Vanaf 63 zijn we al belazerd, bedonderd en bestolen. En nog tot aan de dag van vandaag. En dat is voor ons hier in Groningen de overheid vinden wij erg. De NAM is niet mijn vijand. De overheid met de afwerking van de schade. Dat is mijn vijand. Toen begon pas het echte gedonder.
Kijk, dit is de provincie op zijn allermooist. Deze rust, die weidsheid, de natuur. En dan is dit hier naast me de stress en ellende van de provincie Groningen. Zestig jaar besluitvorming rond de gaswinning in Groningen. Dit is het onderzoek van de parlementaire enquêtecommissie daarover. Het zijn heel veel pagina's, 2000 in totaal. Veel woorden. Maar de conclusie is heel eenduidig en heel pittig. De belangen van de Groningers zijn structureel genegeerd en dat heeft voor hen rampzalige gevolgen. De gaskraan zou dit jaar dicht moeten gaan, maar de ellende is nog lang niet voorbij. Want er waren natuurlijk de bevingen, maar de echte ramp is dit gebleken. De afhandeling van de schade en vooral hoe daarmee is omgegaan. Een onbegrijpelijke wirwar `van regelingen en instanties voor velen. Ingewikkeld, maar ook nog eens een keer voor iedereen anders. Ja, wat doet dat met de gemeenschapszin en de mensen hier in Groningen? Mevrouw de wethouder. Dag! Winfried. Mooi dat jullie er zijn. Ja zeker. Ja ja, ja. En hier op een gevoelige plek. Oh zeker. Eén van de vele gevoelige plekken in Eemsdelta. Ja, ik heb de kaart mee genomen voor deze wijk om het zichtbaar te krijgen. Deze mensen. Dat zijn deze mensen krijgen een nieuw huis. Daar tegenover krijgen mensen... blijven in hun oude huis wonen, hebben hele lichte maatregelen. Maar hun achterburen dus waar ze de tuin aan grenst, krijgen een nieuw huis. Dus ze worden omklemd door nieuwbouw. Zelf ontvangen ze het niet. En als je dan dat ziet in de hele wijk wat nieuwbouw is, is het hartstikke onterecht. Ja, dat is wat hier. En die situatie van die huizen is niet anders? Het is dezelfde situatie, alleen het is een ander tijdsregime... andere regeling... dat er opgenomen is. En dat betekent deze grote ongelijkheid. Als het niet zo ernstig was dan zou je t zou t bijna grappig zijn toch? Ik bedoel wie bedenkt dit? Dit is. Dit is zo ernstig dat deze kaart heb ik aan t hele kabinet laten zien. En nog zijn de maatregelen d'r niet. Daar worden mensen echt ziek van, de stress en dat is ook al aangetoond. Er zijn al meerdere rapporten van geweest dat het ook aantoonbaar zo is. Als je al niet ziek bent van het lange wachten jarenlang dat word je nog zieker van dat je dus geen sloop nieuwbouw krijgt. En als je d'r dan achter komt dat jouw overburen dat wel krijgen, dan moet je je hele leven tegen deze ongelijkheid aankijken. Nou, dat is bijna niet te doen. Welkom in het labyrint van de aardbevingsproblematiek. In Groningen spelen er twee trajecten. Het ene is het schade, het andere het versterkingstraject. Een scheur bijvoorbeeld valt onder schade. Versterking is iets anders. Dan wordt gekeken of een woning een beving aankan. Is dat niet zo, kijk, dan moet ie worden versterkt. Veelzeggend dit hè. En soms kost dat versterken zoveel dat voor slopen en opnieuw bouwen wordt gekozen. En de wirwar aan regeltjes maakt het ook dat de één wel gecompenseerd wordt, terwijl de ander het nakijken heeft… Wij hebben de voorkant van het huis hebben wij roze geverfd om toch een noodkreet uit te brengen om te laten zien dat wij hulp nodig hebben. Het was recht. En zou zit er echt een kromming in. Dat was eigenlijk sinds een jaar geleden ongeveer, hebben wij dat ja ontdekt. Ik denk dat het er heel veel te maken heeft met de verzakkingen en dat het huis gewoon scheef gaat staan Dat die balken ook mee krom gaan en dat ik denk dat dat hier ook de oorzaak van is. Hij gaat eigenlijk draaien. Het hele verband is er op t laatst ook uit. Ja hoe veilig zit je hier nog? Ja dat vragen we ons vaak genoeg af. Voor die versterking van de NCG, dat is ergens dat we net buiten dat gebied zetten. Dus dan komen we niet in aanmerking voor versterking. Voor aardbevingsschade kijken ze alleen naar zichtbare schades en niet naar de fundering of zo. Terwijl daar moet je juist mee beginnen lijkt mij. We zijn al sinds 2012 bezig. Sinds we die eerste aardbevingsschades gemeld hebben. Het duurde elke keer jaren voordat je reactie krijgt en sinds 2012 zijn we niks opgeschoten. D'r is nog niks gebeurd en elke keer als die mensen komen die van instanties of de gemeente... dan krijg je weer een goed gevoel van ja ze gaan ervoor, ze helpen ons en nou uiteindelijk zijn wij weer een paar jaar verder. Scheuren in de huizen. In de kerken. Maar ook in de mensen. En dat heeft speciale zorg nodig soms. Neem plaats! Vandaag ga ik mee met Mylene Piek. Zij is aardbevingscoach op het Hogeland. Wat wij doen is mensen ondersteunen die getroffen zijn of op welke manier dan ook de nadelen ondervinden van het aardbevingsdossier en die proberen wij sociaal-emotioneel te ondersteunen. Wat zijn de problemen die je tegenkomt? Er zijn zoveel stappen die mensen moeten doorlopen. Zoveel keuzes die gemaakt moeten worden. Er kan een stappenplan liggen van goh zo gaan we het doen, maar dat kan nog wel weer 20 keer veranderen. Schrok je van de verhalen die je in je werk tegenkwam? Zeker. Deze mensen zitten er gewoon dag en nacht in hè. Hier komen we aan bij het tijdelijke terrein. Dus alle mensen die afscheid hebben moeten nemen van hun eigen woning en die verhuizen hiernaartoe. En die wachten tot hun nieuwe woning klaar is. Ik weet niet eens of het oneerbiedig gezegd is, maar het zijn gewoon containerwoningen toch? Ja. Hierna.. deze mensen zitten er nu in, maar er komen hierna ook weer mensen te wonen totdat zij dan aan de beurt zijn. Dus ze mogen ook geen schilderijtje ophangen ofzo, dat mag ook niet. Dus dat maakt het voor sommige mensen ook wel extra lastig om het thuis te doen laten voelen. En hoe lang zitten mensen hier? Deze mensen zitten hier nu ongeveer anderhalf jaar. En is er dan ook sprake van trauma? Nou als ik kijk naar wat wij aan klachten zien bij inwoners heb ik ook echt wel mensen die PTSS achtige klachten hebben ontwikkeld door deze problematiek. Ja het Groninger gasberaad kwam met een rapport twee, drie jaar geleden. Nou dit soort bewoordingen hè. Het verhaal van de steeds maar uitdijende rechtsongelijkheid. Inwoners die in volstrekt vergelijkbare posities verschillend worden behandeld. Waardoor er scheuren in de vaak kleine dorps- of wijkgemeenschappen ontstaan, die nog dieper dreigen te worden dan de scheuren in de muren van de huizen. Dit is toch.. Ja ik moet erom lachen, maar het is natuurlijk diep treurig. Dit is waar de burger mee te maken heeft. Bizar. Een warboel aan organisaties en loketten waar je mee te maken hebt als je als burger compensatie voor de schade wilde. Ja dit is niet normaal. Kijk dan. En dan zit hier in het midden. Ja heel veelzeggend in de vouw vastgeklemd… de burger.