Name: Het burgerinitiatief
Uploaded: 2013-02-17T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 15 s
Description: Als je 18 bent mag je stemmen. En als je ergens niet tevreden over bent, kun je een burgerinitiatief starten. Maar dat is niet altijd zo geweest. Over macht werd in het verleden verschillend gedacht. Hoe dachten filosofen hierover?

Klas 4/5/6

In een democratie mag iedere burger meepraten, maar welke macht heb je als burger eigenlijk?
	Om te beginnen kun je de mensen kiezen die jou representeren in het parlement, in de gemeente of in verenigingen: politici en bestuurders. 
	En, als er in de politiek een besluit wordt genomen dat je niet zint, kun je ook een burgerinitiatief starten.
	Het burgerinitiatief staat haaks op vroegere ideeën over macht en invloed, waarbij men uitging van een erfelijke lijn, en de machtspositie niet verworven werd, maar van geboorte was gegeven. Was je als boer geboren, dan had je geen rechten. Tot diep in de vroeg moderne tijd hadden de mensen nauwelijks rechten en hadden ze geen bescherming door en van een overheid. 
Aan de basis van verzet liggen de idealen van de Verlichting: de gedachte dat alle mensen gelijk zijn, vrij zijn en evenveel waard. Vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Bij evident machtsmisbruik, zoals het straffen van Pussy Riot, worden we dan ook boos. Volgens de filosoof Max Weber betekent macht dus dat je iemand anders jouw wil kan opleggen, ook als de ander daar eigenlijk geen zin in heeft. Macht heeft in deze definitie een grote en duidelijke invloed op de identiteit van degene die het niet heeft. Maar de filosoof Foucault ziet macht anders: macht, dat hebben we allemaal: door bijvoorbeeld te staken, of niet te luisteren. Of door een bord langs de kant van de straat te zetten: zo kun je al kenbaar maken wat jij ergens van vindt. 
In het Westen was de Occupy-beweging een voorbeeld van een opstand tegen machtsmisbruik. Demonstranten bezetten plekken in de stad en slaan daar hun tentjes op. Op het Beursplein in Amsterdam, in New York, in Japan. Allemaal uit woede over hoe het geld verdeeld wordt. Occupy doet dus precies wat de naam aangeeft: bezetten. 
	In filosofische zin is Michel Foucault dus geschikter dan Max Weber om de potentie van een beweging als Occupy en ook die van het burgerinitiatief te begrijpen. 
Welke macht heb jij? En welk initiatief als burger zou jij willen starten? 


NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Als je de Nederlandse nationaliteit hebt en 18 jaar of ouder bent, mag je bij landelijke verkiezingen stemmen. Da's heel normaal, toch? Nou, nee. Dat algemeen kiesrecht kwam er 100 jaar geleden niet zomaar. Er ging een hele strijd aan vooraf. Voor 1919 mocht je alleen naar de stembus als je bijvoorbeeld genoeg geld had, ridder was of een bepaald diploma had. Start de special van de NOS en ontdek of jíj vroeger had mogen stemmen.

Scrollverhaal over 100 jaar kiesrecht

Stemmenstrijd

Klas 1/2/3

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Direct na de verkiezingen worden alle uitgebrachte stemmen geteld. Dat gebeurt met de hand. Hoe gaan de stemmentellers te werk en welke regels zijn er? Je leest het in de story op NPO Kennis. 

Story over stemmen tellen na verkiezingen

Hoe wordt je stem geteld?

Als je door je geschiedenisboek bladert, kom je de ene dictator na de andere tegen. Wat zijn hun overeenkomsten en verschillen? Hoe is hun opkomst te verklaren en waar gingen ze uiteindelijk aan ten onder? Test je kennis in de dikke dictatorquiz!

De dikke dictatorquiz

Wat weet jij over dictators?

Ongewenst een naaktfoto opgestuurd krijgen, aangeraakt worden terwijl je dat niet wil: seksueel grensoverschrijdend gedrag kan allerlei vormen aannemen. Het is belangrijk om je bewust te zijn van machtsverhoudingen en aan de bel te trekken als je iets vervelends meemaakt. Klik op de afbeelding om meer te lezen over seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Story over wat wel en niet oke is

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Het burgerinitiatief

Maatschappelijke vraagstukken vanuit de domeinen: rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving.

Dossier maatschappijleer

Als je 18 bent mag je stemmen. En als je ergens niet tevreden over bent, kun je een burgerinitiatief starten. Maar dat is niet altijd zo geweest. Over macht werd in het verleden verschillend gedacht. Hoe dachten filosofen hierover? 

Organisatie en bestuur

Verschillende visies op macht van de burger

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.