Name: Het ontstaan en de inrichting van Nederland
Uploaded: 2019-02-19T00:00:00+01:00
Duration: 2 min 2 s
Description: Als zo’n 10.000 jaar geleden het klimaat aangenamer wordt in Nederland komen de eerste mensen hier wonen. Het gaat dan nog om rondtrekkende jagers, vissers en verzamelaars die wonen in tenten of hutten.

Klas 1/2/3

Aan het einde van de laatste ijstijd zo'n 10.000 jaar geleden is Nederland één grote koude winderige vlakte met lage vegetatie en maar heel weinig dieren. Ondanks die barre omstandigheden leven er in Nederland ook mensen al zijn het er maar weinig. Langzaam aan wordt het warmer en ontstaan er bossen en struiken. Maar de Noordzee hier ligt nog helemaal droog. En dat komt omdat er heel veel zeewater ligt opgeslagen in een enorme ijskap op de Noordpool. Waar je nu dus allemaal zeewater ziet was toen land en kon je zo naar Engeland lopen. Na verloop van tijd wordt het minder guur en komen er steeds meer planten en dieren terug. Ook het aantal mensen neemt toe. Het gaat dan om rondtrekkende jagers, vissers en verzamelaars die wonen in tenten of hutten. Omstreeks 5500 jaar voor Christus is de zeespiegel zoveel gestegen dat de kust min of meer op de huidige plek komt te liggen. Gevolg is onder meer dat het land achter de kust steeds natter wordt. Niet veel later arriveerden de eerste boeren in het uiterste zuiden van Limburg en begint voor de mens de geleidelijke omschakeling van een rondtrekkende bestaan als jager, visser en verzamelaar naar een bestaan als boer. Deze vroege landbouwers leven niet meer in tenten of hutten. Ze bouwen boerderijen, houden vee en verbouwen graan. Stukken bos worden platgebrand om akkers aan te kunnen leggen. En als de grond er vervolgens uitgeput raakt en minder opbrengt dan verhuizen ze gewoon weer naar een andere plek. De omschakeling op landbouw gaat natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Want lange tijd leven boeren, rondtrekkende jagers, vissers en verzamelaars naast elkaar.

Groep 6/7/8

In de 17e eeuw beleeft de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden gouden tijden. Daarna komt er steeds meer kritiek op het systeem van stadhouders. Tegenstanders van de stadhouders noemen zichzelf de ‘patriotten’, wat ‘landgenoten’ betekent. In 1787 proberen ze de macht over te nemen, wat mislukt. Totdat ze hulp krijgen van Frankrijk en de stadhouder voorgoed wordt verjaagd.

Quiz over machtsstrijd in de Republiek

Wat weet jij over de patriotten?

Klas 4/5/6

In 1672 wordt het jonge Nederland van drie kanten ongenadig aangevallen door machtige vijanden. In vijf afleveringen gaan we terug naar het Rampjaar: hoe kon het zo uit de hand lopen?

Programmaheaders

Programmalogo's

Het Rampjaar 1672 in de klas

1672 is een bewogen jaar voor de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Na de Tachtigjarige Oorlog met Spanje worden de Nederlanden nu aangevallen door Frankrijk, Engeland en Duitse bisdommen. Wat ging er vooraf aan het rampjaar 1672? En hoe kwamen de Nederlanden uit de strijd?  

Tijdlijn over het jaar 1672 in de Republiek

Het Rampjaar

De negentiende eeuw wordt ook wel de ijzeren eeuw genoemd. Er worden bruggen gebouwd en industrieën opgezet. Een eeuw die de basis legt voor het moderne Nederland. Presentatie: Hans Goedkoop. 

De IJzeren Eeuw in de klas

NPO Geschiedenis

In de 19e eeuw begint in Nederland de industriële revolutie, ook wel bekend als de ijzeren eeuw. In deze tijdlijn word je meegenomen in belangrijke momenten voor de ijzeren eeuw.

Tijdlijn over de 19e eeuw

De industriele revolutie in Nederland

tijdlijn slavernij

In de 17e eeuw koloniseren Nederland en andere Europese landen gebieden over de hele wereld. In het oosten valt Indonesië onder het Nederlandse bewind. In het westen zijn we de baas in Suriname en de Caribische eilanden. Ook veroveren de Nederlanders de belangrijke handelspost Fort Elmina in West-Afrika. Vanuit daar worden tot slaaf gemaakten naar de plantages in Noord- en Zuid-Amerika verscheept. In deze tijdlijn zullen we het vooral hebben over de koloniën in het westen. Naar schatting verhandelde Nederland zo'n 600.000 tot slaaf gemaakten, zo'n 5% van het aantal tot slaaf gemaakten dat door Europa naar Noord- en Zuid-Amerika werd verscheept.

Op 1 juli 1863 wordt de slavernij voor Nederlandse koloniën afgeschaft, maar de tot slaaf gemaakten moeten nog wel 10 jaar doorwerken voor hun voormalige eigenaren. Op 1 juli 1873 zijn de tot slaaf gemaakten pas echt vrij. Dat wordt nog jaarlijks op 1 juli herdacht tijdens Keti Koti. De slavernij van toen heeft nog steeds blijvende effecten op onze huidige samenleving.

In deze tijdlijn nemen we je mee door de geschiedenis van de slavernij en kijken we ook naar het heden.

Nederland verhandelde zo'n 600.000 tot slaaf gemaakten

De gevolgen van de trans-Atlantische slavenhandel

Het ontstaan en de inrichting van Nederland

Het Nederlandse landschap is gemaakt door de natuur en ingericht door de mens. 

Als zo’n 10.000 jaar geleden het klimaat aangenamer wordt in Nederland komen de eerste mensen hier wonen. Het gaat dan nog om rondtrekkende jagers, vissers en verzamelaars die wonen in tenten of hutten.

Milieu en klimaat

Bevolking en ruimte

Aarde, zon en maan

Natuurlijk landschap en de eerste bewoners van ons land

Het ontstaan en de inrichting van Nederland 

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.