een vers eitje voor de passagiers.- Nou, dat wil ik ook wel 's ochtends!
Jacob is nu al 29 weken onderweg naar de Oost, maar ze zijn er nog lang niet. Het rantsoen wordt elke dag minder, alle kippen, geiten en varkens zijn al geslacht. En het water is niet meer om te drinken, het zit vol met wormen. Steeds meer bemanningsleden worden ziek. De chirurgijn heeft het er druk mee.
Hoe komt het, dat ze ziek zijn?Kijk: dit is een teken van scheurbuik. Zijn tanden vallen gewoon uit zijn mond. Moet je horen hoe benauwd hij het heeft. Ik hoop dat hij het haalt tot de Kaap.
Scheurbuik is een ziekte die veel voorkomt op de V.O.C.schepen. Dat komt door het gebrek aan vers voedsel en vitamine C. Veel bemanningsleden sterven hierdoor. Maar Jacob overleeft het gelukkig. Na een jaar varen komt zijn schip aan in Batavia, in Indië. Jacob vindt het leven op zee heftig maar wel mooi. Hij is vastbesloten nog vaak naar de Oost te reizen.

Steden als Zwolle, Kampen, Zutphen en Deventer vormen in de late middeleeuwen hét centrum van de Nederlandse Handel. Ze zijn lid van de ‘Hanze’: een samenwerkingsverband van kooplieden. De Hanzesteden worden schatrijk van de handel.

Quiz over het middeleeuwse handelsverbond

Wat weet jij over De Hanze?

Klas 1/2/3

Animaties van dagboekfragmenten uit de tijd van de VOC en WIC. Speciaal gemaakt voor de interactieve schoolplaat 'VOC en WIC van alle kanten'. 

Verhalen van de VOC en WIC van alle kanten

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de Oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

200 jaar lang maken de VOC en de WIC de dienst uit in overzeese gebieden als Indonesië en Suriname. Nederland is schatrijk geworden van de handel in grondstoffen en specerijen. Maar deze rijkdom heeft ook een keerzijde. Hoeveel weet jij over de VOC en WIC? Test je kennis in de quiz!

Quiz over handel en slavernij

Wat weet jij over de VOC en WIC?

Historische comedy voor alle leeftijden van Niek Barendsen waarin Dorine Goudsmit (Plien van Bennekom) samen met bekende 'Gouden Eeuwers' terugblikt op de hoogtepunten van de Nederlanden in de 17e-eeuw.

Programmaheaders

Programmalogo's

Welkom in de Gouden Eeuw

Welkom in de geschiedenis

De zeventiende eeuw staat bekend als de Gouden Eeuw: een tijd van welvaart, wetenschap en oorlog. Wat weet jij van deze periode? Start de quiz, kies bij elke vraag het juiste antwoord en bekijk de video's.

Quiz over de zogenaamde Gouden Eeuw

Wat weet jij over de 17e eeuw?

Jacob gaat varen

Vaar mee met de VOC

Jacob vindt er niks aan in het weeshuis. Hij wil weg; mee met een VOC-schip naar Indië. Op een dag heeft de huisvader een geweldig bericht: de VOC zoekt nog een scheepsjongen! Maar is het leven op een VOC-schip wel zo fijn?

Regenten en vorsten

Het leven op een VOC-schip is zwaar

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.