Name: EenVandaag in de klas
Uploaded: 2025-08-29T09:15:54+02:00
Duration: 7 min 7 s
Description: Tientallen Joodse mensen uit Amsterdam duiken tijdens de Tweede Wereldoorlog onder in De Knipe en Bontebok, twee dorpen in Friesland. De 17-jarige Roel Vis organiseert veel voor de onderduikers.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Het zijn doodgewone boerderijen
in een dorp in Friesland.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden
hier tientallen mensen verstopt.

De dorpen De Knipe en Bontebok...

...bij Heerenveen zijn dan een veilige plek
voor tientallen joden uit Amsterdam.

Die worden er verstopt voor de nazi's.
Roel Vis speelt een belangrijke rol

in dit verzet.
Hij is dan nog maar zeventien jaar.

Langs de Friese Schoterlandse,
Compagnonsvaart,

in de dorpen Bontbok en De Knipe
vertelt ieder huis een verhaal

over verborgen heldenmoed en verzet.

Zo ook de verhalen van verzetsstrijders
Hendrik Marcus de Jong

en de dan zeventien jarige Roel Vis.

De vrouw van een werkgever die zei
tegen hem van jij lijkt nog jong

en je lijkt nog wel veertien
en in je korte broek zeker.

En dan kun jij wel uit Amsterdam.

Kun jij Joden halen en die
kunnen hier wel ondergebracht worden.

En dat is hij gaan doen.
Ja, Op zijn zeventiende al.

Mijn grootvader
Hendrik Marcus de Jong,

was 54 jaar
toen hij het verzet in rolde.

Hij was iemand die hem vroeg of
hij twee onderduikers kon herbergen

en dat werden er uiteindelijk vier
en later nog veel meer.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog
organiseerde De Jong

en Vis het verzet
langs deze Friese vaart

en redde daarmee honderden levens,
waaronder dat van Ben Troostwijk,

die dertien jaar is
als de oorlog uitbreekt.

1942 of 1943, dat weet ik niet meer,
in Auschwitz vergast.

Ben duikt onder op de boerderij
van Hendrik Marcus de Jong,

waar meerdere onderduikers
verblijven.

Hij slaapt hier in een kuil
op het land waar

normaal gesproken aardappels
worden opgeslagen.

Intussen brengt Roel  Vis met de trein...

en soms per fiets
steeds nieuwe Joodse onderduikers,

vaak uit Amsterdam,
naar de twee Friese dorpen,

waar hij de meesten eerst onderbrengt
in het ouderlijk huis.

Van daaruit gingen ze naar plaatsen
toe hier in de omgeving.

Om echt ondergedoken te zijn.

Op een gegeven moment waren er zelfs
vijftien onderduikers hier op zolder.

Hij deed dat echt uit
uit liefde voor Christus.

Vanuit zijn geloof was hij bezig
om mensen te helpen.

Het aantal onderduikers dat hier zat,

dat lag drie keer
boven het landelijk gemiddelde

en daarom noemden ze het hier ook
de Schoterlandse Jordaan.

Journaliste Wietske Koen en schrijfster
Janny van der Molen deden onderzoek

naar dit bijzondere verzets verhaal
in De Knipe en Bontbok.

Je ziet nu
aan beide kanten geasfalteerde wegen.

Toen waren de zandpaden.
Hoe verder

je die kant opkwam richting Bontebok,
hoe moeilijker begaanbaar het werd.

Het werd smaller,
de bruggetjes werden slechter.

Duitsers kwamen hier niet
zo makkelijk met hun materiaal.

En omdat bijna iedereen
onderduikers in huis heeft,

is de saamhorigheid erg groot.
Het bijzondere van dit verhaal is.

Dat er ontzettend veel onderduikers
zijn geweest, mogelijk meer dan honderd

en dat die
bijna allemaal hebben overleefd.

Niemand sprak, niemand heeft kopgeld
van 7,50 opgeëist.

Dat was toen natuurlijk
een heel bedrag,

maar niemand haalde zich dat
in zijn hoofd.

Hendrik Marcus de Jong en Roel Vis
schelen 37 jaar in leeftijd,

maar dat staat hun vriendschap
tijdens de verzetsjaren niet in de weg.

En wat veel bijzonderder was: de één
communist en de ander heel gelovig.

Het laat zien dat het er niet toe doet.
Je hebt een gemeenschappelijk doel,

dat is mensen
uit de handen van de vijand houden.

En wat je achtergrond ook is,
maakt niet meer uit.

En in tijden van polarisatie
lijkt ons dat zeer belangrijk.

Dit is Roel. Maar
deze twee zaten ook ondergedoken.

Wietske Koen
en Janny van der Molen zorgden ervoor

dat er onlangs in De Knipe en Bontebok
twee plaquettes werden geplaatst

om beide verzetsman en te eren.
We wilden hiermee laten zien

dat dat het gewone mensen zijn
die het verschil kunnen maken.

Heeft uw vader er veel over gesproken
wat hij had gedaan in de oorlog?

Nee, hij heeft
er eigenlijk nooit over gesproken.

We merkten wel van hij is anders,

maar soms viel hij ook weg. We hadden
een bedrijf en dan vielen we hem.

Dan vonden we gewoon
tussen de bankstellen in.

En waar dat van kwam,
dat wisten we eigenlijk niet.

Totdat zijn huisarts zei
jij moet gaan emigreren,

want hij kwam hier natuurlijk alles
weer tegen

en heeft hier ook altijd gewoond
in de buurt

en toen zijn ze geemigreerd
naar Canada en van daaruit is

is hij heel anders geworden
en is hij helemaal opgeknapt

en raakte hij die angsten
kwijt en heeft

hij er ook later veel over kunnen
vertellen en vooral kunnen opschrijven.

Op een avond moest ik een meisje van
de trein halen van negen jaar oud.

We gingen op de fiets. Zij op
de stang voorop naar haar duikadres.

We fietsen van Heerenveen
langs de vaart naar De Knipe.

Vraag me dat kleine ding, is dit
een Schoterlandse Compagnonsvaart?

Ik zeg inderdaad. Zegt ze.

Dan ligt daar met haar vinger wijzend
de Opsterlandse Compagnonsvaart

en verderop
de Drachtster Compagnonsvaart.

Wat mooi dat u dit nog heeft.
Ja, dat is heel mooi.

En de laatste zin is
ook dat ze de oorlog overleefd heeft.

In Leeuwarden gaan de verhalen
over het verzet onverminderd verder.

 
 

 
Lijkt Klaas op zijn grootvader?

En dan vind ik het ook wel leuk
om te horen dat ik toch nog

iets van mijn vader heb.
 

Wat heeft zijn grootvader
voor u betekend?

Met een geweldig vreugde betoon
worden de bevrijders ingehaald.

Is het een vrolijke dag voor u?

Nederland in de Tweede Wereldoorlog

In deze tijdlijn van de Tweede Wereldoorlog in Nederland kun je zien welke gebeurtenissen belangrijk zijn geweest in de oorlog en hoe het de levens van de mensen heeft beïnvloed. Van het bombardement van Rotterdam naar het gewapende verzet tot het dagboek van Anne Frank.

Tijdlijn over de Duitse bezetting van Nederland

Anne Frank

Anne Frank heeft de Tweede Wereldoorlog niet overleefd, maar haar dagboek wel. In ‘Het Achterhuis’ schrijft ze over onderduiken, de oorlog en haar gedachtes en gevoelens. Na de oorlog is haar dagboek wereldberoemd geworden. In deze tijdlijn scroll je door haar leven, van haar geboorte in Frankfurt tot aan haar dood in concentratiekamp Bergen-Belsen. 

Tijdlijn over het Joodse meisje dat een wereldberoemd dagboek schreef

Het leven van Anne Frank

Kijk rond en ontdek het Achterhuis: de plek waar Anne Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan twee jaar onderdook en waar ze haar beroemde dagboek schreef.

Het onderduikadres van Anne Frank in 360 graden

Het Achterhuis

Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Nederland bezet door Duitsland. Vrouwen als Truus van Lier, Hannie Schaft en Truus en Freddie Oversteegen komen in opstand tegen de Duitse bezetter. Hoeveel weet jij over vrouwen in het verzet? Test je kennis in de quiz!

Quiz over vrouwen die in verzet komen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Wat weet jij over vrouwen in het verzet?

Huis (voormalige school) in De Knipe

LOGO'S OMROEPEN - BONT

LOGO OMROEPEN

AVROTROS

EenVandaag in de klas (AVROTROS) geeft meer context bij de actualiteit. Binnenland, buitenland, politiek, economie, veiligheid, gezondheid en cultuur.

Programmaheaders

Programmalogo's

EenVandaag in de klas

Naar de website van EenVandaag

Tientallen Joodse mensen uit Amsterdam duiken tijdens de Tweede Wereldoorlog onder in De Knipe en Bontebok, twee dorpen in Friesland. De 17-jarige Roel Vis organiseert veel voor de onderduikers.

Wereldoorlogen

Onderduiken in Friesland in de Tweede Wereldoorlog

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.