Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Manon Hoijtink, Remy Hogenboom en Toon weten een hoop over het klimaat, maar nog lang niet alles! Samen met de kijker gaan ze op ontdekkingstocht.

Zapp Your Planet

Milieu en klimaat

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Vandaag ben ik Bos Boss. Ja, jullie horen het goed, baas van het bos. Want het lijkt alsof deze bomen hier allemaal vanzelf zijn gekomen maar dat ligt heel anders. Ik mag vandaag belangrijke beslissingen nemen over bomen. Want hoe zorgt je ervoor dat je je bos jong, stralend en gezond houdt? Dit is Lennard, hij is boswachter en kent alle bomen en dieren in dit bos. Lennard weet precies wat goed of slecht is voor een bos. Dus ik kan zijn hulp goed gebruiken. Hey Lennard. Hey Manon. Normaal ben jij hier de Bos Boss, toch? Ja, ik ben wel de boswachter van dit gebied. Maar ik mag het vandaag een dagje zijn. Ja. En daarom heb ik meegenomen: Een pet. Oke. En ik heb een kaart voor je meegenomen. Ik voel me gelijk meer boswachter. Zonder kaart kun je verdwalen en dan weet je hoe het bos eruit ziet. Ja, alleen. Ik vraag me wel af. Ik zie allemaal bomen die gekapt zijn. Waar is dat bos naartoe? Nou, op sommige plekken in dit grote bos maken we open plekken. Dit was dus bos, dat hebben we gekapt. En daar komt jong, nieuw bos voor terug. Dat gaan we planten. Gaan wij dat ook doen? Wij gaan bomen planten. Maar als we zoveel bomen moeten planten vandaag kwamen we hier niet weg. Dus wij gaan naar een andere plek, kleinere klusjes doen, maar we gaan wel planten. Oke. Ik ben heel benieuwd. Wat voor bomen zie ik eigenlijk? Manon, wat valt je op als je hier om je heen kijkt? Wat staan hier voor bomen? Veel hoge boom met naalden. Dus? Naaldbomen. Naaldbos. Naaldbos. Dit is nou een eenzijdig, monotoon naaldbos. Veel van hetzelfde. Die bomen hier, dat gaat toch niet goed? Nee, die zijn hartstikke dood. Gaan die dood? Een deel van dit bos sterft op dit moment af, door klimaatverandering. Met name de droogte in de zomer. Te weinig water. Daar kunnen deze bomen niet meer tegen. Hoe komt het dan dat hier zoveel naaldbomen zijn? Al onze oerbossen in Nederland zijn gekapt in het verleden. Het werd gebruikt voor timmerhout en scheepsbouw. En daar zijn veel naaldbossen voor terug gekomen. Nu zijn we 100 jaar later en hebben een ding vergeten, het bos mengen. Waarom moet er een menging komen? Waarom is dat goed? We gaan zorgen dat hier verschillende bomen komen. Dat is wat ik wil. Een gevarieerd bos. Dus dat betekent dat er meer verschillende dieren komen. Ja, meer planten en diversiteit. Jij hoort hierbij, of niet dan? Zo, jij hebt wel echt een groot bos, he Lennard? Lennard? Ja, ik ben hier. Ik ben een boom aan het omzagen. Een boom? Je bent een boom aan het omzagen?! Dat ga je toch niet doen in mijn... Aaaah! Pas op. Er staat gewoon stroom op dat hek. Als je aan deze kant komt, vertel ik het je. Oke. Zakken, zakken, zakken. Zo gaat het goed. Waar is die boom? Aah! Waar is die boom? Dat moet je niet beetpakken, dat zijn bramen. Plat blijven. En draad niet raken. Aaah! Kruipen. Zo, ja. Oke. Je bent het als een dier stiekem toch onder het draad gekropen. Maar Lennard, waarom staat er eigenlijk stroom op dit hek? Nou, we zijn hier in het leefgebied van verschillende wilde dieren. In reeën, edelherten, wilde zwijnen. Die mogen graag jonge bomen eten. Die vreten de knoppen van de loofbomen. Dan gaan ze telkens hier vreten en eten ze de knoppen en het blad. Komt die nooit groter en wordt het nooit een boom dus die beschermen we nu. Lennard, stop! Je gaat toch niet serieus een boom omzagen? Jawel. Waarom? Omdat een gemengd bos willen. We doen het voor het bos. Als boswachter moet je het bos managen en moet je kiezen met welke bomen je verder wil. Kunnen we kunnen we dan misschien toch niet een boompje redden? We gaan een boom uitgegraven en die mag jij meenemen. Ja, deal. We hebben hier Frits. Is dit Frits de den. Ja. Frits, gaat het? Nou, Frits. We hebben je gered. We gaan een mooi nieuw plekje voor je zoeken. Oke. Ja. Komt-ie. Hopsas. O. Dat gaat makkelijk, he. Ja, dat gaat soepel. Kijk, en dan hebben we weer... Ruimte. Lennart, we hebben gekapt, we hebben gesnoeid. Wat gaan we nu doen? Nu gaan we planten. Oke. Ja. Dank je wel. En hier staat geen stroom meer op? Nee, gelukkig niet. Ja. Oef. Ja, ik heb geoefend. Kijk, dat gaat goed. Oke. We gaan planten. Ja. We hebben eiken meegenomen. De eik is heel goed voor de natuur en voor de biodiversiteit. Let's go. Ja. De allereerste boom. Ja. Dit is wel goed, toch? Ja, zullen we het doen? Ja. Nou, proost, denk ik. Ja, proost. Dank voor je hulp. Proost op onze boompjes en de toekomst van het bos. O! En Frits gaat natuurlijk naar een bomenasiel! Ja, echt waar, een asiel voor bomen. Hoi, Dries. Hee, Manon. Hoi. Ik heb Frits hier bij me. Wat leuk. Leuke naam. Dank je. Mag hij misschien bij jou in het bomenasiel? Jazeker. Wij zijn een soort bomenhub en vanaf hier gaan ze weer door naar andere plantlocaties. Waar gaan we 'm neerzetten? Daar. Zullen we hem hier neer zetten? Ja, is goed. Dries, ik hoorde dat bomen een winterslaap houden. Klopt dat? Ja, klopt. In de winter gaan alle sapstromen naar beneden. Dat wordt opgeslagen in de wortels. In het voorjaar komt alles weer omhoog en groeit hij verder. Ja? Ja. Een beetje aandrukken zo. Nou, zo staat hij mooi. En laat je nog even weten hoe het met hem gaat? Jazeker, doen we. Oke, top. Dank je wel. Geen dank. Doeg. Hoi hoi.

Waarom is een divers bos belangrijk?

Zapp your planet logo

Voor een gezond en gevarieerd bos moeten er soms bomen gekapt worden. Maar gelukkig komen er nieuwe bomen voor terug. Door naaldbomen en loofbomen te mengen, ontstaat er een gevarieerd bos dat beter bestand is tegen droogte, en waar veel dieren zich thuis voelen.

Een gevarieerd bos voor meer biodiversiteit

Luister. Je hoort niks, he? Dat komt omdat er ook niets is om te horen. Vroeger als je nu zou luisteren zou je dit geluid horen. Het geluid van een uil. Maar er zijn steeds minder uilen in Nederland en daar gaan we vandaag wat aan doen. Wauw. Wat een vogel, zeg. Een gigantisch beest is het. Echt zo groot. Wat vind jij nou het bijzonderste aan die uil? Het bijzonderste, als die zo vliegt. Je hoort niets. Hij is totaal geruisloos. En al zijn alle lampen uit, kan hij nog steeds zien waar wij zijn. Hoezo kunnen ze zo goed zien? Ze kunnen zo goed zien, want die ogen zijn vet groot. Ze kunnen met het minimale licht dingen zien die wij niet kunnen zien. Vet he? En je hoort niks. Je hoort helemaal niks. Is het niet gevaarlijk wat je doet? Hij heeft enorme poten. Ja, enorm gevaarlijk. Het is net een haai met vleugels. Serieus? Wij hebben getrainde uilen, maar ik zou hem nooit aaien. Want als die klauwen een keer uithalen en hij vindt het niet leuk, heb ik een kras. Dus we zijn extreem voorzichtig met ze. We hebben de juiste training, maar het is geen huisdier. Hij raakte me gewoon. Hij kwam met zijn vleugel tegen mijn hoofd aan. Hoe gaat het met de uil? Met deze uil gaat het vet goed. Die krijgt eten en heeft zijn plek. Maar in de natuur gaat het stukken minder. Dit is een Europese oehoe en die hebben een ongelooflijk territorium nodig met veel bomen. En die bomen kappen ze. Maar we planten toch veel bomen bij? Ja, klopt, er wordt een sprietje neergezet en dat is voor een uil een soort tandenstoker. Maar voor de rest kan hij er niks mee. Dus ze moeten de oude bomen hebben. Ja, oude bomen, dikke bomen. Dan moet er een hol inzitten, een beetje naar beneden. Dat is een huis, hun nest. Dat moet je hebben. Dat gaat niet in een klein sprietje. Wat is de oplossing? DE oplossing is om een vet grote nestkast te maken. Daar maak je een groot gat in en die hang je dan op en daar gaan ze broeden en krijg je veel uilen. Serieus? Kunnen we helpen om er een te bouwen? Geen probleem. Wel hebben hout, we hebben alles. Kom mee. Zit die zo goed? Ja. Oke, zo. Komt nog een dak op. Kijk, hatsikidee. Tadaa! Een uilenparadijs. Wat zeg je hiervan? Als jij hem gaat opgehangen, ga ik een uiltje knappen. Mazzel. Dit is een mooie bossie voor m'n uilenkastje, yes. Maar... nu het volgende probleem. Hoe ga ik dit ding 5 meter hoog ophangen? Ehm...Yo! Joehoe! Huh? Yo! He? Hier! Kijk dan! Yo yo, hier! Hierboven! Boven? Ja. Oh daar! Hee! Ha. Hallo. Wat doe jij daar? Ik ben die boom aan het snoeien. Hij is ziek. Jaja, en doe je dat gewoon voor de lol?Nee, dat is mijn werk. Het heet boomverzorger maar ik noem het bomendokter. Bomendokter? Waar let je dan op als je daar hoog in die boom staat? We proberen ze in goede staat te houden. Ik haal 't dode hout eruit zodat jij het niet op je hoofd krijgt. Zoals die dikke tak .Die heb je er net uitgezaagd? Ja. Die wil je niet op je hoofd hebben! Wat heb jij bij je? Ik heb een uilenkast gebouwd. Vet. Maar ik krijg hem niet zo hoog opgehangen. Ik ga je helpen! Yes! Je weet zeker dat die boom ons houdt? Ja. Een tak dikker dan je pols, in principe is die altijd goed. Kom op! Hier kunnen we wel wat mee. Oke. Oke. Yes. Mooi. Oke, deze hangt. Wil jij nou ook zo'n huisje voor de uilen bouwen... bouw dan zo een kast, en vraag gewoon aan de boswachter of hij wil helpen ophangen.

Hoe kun je de uil helpen?

Het gaat niet goed met de uil in Nederland. Oude bomen worden gekapt en maken plaats voor jonge bomen. Niks mis mee, maar in die dunne boompjes kan een uil geen nest maken. Toon schiet de uil te hulp, met een zelfgebouwde nestkast.

Met uilenkasten aan de bomen

Hee. Hee. Goedemorgen dames. Goedemorgen. Wat doe jij op mijn land? Ja, sorry, ik heb vannacht hier mijn tentje opgezet. Ik ben op zoek naar mensen met een hele kleine voetafdruk. Voetafdruk? Ja, mensen met de allerkleinste voetafdruk. De grootte van je ecologische voetafdruk hangt af van hoeveel je van de aarde gebruikt. Als iedereen op aarde net zo zou leven als wij Nederlanders dan zouden we drie keer de aardkloot nodig hebben om iedereen te voorzien. Dat kan beter. En daarom deel ik een prijs uit aan mensen met de kleinste voetafdruk. Ik blijk met mijn neus in de romige schapenboter te zijn gevallen. Boerin Reina heeft tientallen lammetjes, geiten en schapen. Als een schaap je recht aankijkt, hij heeft van die liggende pupillen. Klopt. Het zijn vluchtdieren. Dus dan kunnen ze een beetje om het hoekje kijken. Dan zien ze bijvoorbeeld of er een roofdier aankomt. En waarom heb je schapen eigenlijk? Nou, kijk maar eens wat je aan hebt. Vind je het niet mooi? Ja. Een beetje slordig. Nee. Jouw jeans bijvoorbeeld hebben al 7000 km afgelegd...voordat jij hem aan kan doen. En jouw trui heeft de halve wereld al over gereisd. Echt? Maar hoe zit dat dan? Nou, kijk hier, de meeste schapenwol komt uit Australie. Dan gaat het naar China toe, daar wordt het gewassen. En dan gaat-ie bijvoorbeeld naar Italie om gesponnen te worden. Maar het breien gebeurt dan weer in China omdat dat goedkoper is. En dan gaat-ie weer helemaal terug naar Europa om hier verkocht te worden. Wacht even, een trui die je hier in Nederland koopt is misschien wel drie keer over de wereld gegaan voordat je hem in de winkel hebt liggen? Ja. Absurd! Ja, het is idioot. Tja, en om die reden gooide Reina een paar jaar geleden het roer helemaal om. Ze zei haar topbaan op om zonder enige ervaring een schapenboerderij te beginnen. En da's nog eens andere koek. Dag en nacht werken en dan maar hopen dat je er iets aan verdient. Maar het doel was duidelijk: een echt Nederlandse trui maken van wol die niet de hele wereld heeft afgereisd. Nou, hier is-ie dan. Nederlandse vacht. EEN vacht van EEN schaap? Ja. Wauw! Wauw! Dit is heerlijk! Niks meer aan doen. Nou, zo makkelijk is het ook niet. Want als we een trui willen maken dan moet het eerst gewassen worden, en dan gesponnen, en dan geverfd. Dan worden er panden van gebreid, en die zetten we dan aan elkaar en dan heb je een trui. Heel veel werk. Ja. En dat gebeurt allemaal hier in deze werkplaats? We hebben breimachines. En wat we niet kunnen dat doen we ergens anders in Nederland. En zo kunnen mensen een Nederlandse trui dragen van wol hier achter in de wei. Klopt. Zo zorg jij weer dat die mensen een hele kleine voetafdruk hebben. Ja. Reina, ik ben helemaal overtuigd. Even zoeken, maar hier is-ie dan. Speciaal voor jou. De Gouden Voetafdruk. Ooooh. Wat leuk. Dank je wel. Helemaal blij. En zo heeft Reina de trofee voor de kleinste voetafdruk meer dan verdiend. En ik? Ik ga terug naar mijn tent om zelf mijn eigen Hollandse trui te breien. Al vrees ik dat dat nog wel even duurt.

Hoe maak je een duurzame wollen trui?

Wist je dat jouw trui of broek al drie keer de wereld over is geweest voordat ie in de winkel kwam? Niet zo duurzaam natuurlijk. Nienke is bij Reina, die een schapenboerderij heeft. Van de wol worden Nederlandse truien gebreid, met een superkleine ecologische voetafdruk!

Van schapenwol uit Nederland

Ik ben op zoek naar de familie Radstake. Die schijnt echt superduurzaam te leven. Het enige is: ze wonen ergens diep in het bos en ze zijn nogal lastig te vinden. Maar ja, wat wil je ook, als je op zoek bent naar het gezin met de allerkleinste voetafdruk. De grootte van je ecologische voetafdruk hangt af van hoeveel je van de aarde gebruikt. Als iedereen op aarde net zo zou leven als wij Nederlanders dan zouden we drie keer de aardkloot nodig hebben om iedereen te voorzien. Dat kan beter! Daarom deel ik een prijs uit aan mensen met de kleinste voetafdruk. Langs de dijk rechtdoor en bij die boom naar rechts. He? Hee Nienke! Wat doe je daar? Hee! Hee hallo! Ik ben naar jullie op zoek. Want ik hoorde dat jullie een hele kleine hebben. Maar... woon je hier? Nee, daar. Ga maar vast naar binnen. Oke. Tot zo! Wauw! Wat een romantisch huisje. Overal waar je kijkt groeien takken. En het ruikt naar dennenappels en open haard. Het doet me nog het meest denken aan het huisje van Hagrid. Hee Nienke! Hee! Welkom in ons bosparadijsje. Dank je wel. Ja, wat een sprookjesachtige plek dit, niet normaal. Hebben we helemaal zelf gebouwd. Zullen we gaan kijken wat er allemaal te zien is? Graag! Het huis ziet er niet alleen betoverend uit...het is ook nog eens helemaal gebouwd van hergebruikte materialen. Maar vader Bob gaat nog een stap verder. Hij gelooft heilig dat je ook kan bouwen met levende materialen. Dit zijn oude schoolbanken uit de jaren 70. Daar heb ik bloembakken van gemaakt. Die zijn met elkaar verbonden...dus die wortels kunnen helemaal naar de grond toe. De bedoeling is dat we dan al deze bomen met elkaar verbinden. Wil je even helpen? Deze vasthouden? In een paar jaar gaan deze dus met elkaar versmelten. Met deze en met die, en zo wordt het EEN boom. En dan heb je een muur van een boom. Ja, een huis zelfs. Het hele huis wordt een levende boom. Dat is heel tof, want wetenschappers zeggen: De enige oplossing voor de problemen van nu, is het planten van bossen. En in plaats van CO2-neutraal, produceert dit straks zuurstof. Dus ik heb een zuurstofproducerend huis. Wauw! Tja, een boom als huis, waarom ook niet? Bob heeft trouwens nog een verrassing. Hier binnen is dan wel een beetje mijn trots. Ik ben heel benieuwd. Bob blijkt een douchegrot gemaakt te hebben, met water uit de grond. En het pronkstuk: de wc. Of 'poeptroon', zoals ze het zelf noemen. Dit is een waterloos toilet. We gebruiken geen water voor de wc. En de poep vangen we op en die composteren we. En die gaat dan gewoon weer de tuin in. Wacht even... je gooit dus je eigen poep in je tuin? Eerst composteren we het. En na twee jaar is het hele mooie aarde. Dat kun je gewoon met je hand pakken, het is gewoon zwarte grond. Wauw... En het stinkt dan niet? Nee. Nee? Maar daarover gesproken: mag ik 'm even testen? Jazeker! Ja? En de wc is natuurlijk een uitgelezen moment...om eens stevig... na te denken. Maakt de familie kans op de bokaal? Ze bouwen alles van afval, hun huis wordt een boom. Ze douchen met grondwater, wekken energie op met zonnepanelen...en ze gebruiken hun eigen kaka als mest! Nou, zo bruin... eh, groen heb ik het nog nooit gezien. Dank je wel Bob, dat lucht op. Jij bedankt voor je nieuwe aarde voor onze tuin. En er is nog een klusje. Als je wat water zou willen halen? Want drinkwater hebben we nog niet, hier. Tuurlijk! Absoluut. Mag ik mee? Ja. Kom, gaan we samen. En dat drinkwater halen ze bij de boer. Onderweg vertelt Lelie dat ze nooit naar school gaat...maar thuis les krijgt, van haar ouders. Papa en mama zeggen: je mag naar school als je naar school wil. Alleen, ik wil niet zo graag naar school. Nee? Nee. Waarom niet? Op school leer je ook minder over de natuur. Je leert ook heel veel dingen waar je niks aan hebt in je leven. Wat is een driekwartsmaat? En daar heb je niet heel veel aan in je leven. Hm, zit wat in. En hier gaan jullie drinkwater halen? Ja. Maar moet je altijd hier je drinkwater halen? Ja. Dat is toch superveel gedoe? En toen had ik nog niet eens gevoeld hoe zwaar een jerrycan met water is. Maar gelukkig krijg ik hulp. Zo, kijk 's wat voor jullie hebben: een hele hoop drinkwater. Dank je wel! Maar dat is nog niet alles: Dus deze bokaal is dik verdiend! Wauw! Wauw! Cool. Die gaan we een heel mooi plekje geven. Te gek! Kijk 's. Mooi he? En zo heeft de familie Radstake de bokaal voor de kleinste voetafdruk meer dan verdiend.

Wonen in een zelfgemaakt huis

Lelie woont met haar ouders in een huis dat ze zelf hebben gebouwd, midden in de natuur. Zelfs de wc is zelfgemaakt! Ze bouwen alles van afval, ze douchen met grondwater, wekken energie op met zonnepanelen...en ze gebruiken hun eigen poep als mest!

Een piepkleine ecologische voetafdruk

Kijk hoe mooi! Met zijn fraaie felgele ogen en zijn bruin-witte bontje. Wat een coole vogel. Helaas gaat het steeds slechter met de steenuil in Nederland. Maar gelukkig zijn er mensen die dit fantastische dier proberen te redden. Zoals Jochem. Hee, man. Goedemorgen. Goedemorgen. Jochem is natuurbeschermer en maakt boerenerven zo diervriendelijk en dus ook zo uil-vriendelijk mogelijk. Hij is mooi, Jochem. Hij is geweldig. Hij is wel een beetje klein. Het is de kleinste van Nederland. Hij heeft felgele ogen. Is dat speciaal of normaal? Het is kenmerkend voor uilen die overdag jagen. Uilen die 's nachts jagen, hebben donkere ogen. Er is een kans dat we hem hier zo meteen zien rondvliegen? Ja. Hij houdt van de zon. Hoezo gaat het dan niet goed met de steenuil? Dat ga ik je laten zien. Aan de hand van dit boerenerf, welteverstaan. Met instemming van de eigenaar gaan we kijken wat er beter kan. Dit is te kaal. Hier ontbreekt van alles wat de steenuil wil hebben. Wij gaan zo'n erf weer geschikt maken voor de steenuil. Goeie. Ho! Ik noteer wel. Ik denk dat dit een goede plek is voor een struweelhaag. Een wat? Een haag met struiken en bessen. Dat begrijp ik. Waarom? Omdat je daarmee voedsel biedt. Wat dacht je van fruitbomen. Eet hij dan ook appels? Nee. Hij pakt de insecten die op het fruit afkomen. Dus noteer maar: 600 meter struweelhaag. 600 meter?! Ja, kijk maar wat een eind. Die noteer ik. En dit hout? Dat moeten we lekker laten liggen. Niks mis mee. Dat zijn schuilplaatsen voor insecten, kevertjes. Jonge steenuilen kunnen niet goed vliegen. Die hebben schuilplaatsen nodig om beschut te zijn voor roofdieren. Die kat is ergens naar op zoek. Katten en honden pakken heel veel jonge steenuilen. Hee, hee, geen uiltjes pakken. Zo te zien is hij vegetariër. Dat komt wel goed. Haha. We hebben goede dingen genoteerd: voedselaanbod, schuilgelegenheid. Maar er is nog iets, wat hier bijna niet meer kan. Kijk eens daar. Helemaal netjes afgetimmerd. De dakgoot? Ja. Een super mooie boerderij, maar de rieten kap is weg. Er zijn geen holtes meer. Ze missen een plekje om te wonen. Ja. Mijn voorstel is om hier nestkasten voor de steenuil op te hangen. Oke, nestkast. Hier zijn we klaar. Over twee weken komen we terug om het uit te voeren. Twee weken pas? Ik wil nu aan het werk! Dat kan niet. We kunnen wel naar een ander erf toe gaan. Oke. Laten we dat dan maar doen. Top. We zijn op een erf waar we al best wel veel hebben gedaan voor de uil. Kijk hier, dit is super, een schapenweitje. Want? Schapen poepen. En op die poep komen mestkevertjes af. En dat vreet de steenuil. Vooral jonge steenuiltjes. Ja. En bij een schapenweitje kun je buitenom mooi een heggetje aanplanten. Dat is hier ook gebeurd. En fruitbomen. Jullie zijn echt hard bezig geweest. Ja. Maar we kunnen nog iets extra's doen. Een muizenruiter opzetten! Door mensen gebruikt om hooi te drogen. Voor muizen een ideale schuilplek. En voor de steenuil is dat kassa! Kan het zijn dat-ie hier al in de buurt zit? Misschien houden ze ons wel in de gaten. Dat kan gewoon?!Ja. Ik hou hem in de gaten.
Dit ziet er wel goed uit. En ik ben toch al vies, dus: heb je nog wat voor me te doen? Ja, we kunnen nog een notenboom planten. Een walnotenboom om precies te zijn. Dat is een dichtbegroeide boom...en dus een perfecte schuilplek om vanuit te jagen. Dit moet het zijn, toch? Wat? Nou, de volgende stap is de boom. Komt u maar, komt u maar, ja, gaat goed. Voor je schoenen. Zo...Maar... hoe jaagt een uil eigenlijk? Een steenuil jaagt vanaf zitposten. Dat zijn hoge uitkijkpuntjes. En dan kijkt-ie op de grond of-ie iets ziet lopen of kruipen. En dan slaat-ie toe. Dan duikt-ie op z'n prooi. En dan tjak! Met z'n poten zo... vast. Het is een echte killer. We hebben een notenboom geplaatst en een muizenruiter gemaakt. Maar hoe lang duurt het voor de uilen in de buurt dat doorhebben? Soms gaat dat supersnel, soms duurt het jaren. Maar hier hebben we al best veel gedaan aan maatregelen. En er is al een nestkast. Oke! Echt? Ga je niet mee? Nee? O, ik moet zelf...Oke. Daar gaan we. Oh! Er zit er eentje in! Yes, yes! O, vet. Mooi man. Hij is echt superklein. Ja, mooi he? Hij is mini. Je bent echt een mazzelaar. Dus al dat werk dat jullie doen werkt echt. Er zit gewoon daadwerkelijk een steenuil in! Eh... gaan jullie maar naar huis, ik ga nog een paar keer kijken. Ik vind dit zo vet, geweldig!

Hoe kun je steenuilen helpen?

Het gaat niet zo goed met de steenuil in Nederland. Om dit kleine uiltje te helpen, gaat Remy op pad met natuurbeschermer Jochem. Hoe maak je boerenerven zo uilvriendelijk mogelijk?

Een uilvriendelijk erf

Let op. Hoi. Mag ik je wat vragen? Wat denken jullie dat het meest waardevolle is aan dit park? Het meest waardevol voor mij? Ja. Oeh...Ik denk: geen auto's en geen scooters. Een speeltuin zoals daar. De bomen, bedoel je? Ja! Bomen om in te klimmen. De bomen! Yes. Bomen. Bomen! Daar was ik naar op zoek. Waarom zijn bomen zo belangrijk? Niet alleen om in te klimmen. CO2 uit de lucht halen. Ik vind dat we daarvoor weinig dankbaar zijn. Ze worden inderdaad soms een beetje vergeten. Zullen we een boom bedanken? Een boom bedanken is toch niet zo'n gekke vraag? Want je bedankt toch ook wel eens je geliefde? Deze bomen zijn hartstikke lief voor ons. Want ze halen super veel CO2 uit de lucht. Maar onze dank is niet heel groot, want we kappen nog steeds meer bomen dan dat er bij komen. Daar gaan we vandaag verandering in brengen. Of deze mensen echt een boom gaan bedanken, zien we straks. Eerst is het tijd voor actie!  Jaaaaaa! Hoppa! Zo, lekker Josephine, rijden maar! We willen dus meer bomen. En de oplossing is eigenlijk heel simpel. Er zijn al heel veel miniboompjes, oftewel zaailingen. De natuur maakt die zaailingen aan de lopende band. Ook in jouw achtertuin. Maar heel vaak krijgen die zaailingen niet de kans om uit te groeien tot grote boom. Maar als je deze miniboompjes op een goeie plek plant kunnen ze uitgroeien tot enorme knoeperds van bomen. Dus we gaan op zoek naar miniboompjes. Dat doe ik niet alleen, maar samen met nummer 16. Hallo. Hee, Stella. Hoi. Dat doe ik samen met Stella. Zij is gek op dieren en planten. Vandaag neemt zij mij mee op safari door haar eigen tuin. Op zoek naar zaailingen. Nou, hier zijn dus twee boompjes. Deze kleine takjes? Ja. Weet je wat het voor boom is? Nee. Het is tijd voor de bomenbril. Ja, ik zie dat dit een witte abeel is. Als de boom groot wordt, krijgt hij groene blaadjes met wit aan de onderkant. Vandaar witte abeel. Deze boom, je gelooft het niet nu hij zo klein is...kan wel 30 meter hoog worden! Zo! Dat is een echte reus. Ja. 1, 2, hoppa. Ja hoor, ja. Dat is 1. Daar nog een! Ja. Hij krijgt gezellige groene blaadjes en zwarte besjes. Leuk voor de vogeltjes. Hoppa. 1, 2, kijk, ze zitten aan elkaar. O, een tweelingboom. Ja. Hoppa. Ja hoor, rijden maar! Je kunt deze kleine miniboompjes niet zomaar overal neerzetten. Dank je wel! Nog een keer. Je kunt ze niet zomaar overal planten. Lekker bezig! Want deze bomen worden heel groot en dan hebben ze ruimte nodig. Hoppa, heel goed. Daarom rijden er toppertjes zoals Josephine met dit soort aanhangwagens. Ja, kom maar met je stek. Ho, die ging een beetje ver. Bij haar kun je dit soort stekjes inleveren. Gooi hem er maar in! Heel goed, jongen. Dag, Stella! Doei! Zij zorgen ervoor dat dit later enorme knoeperds worden. Doei! En nu op zoek naar een plek met veel ruimte, genoeg zonlicht en een sappige bodem. Juist: het platteland. Ben je een beetje blij met de oogst van vandaag? Jazeker. Mooie soorten zitten er tussen. Ze hebben goed hun best gedaan. Dit kan wel wat worden, toch? Ja. Doen jullie dit elke dag? Ja, bijna wel. Niet in mijn eentje, gelukkig. We hebben 1500 vrijwilligers. Zo! Hebben jullie een doel? Hoeveel bomen wil je planten? 1 miljoen. 1 miljoen?!? Ja. Lekker. En daar dragen wij een steentje aan bij. De boer wijst ons waar hij de bomen wil hebben en dan...Aan het werk! Kijk, een mooi gat. Zo, even een boom naar mezelf vernoemen. Altijd gewild. Zo Stella, deze is voor jou. Joos. Hoppa. Die is voor jou. Wil jij ook bomen planten? Ren dan nu naar je achtertuin en ga op zoek naar stekjes en zaailingen. Kijk bij ons op de website waar je bij jou in de buurt stekjes en zaailingen naartoe kunt brengen. Want mensen en bomen, dat is: love! Dus zullen we een boom bedanken? Hihihi, ja. Dank je wel, boom. Dank je wel, boom! Dank je wel, boom. Oooooh, dank je wel, boom.

Bomen planten met zaailingen

In de buurt van bomen groeien vaak zaailingen. Als je deze miniboompjes op een goede plek plant, kunnen ze uitgroeien tot knoeperds van bomen. Janouk zamelt die zaailingen in en mag ze een plekje geven op een boerderij.

Kleine bomen worden groot

Ik ben vleermuizen aan het zoeken met de batdetector. Wacht, staat hij aan? Ik ben Henk en ik ben negen jaar. En ik woon met mijn vader en mijn moeder, broertje en zusje in Helmond. Ik heb vleermuizenposters, -knuffels, -boeken. Voor de rest volgens mij niks meer. Ik ben gek op vleermuizen. Vleermuizen zijn beschermd omdat ze steeds minder plekjes hebben. Want veel huizen worden dichtgemaakt en geïsoleerd. Ze planten zich heel moeilijk voort. Ze krijgen maar een jonkie per jaar. Dit is de gewone dwergvleermuis. Als er een vleermuis in je huis zit, dan is het meestal deze vleermuis. Heel veel mensen denken dat ze zwart zijn, maar ze zijn bruin. Ik vind mooi aan een vleermuis die vacht. Het is heel zacht van de bovenkant. En ook het gezicht en de oren vooral. Hier zijn de vleugels ingeklapt. Ik vind ze heel schattig, en hoe ze jagen. Dan maken ze piepjes. En dan weerkaatsen die piepjes op hun prooi. Vleermuizen zijn helemaal niet gevaarlijk. Ja, alleen als je ze vast gaat pakken en vangen. Dan kunnen ze bijten. Mijn vader is ecoloog en doet vleermuisonderzoeken. Omdat ze heel kwetsbaar zijn. En die hangt dan vleermuiskasten op en zo. Ga jij naar boven? En? Zie je iets? Volgens mij zit er geen in. Nee? Ze zijn heel nuttig. Omdat ze heel veel insecten eten, zoals muggen. Een vleermuis eet 400 muggen per nacht ongeveer. Dit is een insect, dit is een vleermuis. En dan gaat-ie: Piep! En die gaat dan zo...en dan weerkaatst-ie terug. En dan weet-ie waar-ie is en dan eet-ie 'm op. In kast 5 zie ik er een paar. Als je dan 's avonds op pad gaat, neem je een bat-detector mee. Dat is een apparaatje dat de echo van de vleermuis hoorbaar maakt. Daardoor kan ik ze vinden. Volgens mij zit-ie daar. O nee, hij is te ver weg. Ik denk dat ze aan het chillen zijn op een beschutte plek. Wij kunnen vleermuizen helpen door vleermuiskasten op te hangen. Aan huis, of in je achtertuin. Het hoeft geen grote kast te zijn, het kan ook een hele kleine zijn. Daarin kunnen ze overwinteren. Anders gaan ze dood.

Hoe kun je vleermuizen helpen?

Henk is gek van vleermuizen. Maar vleermuizen zijn niet alleen mooie beestjes, ze zijn ook nuttig. Samen met zijn vader hangt hij speciale vleermuiskasten op waarin ze kunnen overwinteren.

Een vleermuiskast in je tuin

Ja, hallo? Heeft u ook een stofzuiger? Ja, we hebben een stofzuiger. Oke, dank u. Hallo? Mag ik u wat vragen? Heeft u een stofzuiger? Ja, natuurlijk heb ik een stofzuiger. Ik heb een stofzuiger, ja. Jazeker. Natuurlijk. Al deze mensen hebben een stofzuiger. Dat betekent voor deze flat alleen al 200 stofzuigers. Laten we eerlijk zijn, hoe vaak gebruik je zo'n ding? Kun je nagaan hoeveel bijna ongebruikte spullen er over de hele wereld zijn. En al die spullen zorgen voor een enorme voetafdruk. De grootte van je ecologische voetafdruk hangt af van hoeveel je van de aarde gebruikt. Als iedereen op aarde net zo zou leven als wij Nederlanders zouden we drie keer de aardkloot nodig hebben om iedereen te voorzien. Dat kan beter. Daarom deel ik een prijs uit aan mensen met de kleinste voetafdruk. Hee, Jurjen. Hee, Nienke. Ik heb gehoord dat je een hele kleine hebt. Een hele kleine? Ik denk niet dat jij mijn huis bedoelt. Is dit jouw huis? Het valt mee, het is niet alleen mijn huis. We delen hem met een groep mensen. Wil je kijken? Ja! Dolgraag. Jurjen blijkt inderdaad samen te wonen met niet een, niet twee, niet drie...maar met 12 huisgenoten en ook nog eens zes kinderen. Ze delen bijna alles samen. Bijvoorbeeld een badkamer. Hoe vaak ben ik in een badkamer? Hoe vaak zit ik in bad? Dus waarom niet delen? Je hebt wel gelijk. Maar ik kan me ook voorstellen, als je zin hebt om in bad te gaan wil je niet wachten op je buurman die in bad zit. Ten eerste gebeurt dat bijna nooit. Oke. Veel mensen zien het samenwonen alsof je veel moet opgeven, maar ik zie het juist als een verrijking. Omdat we dingen delen en met zijn allen doen. We hebben samen een zwemvijver, noem maar op. En dan is Jurjen nog bescheiden. Achter het huis blijkt een tuin te liggen die qua grootte niet onder doet voor Paleis Soestdijk. En dat kan allemaal omdat ze alles delen. We hebben een eigen hazelaar-bos. Maar ook een speeltuin met schommels en een toren en een kabelbaan waar je het bos in kunt zwieren. Als je ruimte hebt, kun je van alles bedenken. Wat een mazzelaars, de kinderen die hier wonen. Niet alleen de kinderen hier hebben het goed. O, kijk nou. Hallo. Varkens met blonde krullen! Als ik een varken was geweest, had ik er denk ik zo uitgezien. Hahahaha!! Om zo duurzaam mogelijk te zijn, eet Jurjen liefst zoveel mogelijk uit eigen tuin. En als er in zijn moestuin haast niks staat, omdat het winter is, eet hij toch gewoon uit zijn vijver? Mag ik je introduceren aan een van mijn favoriete planten? De lisdodde. Die staat overal in Nederland. Echt overal. Het hele jaar door eetbaar. Al die lisdoddes staan met elkaar in verbinding. Er zit een soort wortel...Hmmmm… Hahahaha. Ik kan even geen goeie vinden. Mjam. Hier zitten die nieuwe uitlopers. Dan denk je: Ieuw, een modderige wortel. Misschien. Maar het smaakt lekker en je kunt er in de winter van leven. Ik begin nieuwsgierig te worden hoe het smaakt. Prima, toch? Prima. Echt niet eens taai. Nee. En als de avond valt, mag ik blijven slapen in Jurjens gastenverblijf. Want hij wil nou eenmaal zoveel mogelijk delen. Dat geeft mij de gelegenheid om na te denken of Jurjen de trofee voor de kleinste voetafdruk verdient. Even kijken: hij verbouwt zijn eigen voedsel en eet van alles uit de natuur. Daarbij deelt hij bijna alles, waardoor hij minder spullen heeft. Wil je een kopje thee? Wat is dit nou? Dennennaaldenthee. Boordevol vitamine C. En je hoeft het niet te importeren uit China. Dan heb ik ook nog wat voor jou. En je hebt hem dik, dik verdiend. De kleinste bokaal, hij is voor jou. Ach. Want je hebt inderdaad een hele kleine. Dank je wel. Ik ga hem een prachtig plekje geven. Zo heeft Jurjen zijn welverdiende trofee te pakken. Ik ben benieuwd met hoeveel mensen hij die gaat delen.

Waarom is samenwonen beter voor het milieu?

Elk huishouden in Nederland heeft een eigen stofzuiger, een eigen auto en dus een flinke ecologische voetafdruk. Jurjen woont met twaalf mensen in een huis waar ze alles delen. Zo gebruiken ze minder spullen en minder energie.

Minder spullen en samen delen

Vandaag ben ik op pad met de reddingsbrigade! Zij redden niet alleen mensenlevens maar ook dierenlevens. Ruud, gaan we veel levens redden vandaag? Ik heb geen idee wat je zegt! Maakt niet uit! Hee Ruud, stoppen. De plicht roept. Top, man. Kijk, ik heb hem! Het is gelukt. Dat komt dan niet meer in de buik van een zeehond of een bruinvis. Dat bedoel ik, levens redden! Dit was misschien een beetje overdreven? Dat was wel een beetje overdreven. Wij wachten tot ie aanspoelt. Ja, daar kom je nu mee! Had het gevraagd! Jij gaat als een gek dat water in. O, o, o. Maar hoe gaat het eigenlijk met het plastic in de zee? Ik heb goed en slecht nieuws. Doe maar eerst dan het slechte. Dat er nog heel veel plastic in zee ligt. Wat kom je allemaal tegen? Van alles. De gekste dingen. De vorige keer een televisietoestel. Echt? Auto-onderdelen. Viskratten, die van plastic. Die slaan overboord met storm. En het goede nieuws dan? Het goede nieuws is dat er heel veel mensen zijn die als ze langs het strand wandelen het vuil eruit halen en verzamelen. Het lijkt alsof er een nieuwe beweging is ontstaan, dat mensen veel meer op de natuur letten. Ik zal je zo wat laten zien. Oke, let's go! Zoooo! Kijk eens aan. Helemaal vol! Daar ligt aardig wat in, he? Het goede nieuws is dat er tegenwoordig allemaal bakken langs de hele kust staan. Mensen wandelen langs het strand, zien wat liggen en denken: Dat hoort niet op het strand en dan gooien ze het in zo'n bak. De mensen steken elkaar aan. Ze zien elkaar het doen. Oke. En die touwen zijn ook gevaarlijk. We hadden een keer een klein zeehondje dat in het net vastzat. Dat is verdronken, want het kon geen kant meer op. Oh... Maar goed dat het nu hier uit is gehaald dan! Ja, he? We halen het eruit? We gooien het in de aanhanger. Hier nog een touw, een halve gieter. Dit is vaak rotzooi: vetten en oliën van die boten. Nu is het dicht, maar zodra het open is in zee, is het een bende. Dat was hem dan, of niet? Dit is pas 1 bak! We gaan naar de rest! Daar is ie! Ja! Hoppa! Wat een uitzicht, hee! Eigenlijk zou iedereen moeten gaan jutten. Waar ga je het plastic heen brengen? Ik breng je er wel naartoe. Ja? Oke, ik ben benieuwd. Dus dit is die bijzondere plek? Ja. Hier krijgt al die rotzooi een tweede leven. Oke.Midden in de duinen. Mooi he? Wauw, mannen! Wat hebben jullie veel meegenomen. Allemaal gekregen van de zee. Kun je er iets mee? Ik dacht het even wel. Het mag links van de tafel daar. Dat is toch ongelooflijk, dat we in een morgen zoveel zooi hebben verzameld. Kijk, Toon. Dit kleine spul zet ik hier neer. Daar hebben we deze mooie sorteertafel voor. Ik wens jullie veel succes. Ja. Tot volgende keer. Heel erg bedankt! Dag! Metaal mag in die metaalemmer. Die mag bij het groot plastic. Flesjes mogen daar. Op het eerste gezicht denk je: Wat een rotzooi. Plastic flessen. Zeker. Als ik kan plastic denk, denk ik aan de plasticsoep. Stervende dieren. Aan een vervelend materiaal dat in geen 1000 jaar vergaat. Daar zeg je wat belangrijks. Het vergaat dus niet. Het is dus eigenlijk zonde dat je zo'n sterk materiaal als plastic eigenlijk maar een keer gebruikt. Nog een petfles. Yes. Hier hebben we nog een blikje. Touw mag daarbij. Al het spul van het strand dat hier binnenkomt, recyclen wij in het klein. Hoe doen jullie dat? Deze stukjes zijn te groot, daarom hebben we deze shredder. Daar kunnen we hele kleine stukjes van maken. Wauw. Nu komen we op de plek waar het allemaal gebeurt. The magic place. Jij hebt net deze emmer gevuld met korrels. Van het strand. Plastic van het strand. Deze zijn toevallig wit. Maar je ziet het: we hebben ze in alle kleuren. Die kunnen we omsmelten in de oven op 200 graden. 200 graden? Dan smelt het plastic goed. Ik heb hier een voorbeeld, deze is afgekoeld. Die is al uit de oven. Dat zijn zeepbakjes. Zeepbakjes van plastic van het strand. Kunnen jullie echt van alles maken? Best veel. Heb je iets in je hoofd? Dit zijn ze geworden, Toon. Wauw, echt te gek. Kijk, een echte Zapp Your Planet- sleutelhanger, gemaakt van gejut plastic. Zo wordt afval weer mooi. En jullie hebben vandaag voor wel 1000 hangers geraapt. Wat ga je er eigenlijk mee doen? Oke. Oke, helden! Ontzettend bedankt dat jullie plastic rapen. Beste jutters, namens de zee geef ik jullie...een Zapp Your Planet-sleutelhanger, gemaakt van gerecycled plastic. Alsjeblieft. Ontzettend bedankt! Hee, kijk! Heel erg bedankt voor het jutten, hier. Namens de schildpadden, bedankt. Deze voor jou. Kijk nou, goed bezig. Jij ook. Hier, jullie zijn te gek. Voor de zee. Dank je wel. Iedereen jutter! Yes!

Wat gebeurt er met plastic dat aanspoelt op het strand?

Touwen, visnetten en heel veel lege flessen: op het strand spoelt een heleboel troep aan die gevaarlijk is voor dieren. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die plastic afval dat ze tegenkomen op het strand verzamelen in speciale bakken. Toon is benieuwd wat er daarna met dat plastic afval gebeurt.

Een tweede leven voor gejut plastic

Heb je er al een paar, Mirth? Nee. Ik ben lieveheersbeestjes aan het zoeken om ze te helpen om de winter door te komen. Slikt hij hem op, dan kan hij opgegeten worden. Ja, hebbes! We gaan hem in een doosje stoppen. Ik heet Daphne. Ik ben negen jaar. En ik woon met papa, mama en mijn zusje Mirthe in Vorden in de Achterhoek. Mijn lievelingsdier is een kikker of anders insecten. Ik wou altijd al supergraag een vijver om heel veel beestjes te hebben. Die venlarven kunnen er in nestelen. En onderwatertorren en onderwaterkreeftjes. Ik heb een watertorretje! Een ienimini watertor. En als ik gekeken heb, gooi ik het weer terug. Anders vind ik het zielig. Zo. In de natuur groeien altijd heel veel planten en heel veel diertjes. Ik vind het heel fijn om daarin te zijn. Een heel klein, wit wormpje. Hij kronkelt een beetje. Een regenworm. Je kunt ook het eten in zijn buik zien. De andere helft gaat gewoon door met leven. Insecten hebben heel veel handige tactieken om vijanden weg te jagen. En insecten ruimen heel veel op. Pissebedden ruimen de rotte bladeren op. Vliegen ruimen de poep op en wormen ruimen rotte aarde op. De natuur zorgt zeg maar voor de wereld. Wow! Een heel nest vol wormpjes! Als er geen wormen en pissebedden waren, stonden we tot ons middel in de rotte bladeren. Het enige wat wij terugdoen is de natuur vervuilen. Dat vind ik niet zo leuk. Je kan een bijenhotel maken. Je kunt ook allemaal vlindervriendelijke planten planten. Je kunt ook oorwurmenhuisjes maken zodat ze erin gaan nestelen en de luizen van de bomen opeten. Heel veel dieren vind ik ook wel lief maar insecten zijn ook schattig. Ze zijn vooral leuk om naar te kijken. Volgens mij zijn het geen wormpjes, maar een soort rupsjes. Ik zie een glibberig, grijs lijf. Als je meikever onder de microscoop bekijkt dan zie je allemaal witte haartjes en weerhaakjes. Dat is best wel gaaf en zo. Hij heeft een scheur in zijn rug. Best zielig dat hij dood is. Maar hij is wel mooi om te bekijken. Een mug? Eigenlijk net als de andere. Het liefst vang ik ze gewoon met een glas. Maar soms slaan mijn ouders ze dood. En dan denk ik: Je kan ze ook gewoon met een glas naar buiten zetten. Je hoeft hem niet per se dood te slaan. Eentje heet stippie, de ander weet ik nog niet. Volgend jaar zijn er dan iets meer lieveheersbeestjes. Omdat ik ze de winter heb laten doorkomen.

Hoe help je insecten de winter door?

Daphne is gek op kleine kriebelbeestjes. De insecten die ze in haar tuin vangt, bestudeert ze onder de microscoop. Ook heeft ze een hotel gemaakt waar lieveheersbeestjes veilig kunnen overwinteren.

Kleine opruimers in de natuur

Wat is er nou lekkerder dan schaatsen in de natuur? Dat krakende ijs onder je voeten. Lekker bewegen. En het allerbeste: de frisse buitenlucht! Ja! Pirouetje! Maar die ijspret is vooral leuk voor de mensen. Met hun warme jas aan. Niet voor de wilde dieren; die hebben het nu heel zwaar. Daarom gaan wij die wilde dieren een handje helpen. Het is tijd voor actie! En met actie bedoel ik dat ik een dagje mee ga lopen met boswachter Anne! Hee, Manon! Wat ben je aan het doen? Ik ben hier een stukje aan het afzetten. Met touwtjes en lint zorgen we dat dit een rustplek blijft voor otters. Er zitten hier otters in het bos? Ja, ze zijn een beetje schuw. Ze hebben wat ruimte nodig om voldoende eten te kunnen vinden. Normaal gesproken is er hier water en kunnen de mensen er niet bij. Nu ligt er ijs en zijn er ineens heel veel schaatsers. We moeten ervoor zorgen dat de otters nog een plekje krijgen waar voldoende rust is. Tip...1! Kom niet te dichtbij en geef dieren de ruimte. Dit is mijn favoriete bezigheid: dieren redden. Hoe gaat het sowieso met de dieren na deze kou? Dat is best lastig voor de dieren. Met deze temperaturen hebben ze extra eten nodig om warm te blijven. Zeker als ze een hond tegenkomen die achter ze aan gaat. Bijvoorbeeld achter de reeën aan. Dan moeten ze heel veel rennen en dat kost nog meer energie. Uw hond mag hier niet zijn. Een hond gaat al snel een rietkraag in of ergens snuffelen waar de vogels en de otters zitten. Uw hond moet het gebied uit. Oke. Nu. Tip...2! Hou je huisdieren in de gaten. En dan bedoelen we niet je cavia. Het volgende plan is om deze bordjes op te hangen. Want hier achter zitten de aalscholvers en die zijn al aan het broeden. Als hier heel veel drukte is, schrikken de aalscholvers en vliegen ze op. De eieren liggen daar te bibberen in de kou en dan komen ze niet meer uit. Dat moeten we niet hebben. We willen ervoor zorgen dat de aalscholvers rustig kunnen blijven broeden en daar gaan deze bordjes bij helpen. Wel stil voor de aalscholvers, he! Goed zo! Anne, ik heb al best wel koude voeten gekregen. Hoe doen eenden dat eigenlijk nu? Die zitten de hele tijd in het water met die pootjes. Eigenlijk hebben eenden dat best wel goed bekeken. Ze hebben namelijk een stofje in hun voeten, waardoor die niet bevriezen. Echt waar? Ik wil ook wel een beetje antivries in mijn voetjes! Tip...3! O, wacht, dit is 4! 3! Als het heel erg druk is, blijf dan lekker thuis met een warm kopje chocomel. Stop! Het is te druk! Nee, nee, nee! Terug naar huis! Heel goed! Heel goed!

Waar moet je op letten als je gaat schaatsen op natuurijs?

Schaatsen op natuurijs is vooral leuk voor mensen. Als het vriest kan het heel druk worden in gebieden waar normaal gesproken dieren de baas zijn. Manon helpt boswachter Anne met het beschermen van otters, aalscholvers en andere wilde dieren.

Tips om dieren in natuurgebieden te helpen

Ik ben in de Oostvaardersplassen. Misschien ken je het van de wilde paarden of van andere grote grazers. Maar er schijnen hier ook vogels te wonen. Die vogels komen hier niet uit zichzelf. Daar komt veel meer bij kijken dan je denkt. Elke dag wordt hier keihard gewerkt om van de Oostvaardersplassen een soort vogelparadijs te maken. En vandaag...Ja... dit is echt niet te doen. Of ik moet 'm soort van zo doen. Ga je mee? Hans-Erik!Hee! Hesjes hoeven niet, zie ik? Nee, juist niet. O, dan doe ik 'm uit. Let's go. Boswachter Hans-Erik neemt me mee op pad om de enorme hoeveelheid vogels te laten zien. En wat doen boswachters allemaal om van de Oostvaardersplassen zo'n vogelparadijs te maken? Daar vliegt echt een hele grote vogel! Gaaf he? Dat is een kiekendief, daar. Nee... dit is...! Gaaf he? Crazy! Zo'n mooi plekje, dit. Een van mijn favorieten. Wauw! Dat landtongetje, daar zitten wat ganzen. Ja, ja. Zie je? Daar tussendoor. En dat lijken allemaal graspollen. Maar dat zijn allemaal vogels. Het zijn volgens mij kieviten en goudplevieren. Hoeveel vogels zijn dit wel niet? We hebben tellingen van tienduizenden. En die komen dan van Scandinavie of zo? Dit zijn echte overwinteraars. Die komen uit het hoge noorden, waar het nu heel koud is. Die komen hier, omdat hier blijkbaar voedsel zit. Oke. Ze vliegen hier dan overheen, ze zien water, en dat betekent voedsel? Die natte graslanden daar, die net geen water zijn en net geen land...
daar komen ze op af. Want daar zit het voedsel...heel dicht aan de oppervlakte, in die modderige bodem.Zo! Dit is EEN grote vogelsnackbar, eigenlijk! Ja, zo kan je het zeggen. Nice.Ja, gaaf he? Dit moeten de heckrunderen zijn. Ja, imposant, he? De enige runderen die hier rondlopen. Prachtige dieren. Brandganzen. Dat zijn die ganzen die in de winter hier zijn. Maar jullie zijn het continu aan het aanpassen zodat het NOG aantrekkelijker wordt en het NOG meer vogels aantrekt. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid, het gaat ook om meer soorten. Het aantrekkelijker te maken, het gebied nog mooier te maken voor nog meer soorten. Gaan we 's kijken wat er op die menukaart van jou staat. Ja? Hier moeten we zijn? Ja. O kijk, hier! Meteen al...Ja, een dikke worm. Meteen al een worm. En daar gaat het nou precies om. Zo makkelijk is het dus. Kijk, hier nog eentje. O, wat cool. Dit is gewoon een buffet, joh! Wij zien alleen de wormpjes nog. Maar er zitten ook allerlei andere insecten door die je niet ziet. Er zitten larfjes in, kleine slakjes. Voor ieder wat wils. En insectjes. Een goed menu dus. Best een goeie snackbar! 
Door dit dijkje te bouwen, zorgen ze er hier voor dat het grondwater niet weg kan. Zo wordt de grond hier lekker modderig en kunnen de vogels goed bij de wormen. 
Dit zijn de konikpaarden die hier in het gebied lopen. Door op de grond te stampen met hun hoeven wordt die grond ook wat malser, en dan komen de wormen vanzelf omhoog. En dan zie je die spreeuwen: Nu komen de wormen naar boven. Dus de paarden zorgen ervoor dat er weer...Ja. makkelijker eten is voor de, in dit geval, spreeuwen. Ja. Ja kijk, hier wordt gewerkt! Ja. Dit ziet er goed uit.Ja. Wat zijn jullie aan het doen? We zijn hier allemaal bosjes aan het aanleggen. Bomen en struiken aan het planten. Voor die vogels. Ja. Dat ze hier hun nestjes kunnen bouwen. Ja. Die mag hier? Zet 'm er maar in. Dit voelt echt heel ceremonieel. Ja, mooi he? En dit gaan we dus met duizenden boompjes en struiken doen. En dit zijn vooral struiken met doorntjes. Rozen met stekels. En bomen waarvan we weten: Als ze oud zijn, dat ze niet lekker gevonden worden door de grote grazers. Zodat ze niet gegeten worden. Precies. Dus als ik hier over een paar jaar terug kom staat hier EEN groot vogelhotel. Ja. Nou, dat-ie groot mag worden! Dus: nieuwe bomen als vogelhotel. Nat land vol met wormen als snackbar. En er is NOG een project. We leggen hier een waterpartij aan. De klei die je daar achter ziet, komt hier uit. Dan maak je een gat, en daar komt water in. We proberen hier dadelijk een soort rivier te maken voor vissen.Ja? Zodat ze van het lage gedeelte naar een hoog gedeelte kunnen komen. Daar staan de zilverreigers en de lepelaars. Die profiteren daarvan. Die staan ze op te wachten met mes en vork. Dus eigenlijk kun je het zien als een soort chic visrestaurant. Mwah... ja, dat zou je kunnen zeggen. Oke, ook niet verkeerd! Woooh! Wat gebeurt er? Zo... Hier doe je het voor. Gaaf he? Hoe werkt dit, Remy? De boswachters maken er hier echt een prachtig vogelparadijs van. En nu wachten tot ze komen! Want ja, dat moeten de vogels natuurlijk zelf doen. Zit je goed? Nee. Nu wel. Helemaal goed. Dit is echt... dit is gewoon een paradijs.

Vogelbeheer in de Oostvaardersplassen

In natuurgebied de Oostvaardersplassen in Flevoland leven allerlei dieren: konikpaarden, vossen en heel vele vogels. Maar dat gaat niet vanzelf: Remy mag met boswachter Hans-Erik mee om te kijken wat er wordt gedaan om van de Oostvaardersplassen een vogelparadijs te maken.

Werken aan een vogelparadijs

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Zapp Your Planet

Type videos