Hallo allemaal, welkom bij De vraag vandaag. In Nederland hebben we regelmatig verkiezingen. Voor de gemeenteraad in jouw stad, voor het bestuur van onze provincies en voor de Tweede Kamer. Maar hoe zorg je dat dit precies volgens de regels gebeurt? Daarom is de vraag vandaag: hoe werken eerlijke verkiezingen? Voor het antwoord op deze vraag schakelen we snel over naar onze verslaggever Bobby.
Bobby? Joyce? Mag ik er al uit? Ja. Kom er maar even uit op dat dat praat wat makkelijker. Ik kom er nu uit. Bobby, wat is dit nou weer?
He Joyce. Ja. Dit is een stembus. Een stembus waar je niet in kan kijken. Dat is belangrijk voor eerlijke verkiezingen.
Aha. Ik snap het. Kunnen we dan nu beginnen?
Nee nee, natuurlijk. Ja.
Sorry kijkers, Bobby is nog heel even bezig. We schakelen snel over... Op naar de Tweede Kamer. Naar de Tweede Kamer
Zodra je in Nederland 18 wordt mag je stemmen. Kiezers bepalen met hun stem wie zij de beste persoon of de beste partij vinden om hun volksvertegenwoordiger te zijn, hier in de Tweede Kamer. Door verkiezingen bepalen wij dus wat er in ons land moet gebeuren. Elke stem telt mee. En elke stem is even belangrijk.
Om te laten zien hoe eerlijke verkiezingen werken heb ik speciaal voor de vraag van vandaag een stembureau ingericht. Met: 3 stembureaumedewerkers natuurlijk een stembus en een stemhokje. Ze checkt even of er niet al stiekem stemmen inzitten. Hij is leeg. Nu gaat hij op slot zodat straks niemand stiekem mijn stem uit kan halen. Heel belangrijk bij eerlijke verkiezingen.
Mag ik mijn stembiljet alstublieft? Dat ligt eraan, heeft een stempas bij u? Ik wist dat ze dat ging vragen. Als er verkiezingen zijn in Nederland krijg je namelijk automatisch een stempas opgestuurd, wel zo handig. Alstublieft.
Er wordt even gecontroleerd of mijn stempas wel echt is. Heeft u voor mij ook een identiteitsbewijs? Ja hoor. Maar natuurlijk, kijk mijn paspoort alsjeblieft. Dankuwel. Er wordt hier streng gecontroleerd of ik het wel echt ben en dat ik niet vanmiddag terug kan komen om nog een keer te stemmen. Nee. Iedereen mag maar één keer stemmen. Dankuwel. Gelukkig, ik ben het echt.
Alstublieft. Hé mijn stembiljet. Daar gaan we.
Stop! Er mag maar één persoon tegelijk in het stemhokje.
Alleen ik? Maar hoe moeten we dan stemmen filmen? Zo zijn de instructies Bobby. Maar dat is het belangrijkste onderdeel van ons programma.
Bobby, Bobby, wat is er aan de hand? Leg eens even uit.
Onze cameraman mag van deze mevrouw het stemhokje niet in.
Maar dat is logisch toch, als je met z'n tweeen in het hokje staat, kan hij je misschien dwingen op iemand anders te stemmen. Jouw stem moet geheim blijven. Het is jouw keuze. Dat is wel zo eerlijk toch?
Ja, dat is waar. Oh wacht, ik ga nu alleen het hokje in hoor.
Zo. Dan doen we het maar even zo. Ik ga dus nu mijn stem uitbrengen op een persoon van een politieke partij door een vakje rood te kleuren. Met dit potlood. Kijk, hier heb je allemaal vakjes. Niet twee vakjes. Want dan is je stem ongeldig. Een vakje.
Ik denk dat dit het juiste moment is om even verder te kijken wat er allemaal gebeurt met al die geldige stemmen die er uitgebracht worden tijdens de verkiezing.
Op verkiezingsdag wordt overal in Nederland gestemd. Iedereen stemt op zijn of haar favoriete partij. Aan het einde van de dag worden om 21 uur 's avonds alle stemmen geteld. En de partij met de meeste stemmen is de grootste partij en heeft de verkiezingen gewonnen.
In de Tweede Kamer zijn 150 zetels te verdelen.
De grootste partij heeft de meeste zetels en gaat daarom meestal een regering vormen met één of meerdere andere partijen. Deze regeringspartijen vormen een groep die de coalitie heet. Samen hebben ze meer dan de helft van de zetels. Zij kiezen ook de ministers. De overige partijen die niet in de regering zitten, vormen de oppositie. Er is gestemd. Er is gekozen. De regering kan aan het werk.
Nou, ik heb gestemd hoor. Jammer dat we het niet konden filmen. Maar ja, helaas niets aan te doen. Ontzettend bedankt. Dag mam. En voor jullie medewerking en succes nog vandaag. Bobby, je vergeet het belangrijkste. Oh natuurlijk. Dank je wel. Sorry. Ik vergeet iets. Nee, je moet je biljet in de bus doen anders telt ie niet mee. Oh natuurlijk. Ja.
Mijn stem, mijn keuze in de bus. Anders telt hij natuurlijk niet mee.
Bobby, dankjewel. Joyce? Jij bedankt. Jullie weten nu hoe eerlijke verkiezingen werken. Dit was de vraag vandaag, tot de volgende vraag.
