Groep 6/7/8

Waarom hebben we zomertijd? En welke verschillende toeristen zijn er? Bekijk deze afspeellijst voor video's en een quiz over het seizoen: de zomer!

De zomer betekent voor veel kinderen vakantie, zwemmen en ijsjes eten. Maar hoeveel weet jij van de zomer? Test je kennis van de zomer en ontdek of jij er helemaal klaar voor bent!

Quiz over alles wat met zomer te maken heeft

Wat weet jij over de zomer?

Liedjes met videoclips die ervoor zorgen dat het kwartje valt, of waarmee je een handig ezelsbruggetje leert. Snapje?

Programmaheaders

Programmalogo's

Snapje?

Een keer per jaar gaat de klok een uur vooruit en een keer per jaar achteruit. Hoe zat het ook alweer met zomer- en wintertijd? Bekijk het Snapje en speel de quiz!

Quiz over waarom we de klok verzetten

Wat weet jij over zomertijd en wintertijd?

Groep 1/2

Als je in dit klaslokaal zit en door de ramen naar buiten kijkt, zie je de vier seizoenen. Uit elk raam kijk je naar een ander seizoen. Klik op het raam van de lente, de zomer, de herfst of de winter en ontdek wat je in dit  jaargetijde allemaal kunt zien. Laat de kinderen scrollen door de plaat, inzoomen en ontdekken, zoals bijvoorbeeld kikkers, bloemen, egels en schaatsende kinderen. 

Interactieve schoolplaat over de seizoenen

De vier seizoenen

De zomer is komkommertijd! Maar wat weet jij eigenlijk van komkommers? Test je kennis in de quiz. 

Quiz over komkommertijd

Wat is Komkommertijd?

Groep 3/4/5

En uw gastheer van vandaag is Bart Meijer. Hallo allemaal! Welkom bij Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuutje zijn te behandelen, op te lossen of uit te leggen. En vandaag is de vraag: Waarom hebben we zomertijd? Goede vraag. Elk jaar zetten we op de laatste zondag van maart al onze klokken een uur vooruit. Als het oktober is, zetten we op de laatste zondag van oktober de klok achteruit. Dat klinkt als heel veel werk. Waarom doen we dat eigenlijk. We kunnen het ook niet doen. De reden waarom we het doen is om langer gebruik te maken van het daglicht. Als we dit niet zouden doen, zou de zon in de zomer al om half 5 's ochtends opkomen en dan liggen de meeste mensen nog te slapen in bed. Zonde van het licht dus. Door de zomertijd heb je 's avonds ook een uurtje langer licht. Kunnen alle nachtlampjes, alle kamerlampen, alle lantaarnpalen nog even een uurtje uit blijven. We besparen zo dus ook een heleboel energie. En deze man, de Amerikaan Benjamin Franklin, bedacht de zomertijd in 1784. Hij stuurde dat jaar een brief naar de krant in Parijs. In zijn brief had Benjamin Franklin uitgerekend dat iedereen in Parijs samen in de zomer wel 30 miljoen kg kaarsen verbrande in de zomer. Daar zou volgens hem heel wat op bespaard kunnen worden. Als de zomertijd zou worden ingesteld. En dat was ook zo. Slim hé. Helaas heeft Benjamin Franklin zelf de uitvoering van zijn idee nooit meegemaakt. Die werd pas uitgevoerd in 1916 door Duitsland tijdens de Eerste Wereldoorlog. In Europa doen alle landen mee. Behalve IJsland. Die hebben er kennelijk geen zin in. Dat kan ik ook wel begrijpen aangezien de nachten daar in de zomer maar 4 uur duren. Nog even een ezelsbruggetje. In het voorjaar gaat de klok vooruit en in het najaar achteruit. Dat was hem weer Waarom Daarom.

Waarom hebben we zomertijd?

Eind maart zetten we al onze klokken een uur vooruit en eind oktober weer een uur achteruit. Maar waarom doen we dat eigenlijk?

Een uurtje langer licht

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box.
Hallo allemaal ja hoor daar zijn we weer. Welke vraag gaan we vandaag weer behandelen in Waarom Daarom? Vragen die in 1 minuutje zijn uit te leggen, op te lossen of te beantwoorden. Ja inderdaad ja. Waarom is de zee bij ons niet blauw maar grijs/bruin? In warme landen is de zee altijd lekker blauw. Bij ons is de zee niet blauw maar grijzig bruin. Soms bijna zwart. Hoe komt dat toch? Dat komt omdat het zeewater de kleur krijgt door de zon. Water zelf heeft helemaal geen kleur maar is doorzichtig. De kleur van de zee bestaat namelijk voor een deel uit licht dat via het wateroppervlak terugkaatst. Eigenlijk als een soort spiegel. Je ziet dus eigenlijk de spiegeling van de lucht daarboven. Als hij blauw is dan is de zee dat ook of grijs. En als de lucht wit is, dan wordt de zee dat ook. 's Avonds heeft hij de kleur van de ondergaande zon. 's Nachts is hij gewoon zo zwart als de nacht. Het deel van het licht dat niet wordt teruggekaatst door het spiegelende oppervlak dringt door in het water tot soms wel 100 meter diep. Als het water heel troebel is door bijvoorbeeld veel plantjes of zand of modder dan botst het licht er tegen aan en wordt het teruggekaatst. Dus als er veel plantjes zijn dan wordt het water groen. Is er veel modder en zand? Precies, dan wordt het zeewater bruin. Dat is dus ook het geval bij de Noordzee. De bodem wordt steeds omgewoeld door golven en daardoor wordt er veel bruin zand en kleideeltjes in het water zweven. Licht dat tegen die deeltjes botst en dus wordt teruggekaatst ziet er dus bruin uit. En omdat wij niet zo vaak van die prachtige blauwe luchten hebben, maar meer van die grijze witte luchten dan krijg je dus die schitterende, diepe grijsbruine zeewater. Dat was hem weer! Tot de volgende Waarom Daarom!

Waarom is de zee bij ons niet blauw maar bruin?

Als je op vakantie gaat naar Spanje of Griekenland, ziet de zee er heel anders uit dan bij ons. Het water is schitterend blauw, en niet zo bruinig als onze Noordzee. Is ons zeewater dan zo vies? 

De zee weerspiegelt de lucht en de bodem

Hoe kan het nou eigenlijk, dat als je in de zon zit, je huid een andere kleur krijgt? 
Dat heeft ermee te maken, dat in die huid, hebben wij een aantal kleurcellen. Die hier vrij hoog zitten en onder invloed van de zon gaan ze een soort van bruin pigment maken en dat maakt het dat die huid bruin wordt
De zon straalt uv-straling uit. Het grootste deel wordt door de ozonlaag tegengehouden. In de ochtend moeten de stralen een langere weg afleggen door de ozonlaag dan in de middag. In de middag wordt er dus meer UV-straling doorgelaten. Daarom is de kans op bruin worden en verbranden in de middag ook het grootst.
De UV stralen komen op je huid terecht. In je huid worden dan stofjes aangemaakt die je moeten beschermen tegen de straling. Die stofjes zijn gekleurd. Daardoor word je huid bruin. Dus hoe meer zon op je huid, hoe meer van die stofjes er vrijkomen en hoe bruiner je wordt. Als je te lang achter elkaar in de zon zit gaat het mis.
Net als warm water dan verbrandt die huid. Zonlicht is als het ware ook zo'n soort energie. En dat geeft dan effect aan die huid dat die verbrandt. 
Te lang in de uv-straling zitten zonder bescherming van genoeg zonnebrandcrème dat is dus heel erg onverstandig. 
Het zou handig zijn als je precies weet wanneer het tijd is om je goed in te smeren. En dat kan. Met dat soort dingen zijn stralingsdeskundigen van het RIVM bezig. Zij geven waarschuwingen af als de kans op verbranden groot wordt.
Dit is dus het apparaatje dat UV straling opvangt?
Ja, die vangt eigenlijk alle straling op die van de zon en van de hemel afkomt. Dat gaat naar beneden naar het echte instrument. 
Een apparaat filtert de uv-straling uit het licht. En meet hoe sterker de uv-straling is. De zonkracht noemen ze dat. Hoe hoger de zonkracht, hoe sneller je kan verbranden.
De maximale waarde die we vandaag hebben gehaald is 6,1. Is dat hoog? Dat is redelijk hoog.
Want de zonkracht in Nederland gaat ongeveer van 1 tot 10. Al vanaf zonkracht 5 is het oppassen geblazen. 
Volgens deskundigen is het voor jonge mensen extra belangrijk om je goed in te smeren.
De verbranding op jonge leeftijd geeft zodanige schade aan de huid dat het mogelijk misschien 20, 30 jaar later huidkanker kan krijgen. 
En dat wil je natuurlijk niet. Goed smeren dus. Oké, wie heeft er zin om mij even in te smeren? Hartstikke bedankt hoor! Ik kan er in ieder geval weer even tegenaan.


Bruin worden

In de zomer krijgen veel mensen een lekker bruin kleurtje. Hoe komt dat eigenlijk?

Door UV-straling van de zon

Ah, heerlijk hier. Ik ben op een van de Waddeneilanden, Terschelling. Je hebt nog meer Waddeneilanden. Zoals Texel, Vlieland, Ameland, Schiermonnikoog en Rottum, en al die eilanden samen vormen de Wadden. 
Kano, peddel, wetsuit, verrekijker. Ja, we kunnen. En gaan! Mooi. Whoo! Lekker golfie.
Ja hoor! Daar zijn ze! Zo veel zeehonden daar op die zandplaten! Hier, kijk, kijk kijk. In het Waddengebied heb je twee soorten zeehonden. Daar gaat het heel goed mee. In het hele Waddengebied zitten zo'n 40.000 zeehonden.
Heeee, vriend.
Die grijze zeehonden hebben een beetje een schuine kop. En die gewone zeehonden hebben een mooi bol koppie. Die gewone zeehond heeft nu jongen. Kleintjes. Als het hoog water is, dan gaan ze de zee in.
Dan gaan ze op zoek naar vis. Dan gaan ze jagen. Ja. En die grijze zwemmen soms helemaal naar Engeland en weer terug. Dan blijven ze weken weg en komen dan pas weer terug. Zo ver? Ja. Zoals ze er nu bij liggen, is het net vakantie. Ik vind het echt een paradijs hier. Wat een avontuur. Dit was Janouk vanuit Nationaal Park de Wadden.

Zeehonden

Terschelling is één van de Waddeneilanden. Janouk is daar om zeehonden te spotten. Met een kano vaart ze naar de zandplaten, waar de zeehonden rusten voor en na het jagen.

Grijze en gewone zeehonden op de zandplaat

Zeehonden in het Waddengebied

In de zomervakantie worden hier op Schiphol maar liefst 180.000 stuks bagage per dag verwerkt. Maar hoe komt de juiste bagage nou in het juiste vliegtuig terecht? Het bagageproces begint hier bij de check-in. Door zo'n label weet het systeem precies waar mijn koffer is en waar hij naartoe moet. Op naar de bagagekelder. 
Elk bagagestuk wordt door een röntgenapparaat gescreend op gevaarlijke materialen. Die kan als het ware dwars door de koffer heen kijken op zoek naar iets verdachts. En klopt er nou iets niet dan wordt hij er hier tussenuit gevist. 
Alle labels worden hier gescand zodat alle koffers in de juiste baan terechtkomen. Het lijkt hier wel een attractiepark met allemaal verschillende achtbanen.
In totaal is het hier meer dan 16 voetbalvelden groot en hebben ze meer dan 36 km aan transportbanden. Veel in het bagagesysteem gaat automatisch maar moet natuurlijk wel in de gaten worden gehouden. Dat gebeurt in deze regieruimte. Deze regisseurs houden met ruim 200 camera's alle bagage in de gaten. Deze koffer veroorzaakt een opstopping. De regie zoekt razendsnel contact met technici bij de band. 
En dit is het kofferhotel. Hier liggen alle koffers te wachten van mensen die heel vroeg zijn ingecheckt of die later moeten overstappen. Het systeem werkt helemaal automatisch, weet precies wanneer een koffer weer moet uitchecken en op weg naar het vliegtuig.
En dan is het shine-moment voor deze hele vette kofferrobot. Met vier infraroodcamera's weet hij precies waar de koffer ligt, hoe zwaar hij is en waar hij hem op het bakje moet plaatsen dat uiteindelijk naar het vliegtuig gereden wordt. Vakwerk dit. En zit de kar vol dan gaat hij naar het juiste vliegtuig.

Hoe komt je koffer in het vliegtuig terecht?

Als je je koffer inlevert op het vliegveld, zorgt de luchthaven ervoor dat hij in het juiste vliegtuig terecht komt, via kilometers aan lopende banden. Door het label aan je koffer volgt hij de juiste route.

Lopende banden en kofferrobots

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box! Hee, hee, hallo daar!	 Ja hoor, daar zijn we weer met een hele nieuwe Waarom? Daarom! Deze vragen zijn in EEN minuut uit te leggen of op te lossen. En... de vraag van vandaag... Nou, inderdaad ja: Waarom willen mensen altijd zo graag bruin zijn? Op een warme zomerdag is bakken en braden in de zon DE nationale sport. Maar waarom eigenlijk? Vroeger was wit zijn juist in. Het was een teken van rijkdom. Als je wit was, hoefde je in ieder geval niet buiten op het land te werken met de 'lagere klasse'. Dat begon te veranderen toen de lagere klasse in fabrieken ging werken. Want wie in de fabriek werkte bleef wit en daardoor was wit opeens een stuk minder chic! Wel of niet chic, dokters kwamen erachter dat het zonnetje hielp tegen allerlei kwalen. Maar zonnebaden werd pas echt een trend dankzij deze dame: Coco Chanel, DE modekoningin uit Parijs. Coco kwam in de jaren 20 per ongeluk een keertje te bruin terug van een bezoekje aan Cannes. Veel chique dames keken tegen haar op en gingen haar nadoen.	Bruin zijn was nu opeens chic. Het betekende dat je je bijvoorbeeld een vakantie naar een zonnige bestemming kan veroorloven. Dat wil natuurlijk iedereen wel. Vanaf de jaren 70 werd dankzij goedkope vakanties naar zonnige stranden...bruin zijn bereikbaar voor iedereen. En dankzij zelf-bruinende crèmes en de zonnebank was iedereen het hele jaar door hartstikke bruin. Doktoren weten nu dat bruin worden helemaal niet zo gezond is. 50.000 tot 60.000 mensen per jaar krijgen huidkanker. En of je nu donker bent of niet iedereen moet zich insmeren...want bakken in de zon is NOOIT gezond. Trouwens, van bruin worden, krijg je ook veel eerder rimpels...en al helemaal als je je niet insmeert. En of dat nou zo chic is, weet ik ook niet. Dat was hem weer! Tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom willen mensen graag bruin worden?

In de zomer wil iedereen graag een lekker bruin kleurtje. Maar waarom eigenlijk? Iedereen weet toch dat te lang in de zon zitten helemaal niet goed voor je is?

Zonnebaden werd hip dankzij Coco Chanel

De toeristen komen het hele jaar door naar Spanje, maar in de zomer komen toch wel de meeste toeristen. De zomer is het hoogseizoen. De toeristen logeren het liefst in één van de honderden hotels en appartementen die aan de stranden gebouwd. Lekker vakantie vieren aan zee. 
Na een dagje zonnen en zwemmen in de Middellandse zee, gaan veel vakantiegangers winkelen in de gezellige Spaanse winkelstraatjes. Wat drinken op een terrasje of genieten van het Spaanse eten met een lekker glaasje Sangria erbij, een typisch Spaans wijntje. Ieder jaar komen er 50 miljoen toeristen naar Spanje. Dat is drie keer de bevolking van Nederland. 
Je noemt zoveel toeristen bij elkaar: massatoerisme. Doordat er zoveel toeristen op vakantie komen zijn veel kleine vissersdorpjes aan de kust veranderd in toeristensteden. Er werden duizenden hotels en restaurants gebouwd. De Spanjaarden zien de toeristen graag komen, want dat is natuurlijk heel goed voor hun portemonnee. Ze doen er alles aan om de toeristen te vermaken, zodat ze volgend jaar weer terug komen.
Niet iedereen wil hetzelfde, dat geldt ook voor de toeristen die naar Spanje gaan, want niet iedere toerist zoekt tijdens zijn vakantie de Spaanse stranden op. Veel vakantiegangers gaan naar de grote steden van Spanje, Madrid of Barcelona. De stadstoeristen komen hier voor de historische gebouwen en om de kunst in de musea te bekijken. Er zijn ook toeristen die voor de natuur naar Spanje komen. De ecotoeristen wandelen door de bossen en bergen in het binnenland. Lekker tot rust komen in de prachtige natuur. 
Veel ecotoeristen trekken tijdens hun vakantie de bergen in, de Spaanse Pyreneeën. In de winter komen de wintersporters naar de bergen. En deze toeristen noemen we overwinteraars. Ze vertrekken als het winter wordt naar het warme Spanje. Het zijn vaak oudere mensen die in Spanje blijven totdat het in hun eigen land weer warmer wordt. Veel oudere Nederlanders doen dat ook. Als de winter bij ons begint zoeken zij het zuiden van Spanje op om daar te overwinteren. 
De gemiddelde wintertemperatuur is in Spanje 10 graden warmer dan in Nederland. Sommigen Nederlanders gaan nog een stapje verder. Ze gaan wonen in Spanje. Hierdoor zijn er in sommige Spaanse steden Nederlandse buurten ontstaan met Nederlandse cafés, Nederlandse bakkers, met typisch Nederlandse gebakjes en Nederlandse restaurants. Zelfs Nederlandse vis wordt naar Spanje gehaald.

Soorten toeristen

Veel mensen gaan in de zomer op vakantie naar een warm land als Spanje.

Wie gaat waarvoor op vakantie?

Mmm. Economyclass nummer 742 Bermuda airlines naar Jakarta. Oeh even proeven. Nasi goreng fried chicken. Oh lekker. Hier in deze proefkeuken worden er dagelijks recepten ontwikkeld voor kant-en-klaar-maaltijden die de hele wereld over vliegen. Niet alleen voor vliegmaatschappijen worden maaltijden gemaakt, maar ook voor ziekenhuizen, zorginstellingen en gevangenissen: 150.000 maaltijden per dag. Hoe doen ze dat? Iedere maaltijd begint natuurlijk met een recept. Als je dat voor duizenden maaltijden tegelijk kookt, wordt dat een heel grappig recept. Let op! 1686 kilo kippendij, 54 kilo sjalot (dat zijn van die mini uitjes) en 714,2 kilo rijst. Onvoorstelbare hoeveelheden. De fabriek is grofweg ingedeeld in 3 afdelingen: magazijn met alle grondstoffen, de keuken waar alle maaltijden bereidt worden en de inpak- en opmaakafdeling waar de maaltijden worden ingepakt. Hier liggen alle ingrediënten klaar. Dit is bijvoorbeeld het kruidenmagazijn met kruiden van over de hele wereld. Een koelhuis met alleen maar verse groenten, gewassen en meestal al op maat gesneden. Kippendij, hamblokjes, kippenvleugeltjes. Een gigantische koelkast met alleen maar vers vlees, elke dag vers aangevoerd. Overal waar we binnengaan steeds onze handen wassen. Alles wat in een gewone keuken aanwezig is, is hier ook alleen giga groot. Kookpannen voor groente, vlees en aardappelen. Er zit nu 250 kilo gemengde groente in. 318 kilo roerei, een oven waar in totaal 20 m2 bakplaat in kan, een sauspan met 500 liter Oosterse groentesaus. Wanneer al dat eten is afgekoeld, dan worden de maaltijden opgemaakt. Dat gebeurt aan de hand van een foto zodat iedereen aan deze lopende band weet hoe die maaltijd eruit moet zien. Want ja, het oog wil ook wat. Kalfsmuis met een overheerlijk sausje. Excellent. Maar hoe houd je dit goed? Invriezen. Zo snel mogelijk tot 20 graden onder nul. Bevroren en wel worden de maaltijden bij de vliegmaatschappijen afgeleverd en dan hoeven ze alleen nog maar te worden opgewarmd. Nou... businessclass. Ik moet zeggen dat ik die nasi goreng van die economyclass ook wel erg lekker vond.

Hoe worden vliegtuigmaaltijden bereid?

Als je met het vliegtuig op vakantie gaat en het is een verre reis, krijg je vliegtuigeten. Niet altijd even lekker, maar er wordt heel goed over nagedacht! Er worden per dag maar liefst 150.000 kant-en-klaar maaltijden gemaakt voor in vliegtuigen, ziekenhuizen, zorginstellingen en gevangenissen. Maar hoe doen ze dat?

Een recept met 714 kilo rijst

Bussenvol buitenlanders vertrekken iedere dag naar de grootste toeristische attracties. Tring en haar familie horen bij de bijna 16 miljoen toeristen die ieder jaar ons land bezoeken. De meesten van die 16 miljoen komen uit Duitsland en ook uit de rest van Europa komen veel toeristen. Maar ook van veel verder weg, zoals Noord- en Zuid-Amerika en Azië, bezoeken ze ons land. Tring en haar familie dus ook. Hun eerste stop: De Zaanse Schans in Noord-Holland. Een uurtje later moet de groep weer snel terug naar de bus. Hup, naar de volgende locatie: Volendam. Tja, kaas, tulpen, klompen en molens. Voor dat stukje 'ouderwets Holland' komen de verre toeristen... graag eventjes naar ons land. Bezoekers uit onze buurlanden blijven het liefst een paar weken aan de kust. Maar hoofdstad Amsterdam, die krijgt de meeste toeristen te verwerken.	 Een dikke 8 miljoen per jaar. Tring en haar ouders werken hun excursie in recordtempo af. Een snelle lunch, met kibbeling en haring natuurlijk. En dan snel verder. Volgende bestemming: het eiland Marken. Een piepklein stukje Nederland, toeristisch Nederland...daar doen veel bezoekers het dus mee. En Tring vond het prachtig. En natuurlijk nog effe snel wat typisch Hollandse foto's...een souvenir uit Nederland en dan zit het erop.

Wat doen toeristen in Nederland?

Elk jaar komen miljoenen toeristen uit het buitenland vakantie vieren in Nederland. Soms zijn ze maar één dag in Nederland. Wat doen ze op zo’n dag en wat vinden ze leuk aan Nederland?

Molens kijken en haring eten

Dit is Suzanne en Suzanne is badjuf. Krijg de kleren Suzanne! Uitstrekken die armen, dat heet uitdrijven. Badmeesters en badjuffen geven zwemles in een zwembad, maar ze letten ook op je veiligheid als je voor je lol gaat zwemmen. Opletten. Kom op zwemmen. Suzanne draagt plastic slippers. Je kan er makkelijk in- en uit stappen, ze zitten ook lekker, als je er de hele dag op staat krijg je geen pijnlijke voeten en ze zijn goed tegen voetschimmel. En dus zijn ze hier ook verplicht. Ze geven ook lekker grip op de gladde vloer al mag je niet rennen in een zwembad. Suzanne draagt een korte broek van dunne stof. Dit omdat het warm is in zo'n zwembad dus dan heb je niet zoveel aan. En het droogt ook heel snel. En moet ze nou iemand redden dan is het niet handig als ze veel kleren aan hebt die veel water opnemen. Dat is onhandig en zwaar. Ook het shirt van Suzanne is luchtig en dun en het heeft bepaalde kleuren. Dat is voor de herkenbaarheid. Als er iets gebeurt in het zwembad iedereen precies weet wie de badmeester is. Als Suzanne les moet geven waar ze zelf het water in moet dan draagt ze een badpak. Geen leuke bikini natuurlijk want ze is niet met vakantie he en daarna hijst ze zichzelf in een warme badjas. Dat is lekker joh dat water. Suzanne! De camera ligt in het water.
Ik kom eraan! Rustig rustig, ik neem je mee.
Doet ie het nog?
Volgens mij wel.

Welke kleding draagt een badjuf?

Bij elk beroep wordt er andere kleding gedragen. Badjuffen en badmeesters bijvoorbeeld - die in de gaten houden of alles goed gaat in het zwembad - dragen speciale kleding die goed bij het beroep past.

Een juf die zwemles geeft

Toeristen zoeken op vakantie vaak warme plekken op, daarom zijn de stranden van de Zuid-Europese landen zo populair, Griekenland, Kroatië, Italië, Spanje… Miljoenen toeristen vertrekken ieder jaar naar Spanje om daar vakantie te gaan vieren. Spanje heeft net als de andere Zuid-Europese landen een middellandse zeeklimaat. De winters zijn zacht en de zomers warm en het regent dan bijna niet, daardoor kan het in het binnenland heet en droog zijn, maar aan de kust is het een stuk koeler. Daar waait een koel zeewindje. Aan deze kusten, de Spaanse costa’s, liggen de stranden waar iedere zomer massa’s toeristen op af komen. Veel toeristen komen uit Noord Europa, omdat het aan de Spaanse costa’s veel lekkerder is dan in hun eigen land.

Aan de Spaanse Costa

De stranden van Zuid-Europese landen zijn in de zomer razend populair. Jaarlijks komen er miljoenen toeristen op af. 

Massatoerisme in Spanje

En uw gastvrouw van vandaag is: Nienke de la Rive Box. Hallo allemaal! Ja, daar zijn we weer. Welke vraag behandelen we vandaag in Waarom Daarom? Vragen die in een minuutje zijn te beantwoorden. En de vraag van vandaag: Ja, inderdaad, hoe zit dat eigenlijk? Waarom regent het zo veel in Nederland? In een jaar tijd valt er in Nederland gemiddeld 800 millimeter regen. Als dat in EEN keer zou vallen, dan zou je tot je navel in het water staan. De meeste regen valt in de herfst. Maar ook in de zomer regent het soms behoorlijk.	Dat is jammer, maar helaas. Regen ontstaat doordat de zon het water van de zeeën en oceanen verdampt. Die waterdamp stijgt op en al die kleine druppeltjes vormen wolken. Door de wind worden wolken naar andere plaatsen geblazen...waar er regen uit kan vallen. Nederland ligt vlak aan zee. En de wind waait vaak van zee naar land. En dat zorgt voor veel wolken boven ons land: meer kans op regen dus! Maar Spanje ligt toch ook aan zee? Daar regent het bijna nooit. Hoe kan dat dan? Nou, of er regen uit een wolk valt hangt ook af van de temperatuur. Als het warm is, dan verdampen de druppeltjes uit regenwolken weer. De wolk verdwijnt dan. En dat gebeurt in Spanje. In Nederland is het kouder en gebeurt precies het omgekeerde. De druppeltjes in de wolken worden groter en zwaarder...totdat ze, flats, naar beneden vallen. En precies: het regent. Maar geloof het of niet, wij horen niet bij de natste landen ter wereld. De meeste regen valt namelijk in de gebieden rond de evenaar, waar ze een tropisch regenklimaat hebben.
De kampioen waar de meeste regen valt is Padrang op Sumatra. Gemiddeld per jaar zo'n 4200 millimeter! Komen wij aan met onze 800 millimeter. Zo, dat was het weer. Tot de volgende Waarom Daarom.

Waarom regent het zo veel in Nederland?

In Nederland klagen we graag over het weer. Dat het hier veel regent heeft te maken met de ligging van ons land en ons klimaat. Maar het regent hier lang niet zoveel als in landen met een tropisch regenklimaat!

Een nat en koud klimaat

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

1, 2, 3, 4, 5. Het is zo leuk om dit spel in je eentje te spelen! Dat kennen we allemaal natuurlijk, maar dit is een bijzondere editie. Een Wereldjubileumeditie.
En wat nog veel bijzonderder is is dat Nederland als enige met twee plaatsen erop staat. Met Amsterdam. Dat is natuurlijk heel voorspelbaar. Maar ook met Giethoorn.
EEN plek op het bord was vrijgehouden voor de stad...
die het voor elkaar kreeg wereldwijd de meeste stemmen te verzamelen. Kijk, zo hoort het eigenlijk. En met al die internationale gasten is dat Giethoorn gelukt. Niet in de laatste plaats door alle stemmende Chinezen...
die sinds een aantal jaren de Gieterse wateren bevaren.	
Hoteleigenaresse Gabriella is daar eigenlijk de  aanstichtster van. In 2005 ben ik op handelsmissie gegaan naar China... om te kijken of de Chinese gast iets voor ons dorp zou zijn. Want Giethoorn had Chinezen nodig?
We waren echt een seizoensbedrijf. Als je een leuk team wilt samenstellen moet je het ook in de winter drukker hebben. Ik had gekeken: Welke doelgroepen zijn leuk om aan te boren. Toen kreeg ik een uitnodiging om naar China te gaan. Ik dacht: Dat ga ik doen. Een visitekaartje gemaakt, brochure gemaakt. Website laten vertalen.	
Allemaal van dat soort dingen. Met name gekeken naar: Wat vinden zij leuk? Huwelijk en bruidswinkels was daar heel groots. En vrienden van mij waren net getrouwd in een Gieterse punter. Ik heb hun fotoreportage die ze hadden laten maken meegenomen. Die heb ik daar op laten blazen tot een heel groot doek. Dus iedereen die daar kwam wees dat aan: Daar willen we graag naartoe als we naar Nederland gaan. Wat heeft het inmiddels opgeleverd? Dat op dit moment ruim 72 procent van onze gasten uit China komt. Je meent het! Dat is heel bijzonder.
En dat betekent dat het hotel volledig is ingespeeld op de Chinese medemens. Ook tijdens het ontbijt. Kan ik jou een bordje aanreiken? Ja. Alsjeblieft. Wat hebben jullie nou... Wat heb je hier? Dat is de echte Hollandse erwtensoep, die vooral de Chinese gasten lekker vinden. Echt waanzinnig. Ik zou er ook niet aan moeten denken. Speciaal voor hun heb je dat...Ja. Zijn we dat gaan doen, inderdaad. Heb je het ze laten proeven? Hoe kom je erachter dat ze dat lekker vinden? We hebben een smaakpanel. Met allemaal Chinezen uit de regio. Dan maken we een nieuwe kaart en die laten we dan allerlei dingen proeven. We kwamen erachter dat onze erwtensoep niet zoet genoeg was.
Dus we maken hem nu nog iets zoeter zodat ze hem nog lekkerder vinden. Heb je nog meer veranderd omdat jullie zoveel gasten uit China hebben? Kamer 4 en 14 hebben we verbannen. Voor Chinezen brengen ze ongeluk.	
Op een factuur mag je ook niet 4 of 14 gebruiken.
Dat is best ingewikkeld. Als je toevallig op 14 euro uitkomt... Dan zeg ik: Excuses, ik weet dat het niet zo netjes is... Ik maak er 15 van. Nou, nee. We doen niet lastig. Dat zou een goeie zijn! Gabriella neemt haar Chinese gasten vaak mee naar haar oma, die in een traditionele boerderij woont. Waarom denk je dat Chinezen het juist hier zo leuk vinden? Nederland is meer dan Giethoorn. Het is hier zo rustig en zo relaxed. En het is groen. Het lijkt hier een beetje een openluchtmuseum.
En het is echt. Ja. De mensen wonen echt hier.	
Ze vragen wel eens waar ze een kaartje mogen kopen voor het pretpark, zeg maar. Maar het is gewoon echt.
En je hoeft geen kaartje te kopen. Mooi, he? O, man.
Hallo! Dit is de oma die het begonnen is allemaal.	
Ze komen toch wel vaker bij u op bezoek uit het hotel?
Of niet? Elke dag zowat even. Geef maar een rondleiding, oma. Hoi, opa. Ze lopen rond alsof ze in een museum zijn.
Ja. Dat is toch mooi? Het gaat op de foto. Ik ben zo benieuwd wat ze vonden. Dat gaat over u. Jij vindt het leuke gasten.	 Ik ben fan van Chinese gasten.
Het heeft mij een bepaalde waardering voor mijn dorp teruggegeven. Ik geniet meer van kleine dingen, omdat ik zie welke foto's ze maken. Dat zijn dingen in mijn dorp die ik nooit heb gezien. Zoals? Bijvoorbeeld een tafereeltje waar we eerst zijn langs gevaren. Dat is een zwarte punter, hij is bijna gezonken... maar er staan mooie rietpollen omheen en er groeien hortensia's achter. Dat ziet er super mooi uit. Dat fotograferen zij. En dan denk ik: Het past goed bij het dorp, ik vind het heel mooi. Maar ik dacht altijd: Laten die mensen die boot wegdoen, het ziet er niet uit. Je gaat andere dingen waarderen. Zeker. Ze hebben veel respect voor de bewoners en de natuur. Het laat mij door een andere bril kijken naar mijn eigen dorp.

Chinese toeristen in Giethoorn

Het Overijsselse plaatsje Giethoorn is onder Chinese toeristen heel populair. Ze zorgen voor veel inkomsten voor bedrijven die leven van toerisme, zoals hotels, restaurants en botenverhuurders. Hoe heeft Giethoorn het voor elkaar gekregen dat Chinezen liever naar Giethoorn op vakantie gaan dan naar Amsterdam?

Een nieuwe bron van inkomsten

Ik ben Klara en ik ben gek op tomaten.
Ze zijn ZO lekker!
Vandaag ga ik iets leuks doen.
Daarvoor heb ik deze kleine zaadjes nodig.
Die zitten in elke tomaat.
Dan pak ik een pot en wat aarde.
Daar ga ik de zaadjes in planten.
Dat moet er veel water bij.
En nu willen de zaadjes heel veel warmte en zonlicht.
Al snel groeien er kleine plantjes.
Heel langzaam.
De een na de ander.
Niet alle zaadjes zijn ontkiemd.
Maar de meeste wel.
Als de plantjes groot genoeg zijn, plant ik ze buiten in de aarde.
Nu moet ik voorzichtig zijn.
zodat ik de wortels er niet per ongeluk afscheur.
Ik maak een gaatje.
En dan gaat mijn eerste tomatenplant erin.
Voorzichtig de aarde aandrukken en dan gaat de volgende in de grond.
Als laatste steek ik naast elke plant een stokje in de grond.
Daaraan kunnen ze zich rechtop houden als ze langer worden.
Al na een paar weken groeien er echte tomaten aan mijn planten.
Die zijn nog groen.
Ze moeten nog even rijpen.
Een paar weken later is het dan eindelijk zo ver.
De tomaten zijn groot en rood.
En nu het komt het leukste: ik ga er eentje proeven.
Smaakt lekker.
Ik moet wel oppassen terwijl ik eet, want ik heb een losse tand.
Anders valt ie er misschien uit.
Zo, dat was leuk.
Volgend jaar plant ik weer tomaten!

Hoe kweek je tomaten?

Tomaten kun je zelf ook laten groeien. Als je zaadjes in de grond stopt, ze genoeg water geeft en ze op een warme plek zet, kun je na een tijdje je tanden zetten in je eigen sappige tomaten. 

Van zaadje naar sappige rode tomaat

Ze zijn rood, zoet, heerlijk en super gezond: Zomerkoninkjes. Oftewel de aardbei. Maar hoe groeit een aardbei eigenlijk? Om zo veel mogelijk lekkere aardbeien te krijgen, zorgt de teler ervoor dat de aardbeiplantjes het goed naar hun zin hebben. Ze groeien het best bij een temperatuur van niet hoger dan ongeveer 22 graden. En dit witte kastje meet de temperatuur in de kas en als het te warm wordt gaan automatisch de ramen open. Handig. Aardbeien kunnen alleen maar met de hand worden geplukt, want ze raken best wel snel beschadigd. Vandaar ook dat ze op deze hoogte hangen. Dat is handig anders zou je steeds moeten bukken. Door dit druppelsysteem krijgen plantjes water. Gewoon zo uit de sloot met een beetje mest erbij. Op het dak van de kas zit een sensor die meet hoe sterk de zon schijnt. Hoe sterker de zon schijnt, hoe meer water de planten nodig hebben. Er wordt hier dus alles aan gedaan om de plantjes het naar hun zin te maken zodat er heel veel zomerkoninkjes groeien. Eerst komen er bloemetjes aan de plant. Om mooie aardbeien te krijgen moeten die bestoven worden. Dat betekent dat het stuifmeel van het ene bloemetje terecht komt op de stamper van het andere bloemetje. Dat doet de teler natuurlijk niet zelf. Dat gaat veel te veel tijd kosten. Daarvoor heeft hij hulp van honderden hele kleine werknemers: hommels. Dit doosje staat midden in de kas vol met hommels. Vanuit dit hommelhuisje doen ze hun belangrijke werk: bestuiven. Hallo? Is daar iemand? Hoor je ze? Die bloemetjes zien er echt prachtig uit en dat is niet voor niks want op die manier lokt het bloemetje de hommel. Die weet dan dat hier lekkere nectar te vinden is. Die hommel gaat op de bloem zitten en zuigt de nectar eruit en daardoor blijft er wat stuifmeel op de haartjes van de pootjes zitten. En als die hommel dan naar een andere bloemetje vliegt dan komt dat stuifmeel op het stampertje van dat andere bloemetje terecht. Klaar. Na de bestuiving vallen de bloemblaadjes eraf. Het bloemetje hoeft geen hommel meer te lokken. De aardbei kan gaan groeien. Je kan hem eigenlijk al zien zitten. Het binnenste van de bloem dat wordt de aardbei. Dat zwelt op en wordt groter en groter en groter. Hij begint groen, daarna wordt hij wit en uiteindelijk wordt hij rood. Van bloem tot aardbei duurt ongeveer 3 tot 4 weken. Ik kan het niet laten, het is zo lekker.

Hoe groeit een aardbei?

Om zo veel mogelijk lekkere aardbeien te krijgen, zorgt de teler ervoor dat de aardbeiplanten onder de beste omstandigheden kunnen groeien. Maar hoe ziet zo’n aardbeienkas eruit en hoe groeit een aardbei? 

Van witte bloem tot zomerkoninkje 

Ik ben Shiva en mijn vraag is: Hoe worden waterijsjes gemaakt? Een heerlijke vraag. We gaan lekker op onderzoek naar waterijsjes. Hier in deze fabriek in Roermond worden ze gemaakt. Dan heb ik 't niet alleen over 't bekende raketje maar nog veel meer verschillende soorten. Ze maken hier 250 miljoen ijsjes per jaar. 250 miljoen! Voor een waterijsje heb je nodig: glucosesiroop, suiker, kleurstoffen, bindmiddel en citroenzuur. En ook niet geheel onbelangrijk: water. Citroenzuur erbij. Dit waterijsje bestaat uit drie verschillende kleuren en dan heb je dus ook drie verschillende soorten siroop nodig. Hier de gele siroop. Dat is ananas. Dan hebben we hier de oranje siroop, sinaasappel. En kijk even, een rode siroop. 
Dat is aardbei. Om 't ijsje in de vorm van een raketje te krijgen heb je een mal nodig. Allereerst moet de rode siroop erin gegoten worden. Dat is dan dus de top van het ijs. Deze mal is min 18 graden Celsius. Dus binnen enkele seconden gaat de vloeibare siroop over in hard, gekleurd ijs. Daarna wordt op de bevroren eerste laag de tweede laag gespoten de oranje siroop en, je raadt het al zo gaat het ook met de derde laag, de gele siroop. Nog een belangrijke toevoeging: het stokje. Door de temperatuur heel snel van min 18 graden Celsius naar plus 8 te veranderen, schrikt het ijsje als 't ware los. En daar zijn ze, vers van de pers. Hoppa! Zo vers heb ik ze nog nooit gegeten! Waterijsjes zijn al jarenlang superpopulair. Toch wordt er nog steeds geëxperimenteerd met nieuwe smaken. Onze smaak verandert natuurlijk ook. Die smaken moeten getest worden en dat doen ze hier in het laboratorium. Vandaag zijn ze bezig met een nieuw soort sinaasappel. Mmm! Heerlijk. Ondertussen in de fabriek, ijsjes zijn klaar, plastic eroverheen en dan hoeven ze alleen nog maar ingepakt te worden. Ze kunnen hier wel 10.000 waterijsjes per uur maken. Dag en nacht, het hele jaar door. Al die ijsjes moeten natuurlijk wel in de kou bewaard worden, anders ontdooien ze weer en daarom hebben ze hier een gigantisch pakhuis waar het non-stop min 20, soms min 23 graden Celsius is. Dat is koud, kan ik je vertellen dus ik heb een extra beschermende jas aan. O! Wat een ijsjes, miljoenen! Dus maak je geen zorgen, heb je door deze aflevering zin gekregen in zo'n lekker waterijsje? Hier liggen er genoeg om alle supermarkten in ons land en de rest van Europa te bevoorraden. Ikzelf heb door die kou meer zin gekregen in iets warms. Warme chocolademelk met slagroom of zo. Maar eh... deze neem ik natuurlijk wel effe mee.


Hoe worden waterijsjes gemaakt?

In de zomer gaat er niets boven een verfrissend waterijsje! Ze bestaan meestal uit laagjes met verschillende smaken en kleuren. Pascal laat zien hoe waterijsjes gemaakt worden.

Bevroren limonade op een stokje

In Duitsland vinden ze al die Nederlandse toeristen eigenlijk wel leuk. Ze vinden ons los en we zeggen wat we denken. Al is er wel iets wat ze niet helemaal begrijpen. "Wat ze wel een beetje raar vinden, is dat we zo vaak met de caravan op vakantie gaan. Want waarom zou je nou een heel rijdend mobiel huis mee op vakantie nemen?" 

En die caravan zie je, net als veel tenten, natuurlijk ook in Frankrijk. Daar kijken ze niet raar op van al die 'Ollanders'. "Over het algemeen gaat het heel goed hoor met de Fransen en de Nederlanders. Alleen één ding is wel een probleem: de taal. De Fransen zeggen dat de Nederlanders over het algemeen niet goed genoeg Frans spreken. En de Nederlanders zeggen dat de Fransen op hun beurt niet goed genoeg Engels spreken. En dat leidt wel eens tot spraakverwarring."

Door naar Spanje. Zon, zee en strand. Daar draait het vooral om in Spanje. Ze vinden daar al die Nederlanders leuk, maar af en toe wel een tikkie raar. "Twee dingen over de Nederlanders: Ze eten al om zes uur 's avonds en dan willen ze ook nog een glaasje melk."

Tja, en dan het ontbijt. Wat doe je op je brood als de meegebrachte hagelslag op is? "Bij het ontbijt eten Duitsers eigenlijk bijna hetzelfde als Nederlanders. Broodje met worst of kaas. Maar hagelslag, dat kennen ze niet. Dus als je vriendjes wil maken hier in Duitsland, moet je dat meenemen op vakantie."

En in Frankrijk ontbijten ze natuurlijk met... stokbrood! "Het traditionele ontbijt in Frankrijk. En misschien als je heel veel geluk hebt, krijg je wel zo eentje. Een chocolade broodje. Een pain au chocolat."

En ook geen boterham met pindakaas in Spanje. "Ja, Spaanse kinderen die eten natuurlijk geen pindakaas of hagelslag. Ze eten in de ochtend Magdalena's: kleine cakejes. En die mogen ze dan dopen in de cola cao, gewoon chocolademelk."

En tot slot de belangrijkste vraag van de camping in al die landen: wat is het wifi-wachtwoord? "Als je in Duitsland wil vragen van het wifi-wachtwoord is dan vraag je:	Was ist das WLAN-Passwort?" En in het Spaans is dat: "¿Cuál es aqui la contraseña de wifi?" En voor alle kinderen die naar Frankrijk gaan: "Als je het nou heel netjes wil vragen, dan zeg je: Excusez moi, est-ce que je peux avoir le code Wifi si'l vous plait." Nog een keer: "Excusez moi, est-ce que je peux avoir le code Wifi si'l vous plait."

Waar gaan Nederlanders naartoe op vakantie?

In de zomervakantie gaan veel mensen op vakantie. Een kwart viert het in eigen land, maar de meeste mensen gaan toch de grens over voor een paar weken vakantie in het buitenland. Onze favoriete landen zijn Duitsland, Frankrijk en Spanje en vaak nemen we dan de tent of caravan mee om te kamperen. Maar wat vinden deze landen eigenlijk van de Nederlandse kampeerders? En zijn er verschillen tussen de Nederlanders, Duitsers, Spanjaarden en Fransen?

Top 3 vakantiebestemmingen van Nederlanders

Leesvaardigheid

Van waterijsjes tot zomertijd

Seizoenen - Zomer

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.