In Amsterdam staat een bijzonder monument: de Burcht, het oude Bondskantoor van de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond. Grote, rode stenen, imposante palen, een indrukwekkende trap. Hier kun je niet omheen. De rode stenen verwijzen naar het socialisme. Helemaal naar wens van de opdrachtgever die de Burcht liet bouwen: Henri Polak, socialist in hart en nieren. Polak strijdt voor de rechten van arbeiders en richt eind 19e eeuw tijdens een staking van diamantbewerkers de ANDB op. Het eerste succes wordt meteen geboekt: ze krijgen 30% loonsverhoging.
Bij een machtige beweging hoort een krachtig gebouw, meent Polak. Hij vraagt Hendrik Berlage, zijn goede vriend en medesocialist, om een imposant gebouw te ontwerpen.
De bond dient niet alleen voor de verbetering van de arbeidsomstandigheden van diamantbewerkers, voorzitter Polak wil ook dat de bondsleden zich persoonlijk kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld op het gebied van kunst en cultuur. In de hoogtijdagen van de diamantindustrie had de bond meer dan 10.000 leden. Vergaderingen met de belangrijkste leden werden belegd in het hart van het pand, de bondsraadzaal. Op de wanden zijn schilderingen aangebracht die de verheffing van de arbeid voorstellen. Bij binnenkomst loop je aan tegen de ellende van vóór de vakbond... Rechts daarvan wordt de vakbondstijd afgebeeld... Het vele vergaderen en discussiëren leverde wel wat op. Het grootste succes kwam in 1911.
Berlage heeft wel eens verzucht dat hij De Burcht zijn meest geslaagde project ooit vond. Maar het totaalconcept werd in de loop der tijd aangetast, plafonds werden verlaagd en kamers werden afgetimmerd. De Vereniging Hendrick de Keyser beheert sinds enkele jaren het gebouw, dat een grondige restauratie heeft ondergaan.
De medaillons zijn vermoedelijk aangebracht in 1905, een tijd waarin het de bond en de leden voor de wind gaat. Uiteindelijk gaat de ANDB over in de huidige FNV. En tot op de dag van vandaag huist de wetenschappelijke tak van deze bond in de Burcht.
