Als jij lekker zit te Netflixen, heb je waarschijnlijk niet door dat je hiermee CO2 uitstoot. De series die je streamt staan namelijk allemaal opgeslagen in grote datacenters. En die datacenters, die vreten energie en water. Hoe dat precies zit en of je lekker kan blijven streamen, leg ik je uit in de volgende minuten. Met alles wat je op internet doet, verbruik je data en dus energie. Tijdens het scrollen op Instagram, bij online meetings, maar ook door die duizenden foto's die staan opgeslagen in je cloud. Kortom, we verbruiken elke dag enorm veel data. Als we met elkaar zeggen dat de boeren minder, de veestapel moeten verminderen. Misschien moeten we ook onze datastapel verminderen. Als we zeggen dat we in plaats van 130 kilometer 100 kilometer per uur gaan rijden. Misschien moeten we dan ook ons afvragen of we wel supersnel internet nu moeten willen. Maar waarom kost al die data, zoals een avondje bingen of deze video bekijken, nou zoveel stroom? De krant die ik op mijn telefoon lees, die staat hier. Die komt uiteindelijk hier op deze computers uit. En al die data van het nieuwe nieuws, dat komt hier op die computers te staan. En die vraag jij elke keer op. Iedere keer dat ik mijn krantje lees, creëer ik data. Want al die leuke stukjes, die kosten bits en bytes ,elke keer opnieuw. Hoe meer data je verbruikt, hoe meer elektra dat ook kost. Want ik zie overal zie je kabels lopen. Ja, alles wat hier staat, dat is elektrisch. Het opvragen van al die data is dus niet echt milieuvriendelijk. Dat komt omdat veel van die energie voor datacenters afkomstig is van fossiele brandstoffen zoals gas, olie en kolen. Daarbij komen veel broeikasgassen vrij, zoals CO2, die zorgen voor de opwarming van de aarde. Daarnaast is er veel drinkwater nodig om de datacenters te koelen, zodat de servers niet oververhit raken. En voor het bouwen van al die datacenters zijn veel grondstoffen, ruimte en energie nodig. En ook dat heeft impact op het milieu. Je moet je realiseren dat een uurtje Netflixen net zo veel is als tien kilometer autorijden. Nou gaat dit uit van een wel heel zwaar scenario. Nieuwe onderzoeken tonen een lagere CO2-uitstoot per uur aan. Daarin zou een uurtje Netflixen gelijk staan aan zo'n 300 meter rijden in een benzineauto. Maar als we alle uren streams wereldwijd bij elkaar optellen, dan loopt die uitstoot toch behoorlijk op. Neem bijvoorbeeld de serie Squid Game, waar al zo'n 1,4 miljard uur naar gekeken is. Reken maar uit: 300 meter keer 1,4 miljard uur. Dan kom je uit op 420 miljoen kilometer rijden in een benzineauto. 420 miljoen. Dat is bijna 19.000 keer heen en weer rijden van Amsterdam naar Hongkong. En dat voor maar één serie. Tel daar nog alle kattenfilmpjes, kookvideo's en TikToks bij op. Door bewuster om te gaan met je data kun je die CO2-uitstoot beperken. Bijvoorbeeld door je oude mails te verwijderen en niet 300 foto's van je vriendenweekendje te bewaren. Op die manier kunnen we dus ons datagebruik beperken en hiermee het energieverbruik verminderen. Ook datacenters zelf kunnen een steentje bijdragen, want die staan continu aan 24 uur per dag, zeven dagen per week. En dat is gek. Want op zondagnacht om 3 uur 's morgens doen we met de economie van heel Europa, niet alleen Nederland doen we gewoon veel minder. Ja, dat is inderdaad een van de problemen dat de wijze waarop de technologie op dit moment is ingericht om heel snel te kunnen antwoorden als er data komt. En je weet natuurlijk niet precies wanneer die data komt, moet je eigenlijk het hele systeem op vol vermogen draaiend hebben. En in essentie doen we dat op dit moment. Dus vergelijk het met autorijden. Het is een auto die in feite in een standby-modus staat, maar wel op vol vermogen staat te draaien om als die een keer moet gaan rijden ook heel snel weg te kunnen zijn. Je hebt nog geen sluimerstand. Nee, wij verwachten dat daar een kleine 20% van het totale energieverbruik nog te halen valt. Ook in Nederland staan de servers hard te draaien, want dankzij ons gunstige vestigingsklimaat komen veel datacenters van grote techbedrijven naar ons land, zoals Microsoft en Facebook. Maar niet iedereen is daar even blij mee. Datacenters zouden het stroomnet overbelasten en er zou te weinig groene energie overblijven voor de Nederlandse huishoudens. Zo'n enorme verandering, zo'n enorme gebouwencomplex, dat past hier niet. Dit is een landelijk beleid van de regering om daar iets mee te doen, met die hele grote datacentra, want die hebben een enorme impact op het landschap, op het energieverbruik, etcetera, etcetera. Ja, want het energieverbruik is ook nog een dingetje. Want dat bedrijf wat erin komt waarvan we niet weten welk bedrijf het is, die stelt als eis groene stroom.
Die windmolens hier, die produceren groene stroom. Maar dat is denk ik maar een fractie van wat dat datacentrum nodig heeft. Alles is in één klap weg. Ze hebben veel meer stroom nodig dan wat hier geproduceerd kan worden. Dus dat betekent nog meer windmolens, nog meer zonnepanelen in het landschap. Dat is echt niet groen, dat is echt niet milieuvriendelijk. Alle datacenters in Nederland verbruikten in 2019 al zo'n 3% van alle stroom. Dat lijkt misschien weinig, maar zoveel stroom gebruikt de NS niet eens in een heel jaar. Daar proberen datacenters wel wat aan te doen, bijvoorbeeld door te investeren in energiezuinige technieken en proberen de energie te hergebruiken. Zo kan de warmte die vrijkomt bij het koelen van grote servers gebruikt worden om bijvoorbeeld een kas of zwembad te verwarmen. Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn. We kunnen gewoon data blijven verbruiken en verwarmen dit prachtige zwembad voor lieve, kleine kinderen, maar we verbruiken steeds meer data. 5G komt eraan. Ik heb een bizarre hoeveelheid foto's in de cloud. Het wordt steeds meer en dat beseffen wij ook en daarom zetten we hier ook volop in. Zoveel mogelijk hergebruiken, maar het betekent ook dat je wat bewuster met data moet gaan omgaan. Dat is heel moeilijk, maar dat is wel de enige oplossing die we hebben naar de toekomst toe. En dat is nodig ook, want we verbruiken al veel data, maar dat neemt de komende jaren alleen maar toe. Kijk maar naar het nieuwe aanbod aan streamingdiensten en de toename van slimme apparaten in je huis. En tuurlijk, het kijken van die ene extra Netflix-aflevering zal niet direct zorgen voor twee graden opwarming van de aarde. Maar als je alles bij elkaar optelt gaat het toch om een hele hoop CO2-uitstoot.
