In een school is het logisch dat je de school binnenkomt en dan ga je zitten. De aula staat vol met tafels en stoelen. De klaslokalen staan vol met tafels en stoelen. Eigenlijk het hele systeem is zo ingericht dat we dat we heel erg passief zijn.
Veel zitten is niet gezond en toch brengen we allemaal iedere dag veel tijd door op onze billen. Dat begint al op school, met als gevolg dat steeds meer kinderen te weinig bewegen en kampen met overgewicht. En dat is niet alleen ongezond, het kan ook op latere leeftijd grote gevolgen hebben.
Een hoop kinderen begonnen me uit te schelden voor, jij bent de olifant, jij bent hier de dombo. Toen wilden mijn vader en moeder op zoek gaan naar een sport en dus ook gaan kijken, kunnen we onze zoon wat dunner laten maken.
De laatste decennia is het aantal kinderen met overgewicht en obesitas enorm toegenomen. Van elke zes kinderen in Nederland heeft één kind overgewicht.
Kinderarts Anita Vreugdenhil heeft een speciaal programma ontwikkeld voor kinderen met overgewicht. Bij veel van hen ziet ze al de voortekenen van wat later chronische ziekten kunnen worden.
Bij meer dan de helft van de kinderen zie je al dat er suikerhuishouding , de vethuishouding ontregeld is. Hoge bloeddruk, leververvetting. En deze kinderen zullen waarschijnlijk als je daar niks aan doet op jonge leeftijd chronische ziekten ontwikkelen.
Zitten is, nou ja, uiteindelijk, als ik het heel plat zeg, dodelijk. Mensen die lang zitten leven vijf jaar minder lang en uiteindelijk twaalf jaar minder lang in goede gezondheid.
Als je al jong overgewicht hebt, is het heel moeilijk om daar op latere leeftijd weer vanaf te komen.
Door de schermpjes tegenwoordig is het soms wel lastiger om te zeggen van ga lekker bewegen buiten, lekker met je vriendjes bij elkaar en dan. Ja.
Ik geloof dat wij Europees kampioen zitten zijn. Klopt dat? Ja, dat is waar en wel triest. Wij zitten bijna 11 uur, 10,5 uur per dag. Het is de missie van Raymond Mombarg om alle jongeren meer te laten bewegen. Dat was nog niet zo lang geleden namelijk heel normaal. Maar er is iets veranderd. In mijn jeugd had je testbeeld overdag, dus je moest wachten tot een uur of vijf voordat je eindelijk tv kon kijken. Maar nu heb je het altijd. En je hebt vast wel eens gehad dat je in zo'n YouTube-filmpje zit en dat je dan eigenlijk te lang blijft hangen. En die algoritmes van die filmpjes zijn zo slim geworden dat je daar ingezogen wordt. En eigenlijk denk ik dat we dat weer het nieuwe normaal moeten zijn, dat je voldoende beweegt. Het gigantische aanbod van films en games is verleidelijk, maar door techniek hoef je ook steeds minder vaak uit je stoel te komen.
Ik word nu 's ochtends ingehaald door middelbare scholieren op e-bikes. Er is niks op tegen als ze grote afstanden wonen, maar ze worden ook gebruikt doordat een vader of moeder een e-bike niet meer gebruikt. En dan gaan ze op hele korte afstanden. Daar word je lui van. Robotmaaiers, je kan nu je eten bestellen, ook op schoolpleinen gebeurt massaal en dat gemak zorgt er eigenlijk voor dat we minder hoeven te bewegen. Normaal moet je naar je vriendje of vriendinnetje toegaan om te vragen of hij wil spelen. Nou, dat is niet meer, want je kan even appen.
Voetbal, tennis, hockey. Mogelijkheden genoeg om in beweging te komen, zou je zeggen. Maar niet ieder kind voelt zich thuis bij een sportvereniging waar het toch vaak om winnen gaat. Van oudsher is dat denk ik ook zo en zijn trainers wellicht ook nog veel te veel gefocust op de toppertjes. Maar we zien nu ook dat sportverenigingen juist daarin een beweging gaan maken om ook voor kinderen bijvoorbeeld met overgewicht of die om een andere reden moeilijk kunnen meekomen met de reguliere trainingen, dat daar aandacht voor komt om ook deze kinderen te helpen.
Als je nou een jaar lang in een competitie moet zitten waar je elke week moet verschijnen en eigenlijk alleen maar kan verliezen, dan ga je dat niet doen. Deze jongeren willen keuzevrijheid hebben, willen zelf bepalen door een jaar heen wat ze willen doen en niet per se om te winnen, maar voornamelijk uit gezelligheid en samen en plezier. Dus de motieven om te sporten zijn anders dan waarop ingezet wordt.
Hoe moet het dan wel? Hoe gaan we de pandemie van overgewicht te lijf? Wij zien hier, als je vanuit deze kant kijkt, ons assenstelsel. Op deze vmbo in Velp bij Arnhem krijgen de leerlingen wiskunde, maar niet in de schoolbankjes. Wat was een min min? Plus? Oké, welk hebben we dan nu nodig? Min min. Ja hoor.
Bijna. Ja. Ik zie wel dat onze kinderen te weinig bewegen. Ik heb echt wel een verandering gezien ook daarin. Ten opzichte van tien jaar geleden zie ik gewoon dat motorische vaardigheden van kinderen aan het afnemen zijn. Ik zie ze ook groter worden, dus overgewicht speelt veel meer een rol. In een school is het ook logisch dat je de school binnenkomt en dan ga je zitten. De aula staat vol met tafels en stoelen. De klaslokalen staan vol met tafels en stoelen. Eigenlijk het hele systeem is zo ingericht dat we heel erg passief zijn. En wij willen daar graag wat tegenover stellen en ook laten zien dat het op een andere manier kan.
Naast lessen buiten is er ook een beweeglokaal waarin kinderen niet in de klassieke bankjes hoeven te zitten.
Nou, we zien hier de hoog-laagtafels. Het liefst staan ze natuurlijk altijd hoog. Daar zit een balansbord bij waar ze een beetje op kunnen wiebelen. Deze wiebelkrukken die zijn heel fijn, die staan vast op de grond, maar je kan er wel een beetje een beetje op wiebelen. We hebben natuurlijk ook de zitballen waar ze gebruik van kunnen maken. Als je heel actief motorische spelletjes doet, dan worden je zenuwbanen actiever en dan krijg je stevigere verbindingen. Heb je als je gaat op latere leeftijd komt heb je een reserve, dus je gaat minder snel dementeren. Dat is één, hersenen. Het tweede is je bloedsomloop. Als je vaten meer getraind zijn, als je hart meer getraind is, krijg je minder snel verstoppingen. Als er dan wat in de hersenen gebeurt, krijg je gewoon minder snel een hartaanval. En de derde is de stofwisseling. Als je meer beweegt, zorg je ervoor dat je wat gevoeliger bent voor suikers, sneller kan verwerken en dan krijg je minder diabetes 2.
Eén van de dingen die wij bijvoorbeeld als eerste adviseren is om een kwartiertje te gaan lopen na het eten. Niet alle kinderen hoeven gelijk een uur per dag te rennen. Sena mag beginnen. Die start in de oranje hoepel.
En op zijn school tussendoor even met rekenen, bijvoorbeeld springen of op één been staan.
Dat is al een stap vooruit ten opzichte van de hele dag op een stoeltje zitten.
Zorg ervoor dat de omgeving zo ingericht is dat je eigenlijk logischerwijs wel gaat bewegen. Wij hebben in een school hier in de stad hebben de scooters een halve kilometer verderop laten parkeren en dat maakt dat je niet meer stoer met je scooter het schoolplein op kan. Maar dat maakt ook dat je in ieder geval een stuk loopt. We hebben in de kantine alle stoelen weggehaald. Leerlingen hebben daar geen moeite mee. Er staan statafels, daar kan je je telefoon inpluggen en dat maakt dan dat het heel automatisch wordt om te gaan staan en te bewegen. Verstop de lift, verstop de stoelen.
Sem volgt nu twee jaar een programma met veel aandacht voor bewegen en gezonde voeding. Het doet hem goed. Het geeft hem echt wel meer zelfvertrouwen en dat hij ook weer het sociale aspect leuk vindt om aan te pakken. Dus het voetballen gaat volgend jaar weer starten. Ben je er blij mee? Enorm. Ja? Ja.
