Name: De strijd voor een rookvrije werkplek
Uploaded: 2021-11-11T00:00:00+01:00
Duration: 7 min 3 s
Description: Nog niet zo lang geleden is roken de normaalste zaak van de wereld. Overal wordt gerookt: op scholen, in kantines en ook op de werkplek. Tot postmedewerker Nanny Nooijen in 2004 naar de rechter stapt om een rookvrije werkplek te eisen.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Roken op de werkplek: nu al bijna niet meer voor te stellen. Vroeger was het heel normaal. In kantines werd er volop gerookt. Je moet mij goed begrijpen, dus wanneer er met drie man om die tafel gerookt wordt en hij rookt niet, nou als hij bezwaren hebt tegen het roken. Nou, dan ga je toch ergens anders zitten? Ook op kantoor en zelfs in het ziekenhuis werd er gerookt. Als je mensen moet voorbereiden op een operatie, dan moet je inderdaad weleens zeggen tegen mensen dat het beter is dat ze stoppen met roken, omdat anders de complicaties na de operatie vervelend kunnen zijn. In de jaren 90 keert het tij. Niet roken wordt het nieuwe normaal. Van roken word je ziek en het is verslavend. In deze video zie je hoe Nanny Nooijen de strijd voor een rookvrije werkplek wint. 
Links van me, rechts van me, achter me, voel me, overal werd in wezen gerookt. Dan kreeg ik keelontsteking, hoofdpijn. M'n neus zat helemaal verstopt. En dan krijg je van een bedrijfsarts te horen: u kunt het accepteren dat u in de rook moet werken, u kunt een andere baan zoeken of je kunt andere maatregelen nemen. Nou, accepteren om in andermans schadelijke tabaksrook te blijven werken, nooit van zijn leven. Het is mijn gezondheid. Van baan veranderen: er is niemand die mij mijn baan afneemt. Ik verdiende daar wel dus mijn boterham, dus ik wist eigenlijk voldoende. Er was voor mij nog maar één mogelijkheid en dat was dus naar de rechter stappen. 
De rechter als laatste uitweg. De postmedewerkster heeft een voor die tijd ongebruikelijk standpunt. Want roken was de normaalste zaak van de wereld. Dat kan je toch niet verbieden? Roken was een integraal onderdeel van ons leven. Een roker kon altijd en overal, roken hoorde erbij en een beetje man rookte en een beetje intelligente, geëmancipeerde vrouw rookte ook. Voor de klas stonden de leerkrachten, dat weten mensen van mijn leeftijd nog goed herinneren. Ik herinner me ook hoe de leraar geschiedenis die in de deuropening stond te roken. 
Nanny is niet de eerste die zich verzet. Vanaf de jaren zestig is er al een arts die campagne voert tegen het roken. Sinds jaar en dag voert Dokter Meinsma zijn strijd tegen de sigaret. Via een weddenschap met een bevriend sigarenhandelaar doet hij dat nu zelfs in de sigarettenwinkel. Wat mag ik voor u doen? Mag ik een pakje sigaretten van het eigen merk. Dat gif? Daar heb ik dan moeite mee. U weet dat dat roken levensgevaarlijk is geworden. We zitten met elkaar te proberen om dat roken nou eindelijk een halt toe te roepen. En dan komt u nog toch nog om een pakje sigaretten. Ik heb u al zo vaak afgeraden. Veel mensen hadden een gruwelijke hekel aan hem. Hij was iemand die de risico's van het roken onder de aandacht bracht. En dat was helemaal geen aardige boodschap. U weet weer dat de kans nouja, laten we het fijn houden uit ten minste zo, een op de zeven mensen gaat toch nu dood dan aan het roken. Hij maakte affiches met gruwelijke afbeeldingen. Geraamtes die een sigaret rookten. Hij was een beetje activistisch ook. En daardoor kreeg hij heel weinig steun van zijn beroepsgenoten. Dus kankerspecialisten, maar ook huisartsen of andere medisch specialisten trokken zich er eigenlijk niks van aan. 
Er kwamen miljarden aan accijns binnen van al die rokers, dus de overheid mat eigenlijk met twee maten. Aan de ene kant het ministerie van Volksgezondheid, andere kant Economische Zaken. Ik heb een brief gevonden van Financiën aan het ministerie van Economische Zaken, was er op een dag sprake van de accijnsverhoging en daar stond in van: een paar jaar geleden hebben we dat ook gedaan, we moeten de accijns niet te sterk verhogen, want paar jaar geleden hebben dat flink verhoogd. En toen waren er ineens zoveel minder rokers dat de netto opbrengst van de accijnsverhoging was eigenlijk dat we 150 miljoen gulden minder accijnzen binnenkrijgen. En dat was het advies van Doe het maar niet, of doe het maar niet te drastisch. En dat is eigenlijk natuurlijk buitengewoon cynisch, want eigenlijk zeg je daarmee: dat mensen minder gaan roken, dat is niet in ons belang als overheid. Toch komt de overheid in de jaren negentig met een campagne. Het idee is: je spreekt iemand aan op zijn rookgedrag als je er last van hebt. En de slogan: we lossen het samen wel op. Maar we lossen het helemaal niet samen op. Het roken in Nederland was natuurlijk zo ingebed in onze cultuur en onze samenleving en dat was een onderwerp geworden dat zich helemaal afspeelde binnen de vrijheid van keuze. En dan is het typisch Nederlands dat je de keuzevrijheid van de man of de vrouw die naast jou staat niet wil beperken. Roken op de werkplek verbieden blijkt onmogelijk. Het is pappen en nathouden. In het jaar 2000 is Nanny Nooijen er klaar mee. Dus ja. Op zich is natuurlijk een vicieuze cirkel waar ik mij in bevind. Ik ben aan het herstellen van de klachten. Maar daarna word ik weer blootgesteld aan tabaksrook. 
Als werkgever moet je voorzien in een veilige en gezonde werkplek. De zorgplicht. Als je dat in dat kader plaatst, heb je een goeie ingang voor de vordering van mevrouw Nooijen. Dat was een hele bijzondere zaak, omdat dat de eerste keer was in Nederland dat iemand, misschien wel in Europa, dat iemand naar de rechter stapte en een rookvrije werkplek eiste, was heel dapper van die vrouw. 
Ik had zoiets van: yes. Eindelijk gerechtigheid. Eindelijk gerechtigheid voor Nanny Nooijen. Eindelijk gerechtigheid voor alle niet rokende mensen in Nederland. En dat hoop ik dat dat natuurlijk de volgende stap is. Niet alleen ik heb recht op een rookvrije werkplek. Nee, heel Nederland heeft recht op een rookvrije werkplek. Ik denk dat het een, dat dat de doorbraak was. Tenminste, dat krijg ik van mensen om me heen wel eens te horen van, als jij toentertijd niet naar de rechter was gestapt, dan hadden we nou nog met z'n allen in de rook moeten werken. Zij heeft denk ik wel de hele discussie denk ik wel in beweging gezet. Nu krijgt ze te horen dat het een mijlpaal is, maar de dag na de rechtszaak schrijft Nanny aan bij Sonja in Barend en Witteman. Ja, ik was een lastpost. Ja, dat heb ik nou eerlijk gezegd ook wel eens gedacht toen ik u op de televisie zag. Goh, wat jammer. Nee. Dan vraag je je toch wel af: hoe bent u daar nou door de rokende collega's ontvangen? Daar was ik nou nieuwsgierig naar. Mijn rokende collega's, die hebben eigenlijk helemaal niks gezegd. Geen woord, geen woord. Nee, nee. 't Was eigenlijk totaal geen reactie op gekomen. Een beetje ijzig... Ja, dat kun je wel zeggen. Ja. Ja. Is het u allemaal waard geweest? Want reken erop dat ze de pest aan je hebben. Ja, maar die halen ze toch al dus. Sorry, ik ben toch dat wijf. Dus ja, ik heb niks te verliezen. Ik vind juist dat ik er eigenlijk van ben gegroeid. Want wat heb ik voor heel niet-rokend Nederland wel niet gedaan? Dus ja ja, en die collega's van mij. Ja sorry jongens, maar laten jullie nog maar eens zien dat jullie een goeie wil hebben. 
Sorry jongens. Nanny Nooijen is wereldberoemd in Nederland geworden, want er wordt niet meer gerookt op de werkplek. Hartelijk dank voor dit gesprek.

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

In Nederland sterven elk jaar zo'n 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. In een sigaret zitten allerlei schadelijke stoffen die slecht zijn voor je lichaam. Waarom zijn we ooit begonnen met roken?

Scrollverhaal over de gevolgen van roken

Hoe schadelijk is roken?

Vapen wordt steeds populairder, maar gezond is het niet. Net als bij roken krijg je allerlei schadelijke stoffen binnen. Deskundigen maken zich zorgen dat er een nieuwe generatie rookverslaafden opgroeit. Wat moet je weten over de e-sigaret?

Scrollverhaal over een populair alternatief voor roken

Hoe slecht zijn e-sigaretten?

Tegenwoordig weet iedereen dat roken ongezond is en wordt het aan alle kanten ontmoedigd. Vroeger was dat wel anders. Bekijk hoe het imago van de sigaret door de jaren heen is veranderd. Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over hoe roken niet cool werd

Hoe veranderde het imago van de sigaret?

Zo'n 1 op de 7 Nederlanders heeft last van burn-outklachten. Hoe kun je voorkomen dat je overspannen en oververmoeid thuis komt te zitten door stress?

Scrollverhaal over langdurige stress

Wat is een burn-out?

De strijd voor een rookvrije werkplek

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Programmalogo's

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

Nog niet zo lang geleden is roken de normaalste zaak van de wereld. Overal wordt gerookt: op scholen, in kantines en ook op de werkplek. Tot postmedewerker Nanny Nooijen in 2004 naar de rechter stapt om een rookvrije werkplek te eisen.

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

Televisie en computer

Een gezonde werkomgeving was niet vanzelfsprekend

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.