Name: Nieuwsuur in de klas
Uploaded: 2025-11-18T00:00:00+01:00
Duration: 7 min 55 s
Description: Nederland speelde een grote rol op de wereldmarkt in de zeventiende eeuw. Nu, honderden jaren later, wordt het pijnlijke slavernijverleden erkend en biedt premier Rutte zijn excuses aan voor het onrecht uit die tijd.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

We zijn hier om te vergeven met pijn in het hart. Today I apologize. Awe mi ta pidi diskulpa. We voelen het nog steeds. We leven nog steeds met dit trauma. Tide mi wani taki pardon. Het lijkt alsof alles weer naar boven is gekomen. Vandaag bied ik namens de Nederlandse regering excuses aan voor het handelen van de Nederlandse staat in het verleden. Die plantages zorgen ervoor dat deze vorm van slavernij ook in de wereldgeschiedenis wel een van de meest extreme vormen is. Compensatie, zowel in taal als geld uitgedrukt voor de schade van het slavernijverleden is zowel in Nederland, als Suriname en de Caribische eilanden onderwerp van gesprek. Het moest eerder gebeuren. In deze video vertellen we je waar Nederland precies excuses voor aanbiedt. En waarom was sorry lange tijd zo'n moeilijk woord voor het kabinet? Ik erken dat de aanloop naar deze dag beter had gekund. Die excuses gaan over het slavernijverleden in Suriname en het Caribisch gebied. Dat verleden begon eind zestiende, begin zeventiende eeuw. We staan hier op de Gouden Bocht. En we hebben het natuurlijk heel lang over de Gouden Eeuw gehad. Dat was omdat Nederland als republiek in de zeventiende eeuw op een goed moment ook zelfs marktleider was in de trans-Atlantische slavernij. En ook een van de rijkste naties of landen ter wereld op dat moment, dankzij die handel. Zo'n 600.000 mensen werden vanuit wat nu Ghana, Angola en Congo is, door Nederlandse schepen over de Atlantische Oceaan gevoerd. In Suriname en het Caribisch gebied moesten zij gedwongen werken. Dat was vooral op plantages waar suiker, koffie, cacao en katoen werd geproduceerd voor de wereldmarkt. Mensen zijn aangevoerd vanuit Afrika als gevangenen, komen op zo’n plek terecht, worden daar opgenomen in die gemeenschap van tot slaaf gemaakten, die op zo'n plek leeft die daar gevangen wordt gehouden. En daar bestaat het leven vooral dus uit uit werken. En ja, dat, dat is een leven dat met veel geweld gepaard gaat. Dat heel vluchtig is in hoe jong mensen sterven als ze aankomen. Die plantages zorgen ervoor dat deze vorm van slavernij ook in de wereldgeschiedenis wel een van de meest extremere vormen is. We gaan de periode van slavernij even vandaag naar boven halen, want [tot slaaf gemaakten] waren niet gelijk aan die blanken, werden eigenlijk niet als mensen beschouwd, maar als werkkrachten, de werkpaarden hier op de plantages. En we hebben eigenlijk door die slechte behandeling een gruwelijk verleden achter de rug van zeker 2 tot 300 jaar. In 1863 werd de slavernij officieel afgeschaft. Maar tot slaaf gemaakten werkten daarna nog tien jaar gedwongen onder contract op de plantages. Hun zogenaamde eigenaren kregen een vergoeding. Handelaren werden inderdaad gecompenseerd voor het verlies van hun bezit. Ik heb hier een kaartje van bijvoorbeeld Amsterdamse handelaren die op allerlei plekken in de Amsterdamse grachten woonden. En die dan 300 gulden kregen per slaaf die ze nu moesten missen. Daarmee gaat er dus eigenlijk heel veel geld richting die eigenaren. In plaats van dat er een start wordt gemaakt voor degenen die in slavernij geleefd hebben. Niks gaat goed, niks, alles is duurder geworden. Ja, hier zijn de mensen vooral bezig met de economische crisis. De prijzen in de winkels zijn enorm hoog, dus dat houdt vooral bezig. Situatie in het land is slecht bar slecht. Maar Suriname is natuurlijk wel een land waar de erfenis van de slavernij nog steeds voelbaar is op sociaaleconomisch niveau bijvoorbeeld. Het land is 300 jaar lang gebukt gaan onder slavernij dus dat merk je hier nog steeds. Het is ellende. Ik weet zelf niet vanwaar ik ben gekomen. Als ik soms denk aan Afrika. Zoveel mensen en zoveel landen, zoveel generaties. Van waar ben ik gekomen? Dat is de vraag. Slavernij is racisme en ik lijd daar onder. Mijn vriendinnen lijden eronder. Mijn moeder en zo. Dus aan een kant vind ik het wel nodig dat Nederland hun verontschuldigingen aanbiedt. Maar aan de andere kant; het is niet met ons gebeurd en we begrepen dat de Nederlandse regering van nu niet verantwoordelijk is daarvoor. Financiële compensatie voor nazaten van tot slaaf gemaakten voor de schade uit het verleden komt er niet. Wel trekt het kabinet 200 miljoen euro uit om mensen bewuster te maken van het slavernijverleden. Ook komt er een museum over slavernij. Ze moeten ons Surinamers betalen, en alle zeven landen waaruit ze slaven hebben genomen. Ze moeten verplicht salaris betalen. Dat is mijn punt. Nederland hoeft mij niets te betalen. Nederland moet de tot slaaf gemaakten zoals men dat zo mooi noemt. Of de nazaten moet men compenseren. - En dat bent u ook. Ik zit daar niet op te wachten, maar als het er is en de kinderen kunnen beter naar school gaan. De gezondheidszorg van die mensen kan verbeterd worden, zodat onze kinderen daar wel iets van kunnen profiteren. We weten dat er niet een goed moment is voor iedereen. Niet de juiste woorden voor iedereen. Niet één juiste plaats voor iedereen. En ik erken dat de aanloop naar deze dag beter had gekund. Die dag is maandag 19 december. Een datum waar veel betrokkenen weinig voor voelden. Zij wilden liever excuses op 1 juli met Keti Koti, de dag waarop we de afschaffing van de slavernij vieren. De route die is gekozen om te komen tot dit hele grote gevoel zorgt er ook voor dat er voor sommige mensen toch een kras op zit. En aan de andere kant zie ik ook dat het komen tot dit proces van de regering heel erg belangrijk is. En dat dat gaat met vallen en opstaan, dat leren. Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: Het slavernijverleden, dat is geschiedenis die achter ons ligt. Maar ik had het mis. Want eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken door in het hier en nu. In racistische stereotypen. In discriminerende patronen van uitsluiting In sociale ongelijkheid. En om dat te doorbreken moeten we ook het verleden open en eerlijk onder ogen zien. Gaat er iets voor ons gedaan worden? Gaat er iets gedaan worden voor de nazaten van de slaven? Want we hebben ook al het trauma geërfd, weet u. Het lijkt alsof alles weer naar boven is gekomen. Maar ja, we moeten vergeven. We zijn hier om te vergeven maar met pijn in het hart. Het moest eerder gebeuren. En voor mij is dat een heel normaal ding. Zolang je het besef hebt: ik heb iemand kwaad aangedaan, moet je je excuses aanbieden. Wil je verder met jezelf in het reine komen? En wil je zelf met een gerust geweten verder leven? Anders word je er continu aan herinnerd.

In de zeventiende eeuw handelt Nederland niet alleen in tabak en suiker, maar ook in mensen. We kopen mensen uit Afrika en zetten ze in Zuid-Amerika aan het werk: een loodzwaar bestaan. In dit scrollverhaal lees je alles over de gruwelen van de slavernij.

Scrollverhaal over de slavernij

Welke rol speelde Nederland in de slavernij?

Scrollverhaal Keti Koti

Tijdens Keti Koti wordt jaarlijks op 1 juli de afschaffing van de slavernij herdacht. Dat gebeurde in Suriname en de Nederlandse Antillen in 1863. Wat herdenken we dan precies en wat was de rol van Nederland in de handel in mensen? Klik op de afbeelding om het scrollverhaal te lezen.

Scrollverhaal over de afschaffing van de slavernij

Wat is Keti Koti?

In de zeventiende eeuw bevaren Nederlandse kolonisten de wereldzeeën en voeren ze handel. Niet alleen in specerijen en goederen, maar ook in mensen. Ze verhandelen mensen uit Afrika en vervoeren ze met schepen naar de koloniën om ze hier gedwongen arbeid te laten verrichten. De ‘tot slaaf gemaakten’ krijgen geen loon en moeten werken op plantages, in mijnen en in huishoudens. Schatrijk wordt Nederland ervan. Pas twee eeuwen later, in 1863 wordt de slavernij afgeschaft.

Quiz over mensenhandel en gedwongen arbeid

Wat weet jij over slavernij?

Welkom aan boord van het beroemde VOC-schip 'De Amsterdam'. Kijk nu zelf rond door deze replica van een VOC-schip die aan de steiger van het Scheepvaartmuseum ligt. Verken de Nederlandse geschiedenis uit de 17e en 18e eeuw. Over de eerste overzeese reizen, de handel, de avonturen en ontberingen. En in het ruim kom je meer te weten over de zwarte bladzijdes van het slavernijverleden. Kijk zelf in 360 graden rond, zoom in en ontdek wat er op het schip zoal gebeurde tijdens de lange reis naar de Oost.

Handel en oorlog over zee

De VOC en WIC van alle kanten

Meisje in Suriname

Nieuwsuur is er voor achtergronden bij het nieuws met video's voor de bovenbouw over onderwerpen als IS, de Europese Unie (EU) en de verkiezingen.

Nieuwsuur header

Programmalogo's

Nieuwsuur in de klas

Naar de website van Nieuwsuur

Nederland speelde een grote rol op de wereldmarkt in de zeventiende eeuw. Nu, honderden jaren later, wordt het pijnlijke slavernijverleden erkend en biedt premier Rutte zijn excuses aan voor het onrecht uit die tijd.

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

Excuses voor het slavernijverleden

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.