Groep 6/7/8

Nederland is een democratie. Er is een grondwet, er zijn verkiezingen en iedereen mag zeggen wat hij of zij vindt. In De Vraag Vandaag beantwoorden Joyce en Bobby vragen over onze democratie.

De vraag vandaag

Organisatie en bestuur

De Vraag Vandaag

De Derde Kamer

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Hallo allemaal. Op de derde dinsdag van september is het Prinsjesdag. Een belangrijke dag voor Nederland want dan leest koning Willem-Alexander de Troonrede voor waarin hij vertelt welke plannen de ministers voor ons land hebben bedacht. Na de troonrede gaat de minister van Financiën naar de Tweede Kamer en overhandigt daar het koffertje. Nu is de vraag vandaag: wat zit er in dat koffertje? We schakelen snel over naar onze verslaggever Bobby in Den Haag. 
Dag Joyce. Ja. De vraag van vandaag een hele goeie vraag. Wat zit er nou eigenlijk in dat koffertje? En die vraag is eigenlijk niet te beantwoorden. En waarom niet? Tenzij je Bobby heet en het koffertje in handen hebt. Ja, ik zou natuurlijk open kunnen maken. En jullie de inhoud kunnen laten zien. Maar dat is niet zo spannend. Laten we gaan kijken wat de mensen op straat denken dat erin zit. 
Goed, ik ben benieuwd. 
Jongens, wat denken jullie dat er in dit koffertje zit?
Spullen die geheim moeten blijven voor de ministers. Een belangrijke document. Wat denken jullie dat er in dit koffertje zit? Geld. En wat denk jij? Wetten. Ik heb iemand hier die het weet. Ja. De rijksbegroting. De nieuwe minister? Die past er toch helemaal niet in? 
Jullie horen het. Er is nogal wat verwarring over de inhoud van dit koffertje. Ik stel voor dat we er een ervaringsdeskundige bijhalen. Iemand die weet hoe het zit. We staan hier voor het ministerie van Financiën. Ach dat is toevallig en ervaringsdeskundige. Dag Theo. U werkt hier bij het ministerie van Financiën. Ja dat weet je toch? Kunt u mij vertellen wat de inhoud is van dit koffertje? Dat heb ik gisteren nog dat toen ik hem lenen? Ja. Ik dacht maar misschien leuk voor de kijkers. Om het een keer uit de mond van een echte expert horen. Het spijt me, ik heb helaas geen tijd. Nu dan misschien? Maak maar een afspraak. Nu dan? Dag Bobby.
De expert heeft blijkbaar iets belangrijk is te doen. Maar de vraag vandaag was: wat zit er in het koffertje. 
Koffertje. Ja. Joyce. In dit koffertje zitten twee belangrijke dingen en een daarvan is de Miljoenennota. 
Elk jaar op Prinsjesdag worden de plannen van de regering gepresenteerd. Die plannen staan in de Miljoenennota. Bijvoorbeeld dat er extra geld moet komen voor kinderen uit arme gezinnen zodat ook zij de zwemlessen, voetbalschoenen of een fiets kunnen betalen. Misschien heeft de regering besloten om nieuwe wegen te bouwen om de files op te lossen of besteden ze het geld liever aan het onderhoud van dijken om ons land te beschermen tegen de zee. Overal worden plannen voor gemaakt. Maar die mooie plannen die kosten wel geld. Hoe de regering dit geld precies wil verdelen dat staat in de rijksbegroting. En die zit ook in dit koffertje. 
Het is nog niet zo gemakkelijk al die miljoenen te verdelen. Maar gelukkig heb ik, Bobby, daar iets op bedacht. Ik ga met deze fantastische kinderen de miljoenen van Nederland verdelen in een spel. 
Een spel, wat leuk. Hou je het wel kort? 
Ja, heel kort, heel kort. Nou, net als bij de rijksbegroting gaan wij met elkaar alle miljoenen van Nederland verdelen over deze ministeries. Dus wat vinden jullie belangrijk in Nederland om je geld aan uit te geven?
Oke jullie hebben nu alles verdeeld. Zijn jullie het eens geworden over waar veel geld ligt, waar weinig geld ligt? Goed. Alle miljoenen zijn verdeeld over alle plannen en jullie hebben kunnen zien hoe lastig dat soms kan zijn. Hier is de regering dan ook lang mee bezig. Daarom is de inhoud van dit koffertje zo belangrijk en hebben we het antwoord op de vraag van vandaag. Yes!
Dank je. Maar we uit de vraag was: wat zit er in het koffertje? 
Tatataa. Er zit niks in! Joyce, hij is leeg. Er zit niks in. Jongens, de papieren. Rustig. Rustig? Hoe moet ik nou aan die ambtenaar uitleggen dat ik...He Bobby, ik heb vandaag wel even tijd. Ah Theo, wat goed, wat goed dat je er bent. Ja, zeg we zijn net bezig met live-televisie. Dus misschien is het een idee om later nog even terug te komen. Of misschien even afspraak te maken. 
Bobby, je snapt het niet. De Miljoenennota en de begrotingen liggen allang in de Tweede Kamer. De ministers kunnen natuurlijk wel mooie plannen maken. Maar nu is het aan de leden van het parlement om te praten en te stemmen over deze plannen. 
Precies, dat het koffertje is alsjeblieft weer terug en ontzettend bedankt voor het lenen. Misschien Tot de volgende keer. Bedankt heren. Dat was even schrikken he Bobby. Ik dacht dat ie leeg was. Ja nu wel. Ja. Bedankt. Joyce. Goed. Dit was de vraag vandaag. Tot de volgende vraag.

Op Prinsjesdag overhandigt de Minister van Financiën een bijzonder koffertje aan de Tweede Kamer. Maar wat zit er eigenlijk in? Verslaggever Bobby ontdekt dat het te maken heeft met hoe het geld van de regering verdeeld gaat worden.

Wat zit er in het koffertje op Prinsjesdag?

Hallo allemaal, welkom bij de vraag vandaag. Met verkiezingen stem je op een politieke partij die dezelfde ideeën heeft als jij. Je kiest de mensen die jou vertegenwoordigen in de Tweede Kamer. De vraag vandaag: hoe werken verkiezingen eigenlijk? We schakelen over naar onze verslaggever Bobby. 
Want Bobby weet alles over verkiezingen. 
Hoi Joyce. Ja natuurlijk. De verkiezingen. Ja ja, wij Nederlanders zijn dol op verkiezingen. Wij kiezen van alles en nog wat: de mooiste film, het leukste liedje, het lekkerste broodbeleg en vandaag konden we kiezen uit van alles en nog wat, hagelslag, vruchtenhagel, jonge kaas, belegen kaas... We zijn niet geïnteresseerd in jouw ontbijt, ons programma gaat over verkiezingen in de politiek! Nee, natuurlijk, natuurlijk, natuurlijk. Ja oké. Ja. Nee, helemaal gelijk, maar ik dacht ik geef wat voorbeelden als voorbeeld. Ja goed. Hoe kiezen wij nou eigenlijk onze volksvertegenwoordigers? Om daarachter te komen, ben ik mijn eigen politieke partij begonnen. Politieke partij? Ja, je hoort het goed. Bij de komende Tweede Kamerverkiezingen kan iedereen op mij stemmen; op Bobby. 
Omdat ik namelijk ouder ben dan 18 jaar en de Nederlandse nationaliteit heb, en we in een vrij land leven mag ik mezelf verkiesbaar stellen. Dus ik ben benieuwd hoeveel stemmen ik ga ophalen. Wens me succes Joyce. Nou goed dan, succes Bobby. 
Elke vier jaar worden er in Nederland verkiezingen gehouden voor de Tweede Kamer. Als je 18 jaar of ouder bent, krijg je een oproep om te stemmen. Het is niet verplicht om te gaan stemmen, maar wel belangrijk als je wilt meebeslissen hoe het in ons land gaat. Er zijn in Nederland verschillende politieke partijen die allemaal hun eigen idee hebben over wat het beste is voor de mensen, maar om hun plannen ook echt uit te kunnen voeren hebben ze wel veel stemmen nodig. Daarom gaan de partijen campagne voeren. Ze maken daar reclame voor zichzelf en trekken het land in om met kiezers te praten en ze zijn natuurlijk actief op social media. Zoals je ziet heb je in ons land het recht om te stemmen. En je hebt ook het recht om mee te doen aan de verkiezingen. Je kunt je dan verkiesbaar stellen voor een bestaande partij of net zoals Bobby zou een partij beginnen. Laten we eens kijken hoe het gaat met Bobby en zijn campagne. 
Goeiedag. Zou ik hier misschien een campagneposter kunnen ophangen? Voor welke partij? Lijst Bobby. stem Lijst Bobby. Lijst Bobby, nummer 14. En de duimen erbij. Heren, mag ik u wat vragen. Ja zeker ja. Zouden jullie op lijst Bobby willen stemmen? Nooit van gehoord. En mag ik jullie misschien petje aanbieden voor lijst Bobby, alsjeblieft. Stem op mij, nummer 14, Bobby. Goedemiddag, mag ik u misschien wat vragen? Zou u op een lijst bobby willen stemmen? Nou wat vinden jullie belangrijk in Nederland? Opkomen voor de minderheden? Minderheden vind ik ook heel belangrijk. Lijst Bobby. 
Ik vind het dierenwelzijn heel belangrijk. Dierenwelzijn staat heel hoog op mijn politieke agenda. Dank u wel hoor. Ja ja ja. Zoals je hebt kunnen horen Joyce zijn de mensen hier op straat razend enthousiast om op mij te stemmen. Ja. Ze moeten me alleen wel een beetje leren kennen. 
Wat een fantastisch nieuws, hoeveel stemmen heb je inmiddels al verzameld? 
Wel aardig wat Joyce. Dat zal je verbazen net onder de 100. 80? 60? Iets minder. 
Eén van jezelf en de ander van mijn moeder. Ja. Iedereen heeft de vrijheid om te stemmen op wie die wil, ook mijn moeder Joyce. 
Natuurlijk, maar met twee stemmen kom je niet in de Tweede Kamer Bobby.
In de Tweede Kamer worden namelijk 150 zetels verdeeld. Na de verkiezingen worden alle stemmen geteld en de partij met de meeste stemmen die krijgt de meeste zetels in de Kamer. De gele, rode en blauwe partij hebben de meeste stemmen en dus de meeste zetels. Ze hebben samen een meerderheid in de Tweede Kamer en kunnen daarom met elkaar regering gaan vormen. Deze partijen gaan de plannen maken voor Nederland en mogen die ministers zoeken om die plannen uit te voeren. En de voorzitter van al deze ministers heet de minister-president die komt meestal uit de grootste partij. 
Hee Joyce, ben ik weer. Luister ik heb een fantastisch nieuw idee om nog meer stemmen te winnen. Wat dacht je van een tweede lijsttrekker. Je moeder zeker. Nee nee natuurlijk niet niet m'n moeder: lijst Bobby en Joyce. 
Ach ja, lief dat je aan me denkt, maar nee nee niks voor mij. 
En deze dan Joyce en Bobby. Wij samen. Dacht je ervan? Nou nee ik blijf toch liever presentator. Wist je trouwens dat de ook verkiezingen voor zijn, voor beste presentator van het jaar? 
Maar misschien is dat een idee. Misschien als je dat gaan doen Bobby. 
Ja, stem op mij! 
Dit was de vraag vandaag tot de volgende vraag.

In Nederland kiezen we zelf onze regering. Eens in de vier jaar worden er verkiezingen gehouden. En als jij goede ideeën hebt, kun je jezelf ook verkiesbaar stellen. Verslaggever Bobby gaat campagne voeren voor zijn eigen politieke partij.

Hoe gaan verkiezingen in hun werk?

Hallo allemaal, welkom bij De vraag vandaag. In Nederland hebben we regelmatig verkiezingen. Voor de gemeenteraad in jouw stad, voor het bestuur van onze provincies en voor de Tweede Kamer. Maar hoe zorg je dat dit precies volgens de regels gebeurt? Daarom is de vraag vandaag: hoe werken eerlijke verkiezingen? Voor het antwoord op deze vraag schakelen we snel over naar onze verslaggever Bobby. 
Bobby? Joyce? Mag ik er al uit? Ja. Kom er maar even uit op dat dat praat wat makkelijker. Ik kom er nu uit. Bobby, wat is dit nou weer?
He Joyce. Ja. Dit is een stembus. Een stembus waar je niet in kan kijken. Dat is belangrijk voor eerlijke verkiezingen. 
Aha. Ik snap het. Kunnen we dan nu beginnen? 
Nee nee, natuurlijk. Ja. 
Sorry kijkers, Bobby is nog heel even bezig. We schakelen snel over... Op naar de Tweede Kamer. Naar de Tweede Kamer 
Zodra je in Nederland 18 wordt mag je stemmen. Kiezers bepalen met hun stem wie zij de beste persoon of de beste partij vinden om hun volksvertegenwoordiger te zijn, hier in de Tweede Kamer. Door verkiezingen bepalen wij dus wat er in ons land moet gebeuren. Elke stem telt mee. En elke stem is even belangrijk. 
Om te laten zien hoe eerlijke verkiezingen werken heb ik speciaal voor de vraag van vandaag een stembureau ingericht. Met: 3 stembureaumedewerkers natuurlijk een stembus en een stemhokje. Ze checkt even of er niet al stiekem stemmen inzitten. Hij is leeg. Nu gaat hij op slot zodat straks niemand stiekem mijn stem uit kan halen. Heel belangrijk bij eerlijke verkiezingen. 
Mag ik mijn stembiljet alstublieft? Dat ligt eraan, heeft een stempas bij u? Ik wist dat ze dat ging vragen. Als er verkiezingen zijn in Nederland krijg je namelijk automatisch een stempas opgestuurd, wel zo handig. Alstublieft. 
Er wordt even gecontroleerd of mijn stempas wel echt is. Heeft u voor mij ook een identiteitsbewijs? Ja hoor. Maar natuurlijk, kijk mijn paspoort alsjeblieft. Dankuwel. Er wordt hier streng gecontroleerd of ik het wel echt ben en dat ik niet vanmiddag terug kan komen om nog een keer te stemmen. Nee. Iedereen mag maar één keer stemmen. Dankuwel. Gelukkig, ik ben het echt.
Alstublieft. Hé mijn stembiljet. Daar gaan we.
Stop! Er mag maar één persoon tegelijk in het stemhokje. 
Alleen ik? Maar hoe moeten we dan stemmen filmen? Zo zijn de instructies Bobby. Maar dat is het belangrijkste onderdeel van ons programma. 
Bobby, Bobby, wat is er aan de hand? Leg eens even uit. 
Onze cameraman mag van deze mevrouw het stemhokje niet in. 
Maar dat is logisch toch, als je met z'n tweeen in het hokje staat, kan hij je misschien dwingen op iemand anders te stemmen. Jouw stem moet geheim blijven. Het is jouw keuze. Dat is wel zo eerlijk toch?
Ja, dat is waar. Oh wacht, ik ga nu alleen het hokje in hoor.
Zo. Dan doen we het maar even zo. Ik ga dus nu mijn stem uitbrengen op een persoon van een politieke partij door een vakje rood te kleuren. Met dit potlood. Kijk, hier heb je allemaal vakjes. Niet twee vakjes. Want dan is je stem ongeldig. Een vakje. 
Ik denk dat dit het juiste moment is om even verder te kijken wat er allemaal gebeurt met al die geldige stemmen die er uitgebracht worden tijdens de verkiezing. 
Op verkiezingsdag wordt overal in Nederland gestemd. Iedereen stemt op zijn of haar favoriete partij. Aan het einde van de dag worden om 21 uur 's avonds alle stemmen geteld. En de partij met de meeste stemmen is de grootste partij en heeft de verkiezingen gewonnen.
In de Tweede Kamer zijn 150 zetels te verdelen. 
De grootste partij heeft de meeste zetels en gaat daarom meestal een regering vormen met één of meerdere andere partijen. Deze regeringspartijen vormen een groep die de coalitie heet. Samen hebben ze meer dan de helft van de zetels. Zij kiezen ook de ministers. De overige partijen die niet in de regering zitten, vormen de oppositie. Er is gestemd. Er is gekozen. De regering kan aan het werk. 
Nou, ik heb gestemd hoor. Jammer dat we het niet konden filmen. Maar ja, helaas niets aan te doen. Ontzettend bedankt. Dag mam. En voor jullie medewerking en succes nog vandaag. Bobby, je vergeet het belangrijkste. Oh natuurlijk. Dank je wel. Sorry. Ik vergeet iets. Nee, je moet je biljet in de bus doen anders telt ie niet mee. Oh natuurlijk. Ja. 
Mijn stem, mijn keuze in de bus. Anders telt hij natuurlijk niet mee. 
Bobby, dankjewel. Joyce? Jij bedankt. Jullie weten nu hoe eerlijke verkiezingen werken. Dit was de vraag vandaag, tot de volgende vraag.

In Nederland mag je vanaf je achttiende regelmatig naar de stembus. Je vult je stem met een rood potlood in op je stembiljet. Er zijn allerlei regels om ervoor te zorgen dat verkiezingen eerlijk verlopen. Verslaggever Bobby laat het zien op een stembureau.

Hoe werken eerlijke verkiezingen?

Hallo allemaal, welkom bij De vraag vandaag. Ons land wordt bestuurd door de regering. Maar wie is er eigenlijk de baas? Vandaag stuurden we onze verslaggever Bobbie op pad met de vraag: Wie is de baas van Nederland? 
Ja, goed dat je dat er nog even bij zegt Joyce 'Wie is de baas van Nederland?' Anders denken de kijkers thuis misschien dat het gaat over wie is de baas van ons programma, en dat ben ik natuurlijk. 
Hoe bedoel je? Of jij en ik, sorry. Wij samen. Grapje. Ja, goed om even terug te komen op je vraag. Ik sta hier bij Paleis Noordeinde. Het werkpaleis van koning Willem-Alexander en veel mensen denken dat de koning de baas van Nederland is maar dat is hij dus niet. 
En waarom sta je dan bij zijn paleis, Bobby? 
Nou, ik dacht is wel een leuk decor voor het begin van de aflevering. Daar is mijn taxi naar het Binnenhof. 
Als de koning niet de baas is van ons land, wie is dat dan wel? Bobby. 
Hee Joyce. Ja, daar in dat torentje, die Tower Of Power zetelt de baas van Nederland. De minister-president. Hij vormt samen met de koning en de ministers de regering. Zij besturen het land. Maar de minister-president is de voorzitter van die club. Wacht, ik bel hem wel even.
Bobby? Je belt mij. 
Sorry, Joyce. Sorry, verkeerde nummer. 
En voordat je verder gaat: de minister-president is niet de baas van ons land. Niet? Nee. Ik zal je een hint geven. Er zijn meerdere bazen. Oh ja natuurlijk ja. Nee. De minister-president doet het niet allemaal alleen. Nee. De ministers die helpen natuurlijk allemaal even hard mee. Ja, want zij zijn natuurlijk de baas over hun ministeries. 
Het ministerie van Veiligheid bijvoorbeeld. Zij houden zich bezig met de veiligheid op straat. Dat er genoeg brandweerkazernes zijn en geen oude politiewagens mee rondrijden. Of het ministerie van zorg. Zij zorgen voor goede ziekenhuizen en betaalbare ziektekosten. Het ministerie van Vervoer, die beslissen waar er nieuwe wegen gebouwd gaan worden en over de vliegvelden. En het ministerie van Financiën zorgde voor dat we dit allemaal kunnen betalen. Zij beheren de portemonnee van Nederland. 
Dus Joyce. De ministers zijn de baas van Nederland. 
Fout Bobby. De ministers zijn inderdaad belangrijk. Zij leiden en besturen Nederland, maar er is een club mensen die controleert of zij hun werk wel goed doen. Hoe bedoel je? De 1e en 2e Kamer der Staten Generaal dus. 
Ja natuurlijk. Nee, natuurlijk. Ja klopt klopt. Nou wat een geluk, dat is hier vlakbij. 
Hier vormen zitten de 150 bazen van Nederland. Hier in de Tweede Kamer heb je 150 zetels waar allemaal verschillende volksvertegenwoordigers zitten van verschillende partijen. En deze mensen hebben als taak om de plannen van de regering goed te keuren of af te keuren natuurlijk. En ze houden in de gaten of de ministers hun werk wel goed doen en als het moet dan kunnen ze een minister zelfs wegsturen. 
In de Eerste Kamer zitten nog eens 75 volksvertegenwoordigers die alle plannen nog een keer in alle rust wikken en wegen. Zij kunnen de plannen ook goedkeuren of afkeuren. Dus wie is de baas van Nederland Joyce? De Eerste en de Tweede Kamer 
Bijna goed. Wat, nog niet goed? Nee. Er is nog een baas boven baas, misschien wel de belangrijkste van allemaal. 
Wie? Een baas boven baas?
Ik snap er helemaal niks meer van. De Eerste en de Tweede Kamer, die zijn toch de baas? Is dit de baas? Dat is niet de baas.
Ik? Ja, jij bent de baas en ik en iedereen in Nederland want wij kiezen onze volksvertegenwoordigers. 
Dat bepalen wij natuurlijk zelf. Wauw. Ik ben de baas. Wij zijn allemaal de baas. Tot de volgende vraag. Tot de volgende vraag, baas. Dank je Bobby. Dit was de Baas Vandaag, eh de vraag vandaag.

Nederland heeft een koning. En dan heb je ook nog de minister-president, de ministers en de mensen in de Eerste en Tweede Kamer. Maar wie is nou eigenlijk de baas van Nederland? Verslaggever Bobby gaat op zoek naar het antwoord.

Wie is de baas van Nederland

Hallo allemaal, welkom bij de vraag vandaag. Dit keer een bijzondere uitzending zonder onze verslaggever Bobby. Want we hebben een speciale gast in onze uitzending, de expert op het gebied van de grondwet. Want de vraag vandaag is namelijk de grondwet, wat is dat eigenlijk? Dames en heren. Professor Van Raalte. Nee, dat is allemaal besproken, gaat goed. Ja. 
Bobby, wat doe jij hier. Waar is professor van Raalte? Die heb ik afgebeld. Afgebeld? Bobby, hoe kon je dat nou doen? Gewoon, met mijn mobieltje. Ik ben politiek verslaggever, praat met de mensen, je had mij ook kunnen vragen.
Ja, maar dat heb ik niet gedaan. Ik heb professor Van Raalte gevraagd. 
En ik heb 'm afgebeld. En ik heb alles met hem besproken. Ik heb drie boeken bij me en hij zei dat allemaal in orde zou komen. Ja. Eerste vraag alstublieft. 
Ja. Professor Bobby. Professor Bobby inderdaad. Bobby. Wat is de belangrijkste wet van Nederland? Dat heb je net al gezegd, Joyce. Dat is de grondwet. Ja, maar ik bedoelde eigenlijk: waarom is de grondwet zo belangrijk? 
Omdat alle wetten in Nederland hierop gebouwd zijn. Geen enkele wet, en ik herhaal, geen enkele wet mag in strijd zijn met de grondwet dus ook niet in strijd met artikel 1 van de Grondwet. Kijk even mee. 
Hier op deze bank voor de Tweede Kamer staat artikel 1 van de Grondwet. Allen die zich in Nederland bevinden worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, of op welke grond dan ook is niet toegestaan. 
Kun je daar een voorbeeld van geven?
Als ik even een voorbeeld mag geven Joyce. De wet :vanaf 18 jaar mag iedereen met een geldig rijbewijs autorijden is goed. Maar meisjes vanaf 18 jaar en jongens vanaf 20 jaar, kijk dat is niet eerlijk. Ja want dat is discriminatie. Precies ja. En dat mag niet. iedereen is anders. Niemand is hetzelfde. Maar voor de wet zijn we allemaal gelijk. 
Duidelijk. Wat staat er nog meer in de grondwet Bobby? 
Wilde ik net vertellen Joyce. In de grondwet staat ook beschreven hoe ons land bestuurd wordt en hoe de macht verdeeld wordt. Kijk even mee.
Ik verhoog de belasting met 10%. Ik verbied roken voor iedereen. Engels wordt verplicht op alle scholen. Van mij mogen auto 's nachts harder rijden. Ministers mogen natuurlijk niet zomaar op eigen houtje wetten gaan maken. Ja kijk, Joyce zij bepalen dat niet. Alle wetten moeten eerst nog worden goedgekeurd door de Tweede Kamer, met een meerderheid van stemmen. Ja. En daarnaast moeten ze ook nog worden goedgekeurd door de Eerste Kamer. Ja, met een meerderheid van stemmen.
Wacht nou even. Als je me even uit laat praten want je zit een beetje door mijn verhaal heen en dan raak ik de draad een beetje kwijt, waar was ik nou? De Eerste Kamer moet wetten ook goedkeuren. Ja precies. Met een meerderheid van stemmen. Dat is heel belangrijk. Daarnaast, zo staat het ook in de grondwet, mag iedereen in de bevolking, jij, ik meebeslissen over wat er met Nederland moet gebeuren. Door verkiezingen. Bijna, door het kiesrecht. Ja. Dat is ongeveer... Nee, niet helemaal. Iedereen boven de 18 jaar mag in Nederland te stemmen. En dat is ook een grondrecht. Dus. Afrondend en samenvattend: daarom Joyce, is de grondwet zo belangrijk, het is de basis van onze democratie. 
Nou, ik vond het erg leuk om hier te zijn. Dat was het? Dank je wel. Nou bedankt. Bobby. Professor Bobby. Toch jammer dat Bobby niet meer grondrechten heeft genoemd, zoals bijvoorbeeld het recht van vrijheid van meningsuiting. 
Joyce. De vrijheid van meningsuiting. Dat was ik nog vergeten te zeggen. Joyce. 
Ja, een beetje dom hoor, jij ik en iedereen in Nederland heeft het recht om zijn mening uit te spreken zonder bang te hoeven zijn daarvoor gestraft te worden. Want zo staat dat in deze grondwet toch Bobby? Ik vind je een hele lieve professor hoor, Bobby. 
Ik vond het ook erg leuk om hier te zijn. Ja. Dat had ik door. En ik hoop nog eens terug te komen in de Studio. Misschien. 
Dames en heren, dit was de vraag van vandaag, tot de volgende vraag.

Geen enkele wet in Nederland mag in strijd zijn met de grondwet. In de grondwet staat onder andere dat iedereen voor de wet gelijk is en dat iedereen zijn eigen mening mag uitspreken. De grondwet is dus heel belangrijk.

Wat is de grondwet?

Hallo allemaal. Wij leven in een democratie, een land waarin het volk de baas is. Maar dat is niet altijd zo geweest. De vraag vandaag: hoe zijn we een democratie geworden? Bobby. Bobby. 1815, 1800. 48, 1917, 1919. Wij zitten er klaar voor. Joyce. Ik kom eraan. Onze democratie was er ook niet van de ene op de andere dag. Ja. Hoe zijn wij een democratie geworden? Nou, dat is een lang verhaal Joyce, dat prachtig beschreven staat in deze serie boeken waarvan ik zojuist het laatste deel in één adem heb uitgelezen. En dat is heel mooi Bobby. Maar je hebt 5 minuten. Wat 5 minuten voor 200 jaar democratie? Dit laatste deel is al een avondvullende documentaire. Maar je hebt het een week voorbereid. Je kan dit. Ja ja. 300 jaar geleden was Nederland nog geen democratie. Ons land werd bestuurd door een aantal rijke mannen die af en toe bij elkaar kwamen in Den Haag. En dan vooral de zaken bespraken die zij belangrijk vonden, het volk had niets te zeggen. Niks nada, totdat koning Willem I in 1800...Zal ik je even helpen, Bobby? Koning Willem I was de eerste Nederlandse koning. Toen hij koning was kreeg Nederland in 1815 een nieuwe grondwet. Daarin stond hoe de macht in ons land verdeeld moest worden. Hoe weet je dat allemaal? Ik weet die dingen. Ik heb hier een week gezeten zitten ploeteren, leren, lezen. Ik had een 8 voor geschiedenis. Een 8?! Maar ga door. Vertel verder. over Koning Willem I.
Ja. Koning Willem 1. Ja. In 1815 kwam er een Eerste kamer en een Tweede kamer maar koning Willem kon nog steeds zonder goedkeuring besluit te nemen. De ministers waren zijn adviseurs. Ze konden zijn plannen niet aanpassen of afkeuren. Misschien kun je nu iets vertellen over onze tweede koning. Geen sprake van! 
Dat riep koning Willem II toen de Kamerleden en vroegen of ze meer inspraak konden krijgen. Nee nee en nog eens. Nee. 
Het was een onrustige tijd in Europa. Er heerste onvrede onder de bevolking, er braken gevechten en opstanden uit, overal streden de mensen voor meer rechten en vrijheid. 
Het volk rammelde aan de poorten van de paleizen. Geef ons stemrecht, vive la revolution, weg met de koning! 
Onze koning is bang dat de strijd zou overslaan naar Nederland en dan zou hij alles kwijt raken zijn troon, zijn paleizen, zijn rijkdom, zijn land. Er moest iets veranderen. Hij moest de grondwet aanpassen en die grondwet werd in 1848 geschreven onder leiding van Tweede Kamerlid Thorbecke. Dat was flink slikken voor de koning. De Tweede Kamer krijgt meer macht. De koning voortaan waren de ministers verantwoordelijk voor wat de koning deed, zij gingen het land besturen en de leden van de Tweede Kamer werden voortaan rechtstreeks gekozen door het volk. De koning mag zelfs niet meer de leden van de Eerste Kamer kiezen. 
Mooi gesproken Bobby. Maar in die tijd mocht nog bijna niemand stemmen. 
De armen niet, de vrouwen niet, eigenlijk alleen de rijke mannen die belasting betalen. Geen wonder dus dat de protesten aanhielden. Het duurde nog tot 1919 voordat echt iedereen mocht stemmen. De vrouwen, de mannen, arm of rijk.
En zo Joyce, zijn wij een democratie geworden. Wauw. Wat heb je dat levendig verteld. Dank je. Ja. Zo is het ook echt allemaal gegaan en daarom leven wij nu in een vrij en democratisch land. Ja ja, weet ik, weet ik. En omdat je het zo spannend hebt verteld, krijg je van mij... een 6? Oh een 9. Dank je. Joyce. Dankjewel. Jij bedankt. Dit was de vraag van vandaag. Ik zie jullie bij de volgende vraag. Een 9. Ja Bobby dat was niet verkeerd. Hoger dan een 8, Joyce.

In Nederland is het volk de baas. Maar dat is niet altijd zo geweest. In 1848 schrijft Thorbecke een nieuwe grondwet waarin staat dat de koning minder macht krijgt. En pas in 1919 krijgt iedereen kiesrecht.

Hoe is Nederland een democratie geworden?

Hallo allemaal, welkom bij de vraag vandaag. In de Eerste en Tweede Kamer worden alle belangrijke zaken in Nederland besproken. Zo wordt er ook over nieuwe regels en wetten gedebatteerd. Maar hoe wordt een wet eigenlijk gemaakt? Dat is de vraag. Bobby. 
Ja. Joyce. Dat is een pittige, pittige vraag. Hoe wordt een wet gemaakt. Nou ik kan je vertellen dat hij jaren van onderzoek aan voorafgaan, in rapporten schrijven, gepraat en gemopper over en weer. Het kost heel wat bloed, zweet en tranen voordat er uiteindelijk een wetsvoorstel ligt waar iedereen hier op het Binnenhof blij van wordt. Joyce. 
Ja. Leg eens uit. 
Ja, ik kan het wel uitleggen. Maar ik kan ook wat voorbeelden laten zien van wetten die al aangenomen zijn. En nu dus gelden in ons land. Kijk even mee. 
De wet zorgvuldige scheiding. Als je ouders gaan scheiden is dat niet fijn maar gelukkig is er wel een scheidingswet die de belangen van het kind altijd voorop stelt. De Arbeidstijdenwet: in deze wet staat dat een kind beste zakcentje mag bijverdienen met kranten bezorgen bijvoorbeeld maar niet 20 uur in de week mag werken. Kinderarbeid is per wet verboden. De Antipestwet: kwijt als kinderen op school of in de klas gepest worden is de school verplicht om daar iets tegen te doen. Ook dat is bij wet geregeld.
Eén van de belangrijkste wetten voor kinderen is de leerplichtwet. Daarin staat dat ieder kind in Nederland recht heeft op onderwijs en verplicht is. Dankje Bobby, maar even terug naar de vraag vandaag: hoe wordt een wet gemaakt, heb je daar ook een voorbeeld van? 
Jazeker Joyce, een wet maken begint bij het schrijven van een wetsvoorstel. Dit plan wordt geschreven door een minister. En nou heb ik de afgelopen week als minister van Onderwijs geschreven aan dit voorbeeld, een wetsvoorstel met de prachtige titel: Bobby's superlange zomervakantiewet. Ja, want ik vind dat de kinderen in groep 8 het al druk genoeg hebben met de musical, de Cito-toets. Ze moeten op kamp. Ze gaan naar de middelbare school waar ze ook al druk genoeg mee zijn met alle voorbereidingen. Dus ik vind dat zij recht hebben op een langere zomervakantie: 10 weken in plaats van 6. Yes, ik ben voor, wat een supergoede wet. Oh wacht even. Een wetsvoorstel. Hè. 
Nou, het lijkt me heerlijk om 10 weken vakantie te hebben, lekker chillen met vrienden, drie keer op vakantie, 12 keer naar het strand...
Ho Joyce, hij is nog in de maak. Het is een wetsvoorstel, hij moet eerst nog langs de Tweede Kamer voor een stemming. 
Ik ben al in vakantiestemming hoor. Oh ja. Goede grap.
Als een minister samen met zijn ambtenaren een wetsvoorstel geschreven heeft, dan moeten ze het opsturen naar de Tweede Kamer. Daar gaan de Kamerleden het wetsvoorstel bespreken. 
10 weken vakantie? Dat vind ik veel te lang. Ik vind het wel een goed idee. Maar dan moeten de leraren ook 10 weken vrij krijgen. Maar minister. Wie gaat dat betalen? Ik vind dat scholen dit zelf moeten beslissen. Misschien moeten we hier eerst een onderzoek naar doen. 
De Kamerleden kunnen de minister om uitleg vragen, maar ook om het wetsvoorstel te veranderen. Ten slotte wordt het wetsvoorstel in stemming gebracht. Stemt de meerderheid tegen, dan belandt het in de prullenbak. Wie stemt er voor? 
Gelukkig. Joyce. De meerderheid is voor. Yes. 
Daar ben ik, daar zijn de kinderen heel blij mee. 
Ja sorry, Joyce ik wil je vakantiepret niet bederven. Maar mijn superlangezomervakantiewet moet eerst nog langs de Eerste Kamer. Hier wordt gecheckt of mijn wetsvoorstel wel goed opgeschreven is en of de wet wel uitvoerbaar is. 
Is het wel een eerlijke als kinderen in groep 8 langer vakantie krijgen dan andere kinderen? 
Mijn fractie wil van de minister weten of het wetsvoorstel goed uit te voeren is en niet voor problemen zou gaan zorgen. Wij vinden het een goed wetsvoorstel en zullen voor stemmen. 
Ja. Twee keer debatteren over een wetsvoorstel lijkt dubbel werk. Maar een nieuwe wet maken moet zorgvuldig gebeuren want is een wet eenmaal aangenomen, dan geldt hij altijd en voor iedereen. Ook in de Eerste Kamer gaat er gestemd worden. Wie stemt er voor? 
Joyce, de Eerste Kamer is ook voor. 
Oké. De Tweede Kamer heeft voor gestemd. De Eerste Kamer heeft voor gestemd. Dat betekent dat de kinderen hun koffers kunnen gaan pakken voor een extra lange zomervakantie. 
Ja, bijna, bijna Joyce, want voordat een wet geldig is, moet hij eerst gepubliceerd zijn in het Staatsblad en moet er een handtekening onder van de koning en van een minister. Ik als minister van Onderwijs heb er al een krabbel onder gezet. Nu nog die van de koning. 
Ja, dag, is de koning thuis? 
Nou, ik heb even een handtekening nodig voor een wet. 
Zeg maar dat Bobby boor de deur staat dan kom... Oh ja. En? 
Joyce, de koning is op vakantie. Een superlange zomervakantie zeker. Ja nou goed. We weten nu hoe een wet gemaakt wordt. Dank je, Bobby, tot de volgende vraag. Tot de volgende vraag. Dit was de vraag vandaag.

Wat in de wet staat, geldt altijd en voor iedereen. Maar voordat een wetsvoorstel een wet is, wordt er lang over gepraat in de Eerste en Tweede Kamer. Verslaggever Bobby heeft een wetsvoorstel gemaakt voor een extra lange zomervakantie. Zal zijn wet worden aangenomen?

Hoe wordt een wet gemaakt?

Hallo allemaal. Op de derde dinsdag van september is iedereen op de been om een glimp van de koning en koningin Máxima op te vangen. De vraag van vandaag: waarom rijdt de koning op deze dag in de glazen koets door Den Haag? We gaan snel live naar onze verslaggever ter plekke. Bobby. Bobby, we zijn live. Bobby!
Hallo Joyce. Ja. De vraag van vandaag. Waarom rijdt de koning door Den Haag in een koets? Nou, in ieder geval niet om boodschappen te doen. Dat snap ik. Ja zo'n koets is natuurlijk ook heel lastig inparkeren. 
Ja. En hoe zit het dan wel?
Ja. Hoe zit het dan wel? Nou, dat heeft natuurlijk alles te maken met Prinsjesdag. 
Op deze dag zal de koning straks per koets naar de Ridderzaal rijden om daar de Troonrede voor te lezen en de troonrede is een belangrijke toespraak voor alle leden van de Eerste en de Tweede Kamer maar waar ook alle ministers en vele andere gasten bij aanwezig zullen zijn omdat de koning daar in de plannen van de regering voor het komend jaar bekend maakt. Belangrijke plannen, grote plannen en Joyce: dat wil natuurlijk niemand missen.
Als ik het goed zie, en rijdt een koets met de koning en de koningin nu richting het Binnenhof. We schakelen gelijk door naar onze verslaggever Bobby. 
Oh hoi Joyce. Ja. Ik sta hier bij vishandel De dappere mossel. En ze hebben hier echt ongelooflijk lekkere kibbeling. 
De koets rijdt nu het Binnenhof op.
Ne dat is straks pas. Nee, nu Bobby, nu!
Ik hoor net dat we naar de koets. We gaan, we gaan. 
Jongens en meisjes, lieve kijkers, Bobby is onderweg naar het Binnenhof waar de koets zal aankomen. Hij is er bijna. Schiet op Bobby. Ja. Kom op. Het gaat. Het gaat prima. Hij is er bijna. En dan zie je waarschijnlijk de koets en het mooie moment met de koning en de koningin. Ja, daar gaat hij met ballon. Hallo. Ik moet daar zijn, kan ik nog naar binnen? Mag ik erdoor? Nou goed, Bobby, onze verslaggever is onderweg. Jongens en meisjes. 
Joyce! Net op tijd want daar is hij dan: onze koning Willem-Alexander voor de opening van het nieuwe politieke jaar. 
Hij had natuurlijk ook gewoon op de fiets kunnen komen of lopend, maar een koets. Dat heeft stijl, dat heeft klasse. 
En straks gaat onze koning Willem-Alexander hier in de Ridderzaal de troonrede houden. Ja die had ie natuurlijk ook makkelijk thuis kunnen houden maar dan en op YouTube kunnen zetten. Maar daar hadden we dit prachtige moment gemist. 
Leden van de Staten-Generaal. 
De Staten-Generaal, dat zijn de leden van de Eerste en de Tweede Kamer, de toespraak is voor hen bedoeld. En voor ons natuurlijk, want de Koning vertelt in de Troonrede uitgebreid hoe ons land ervoor staat. 
'En daarom is het zo positief dat steeds meer mensen betaald werk hebben.'
Ook vertelt hij welke plannen de regering heeft gemaakt voor het nieuwe jaar. En die plannen staan beschreven in de Miljoenennota. 
Alle grote plannen van de regering verzameld in een boekwerk. Daarin staat beschreven wat er komend jaar in ons land willen gaan uitvoeren. Is de luchtmacht nog bij de tijd of wordt het hoog tijd voor iets nieuws? Zijn er meer ziekenhuisbedden nodig of juist meer verpleegkundigen? Gaan we bestaande wegen repareren of nieuwe wegen bouwen? En wat is beter voor het milieu? Het is elk jaar weer een verrassing wat de regering belangrijk vindt om te doen en welke keuzes de ministers maken bij het verdelen van het geld. 
En wat gebeurt er na de troonrede? 
Na de troonrede dan gaat de minister van Financiën met een koffer naar de Tweede Kamer om daar vol trots de Miljoenennota en de begroting te presenteren. Ja. En die had hij natuurlijk ook makkelijk kunnen mailen maar dan hadden we al deze prachtige momenten gemist. 
Want Joyce: dat is het antwoord op de vraag van vandaag. Waarom rijdt de koning op Prinsjesdag in een koets door Den Haag? Nou Joyce. Dat is waar Prinsjesdag daar om draait: om de oude mooie tradities van onze democratie levend te houden. Voor jou. Voor mij. En voor iedereen. Heel mooi gesproken Bobby. Dankje. Nou, dames en heren, jongens en meisjes. Dit was de vraag vandaag. Tot de volgende vraag.

Prinsjesdag is een dag vol tradities. Zoals de koets waarmee de koning en koningin naar de Ridderzaal in Den Haag worden gereden. Verslaggever Bobby is ter plaatse en weet precies waarom die koets zo belangrijk is.

Waarom rijdt de koning op Prinsjesdag in een koets?

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

De Vraag Vandaag

Type videos