Groep 6/7/8

Alle verschillende soorten dieren en planten op aarde houden de natuur in evenwicht. Biodiversiteit is dus heel belangrijk! In deze video's leer je er alles over.

Groep 3/4/5

Wat leeft er in en rond de sloot? Zoom in op de verschillende dieren en bekijk de korte video's in deze interactieve schoolplaat.

Interactieve schoolplaat over het slootleven

Leven in de sloot

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Programmalogo's

Planten hebben fantastische eigenschappen. Plantastisch dus! Weet jij alles van vleesetende planten, onkruid en zaadjes? Beantwoord de vragen en bekijk de video’s. 

Quiz over fantastische planten

Wat weet jij over planten?

Klas 1/2/3

Ecosystemen schoolplaat

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Vroege Vogels in de klas

Naar de website van Vroege Vogels

Aan de hand van het gebied de Veluwe leer je hoe ecosystemen functioneren en welke verschillende ecosystemen er te vinden zijn. De Veluwe is één van de grootste natuurgebieden in Nederland. Verken de heide, het bos en de beek. Ontdek welke invloed dieren onderling op elkaar hebben door middel van voedselwebben. Leer wat het belang is van een dood dier voor de natuur en wat de terugkeer van de wolf betekent voor de Veluwe. 

Klik op de afbeelding om te beginnen.

Interactieve schoolplaat over de Veluwe

Ecosystemen

Wat is biodiversiteit? Bio betekent leven en diversiteit betekent verschillen. En daarmee bedoelen we allerlei verschillende vormen van leven. En dat zijn er heel veel. Er zijn wel duizenden verschillende leefgebieden, miljoenen verschillende soorten planten en dieren en vele miljarden verschillende individuen. Jij en ik zijn ook een individu en verschillend. Waarom is die biodiversiteit dan nodig? Kijk, jij kan weer andere dingen dan ik en daarom hebben we elkaar nodig. En we hebben ook insecten nodig, want die kunnen bestuiven en dat zorgt voor voedsel. En ja, we hebben exotische planten nodig om medicijnen te maken. De natuur heeft alles dus gewoon heel goed geregeld. Ja kijk, dan moet het wel op orde zijn met de biodiversiteit en alles hangt met elkaar samen. En als je daar een paar schakels tussenuit haalt, stort het in. En daar zijn wij mensen behoorlijk druk mee bezig. Nou, ik niet hoor. Ik leef hartstikke groen. Jij ook. Hoe dan? Hebben jullie een auto, een telefoon, computer, tv? Ja, dus? We hebben grondstoffen nodig om al die spullen te maken en daardoor maken we leefgebieden kapot. Je hebt hem toch niet doodgeslagen? Geintje.

Wat is biodiversiteit?

Alles op aarde hangt met elkaar samen: wij kunnen niet zonder bijen en vogels kunnen niet zonder bomen. Als er iets wegvalt, stort de boel in. Biodiversiteit is dus superbelangrijk!

Verschillende vormen van leven

Boswachter Martijn! Wat ben je aan het doen? Ik ben aan het blessen. Het markeren van van de bomen die we dus gaan kappen. En dat heeft ermee te maken dat hier te weinig verschillende soorten bomen groeien. Ja, dat klopt. Dit is één en dezelfde soort. En we willen wat meer variatie hierin. Want hoe gevarieerder als het bos wordt, hoe beter als het ook weer is voor planten en dieren. En als er meer voedsel, meer schuilgelegenheid. Vroeger was Nederland helemaal een bosrijk land. Alleen de VOC heeft heel Nederland leeggeroofd. Alle bomen gekapt voor het bouwen van van de schepen en rond 1900 was er eigenlijk geen, waren hier geen bossen meer. En de Nederlandse regering heeft toen besloten om hier die bomen allemaal te gaan aanplanten. Uit deze boom kun je weer planken halen, kun je weer bouwen. Zo komt het dus ook dat destijds alles met een en dezelfde soort is aangelegd en willen we dus graag iets gevarieerder bos. Met het blessen kun je dus wel het bossen omvormen. 
Kijk, dit is nou echt een gevarieerd stukje boss: hier Douglas, eik, van alles wat. Als ik aan een bos denk, dan denk ik hieraan: gewoon elke boom staat waar die wil, groot klein, dik, dun. Maakt niet uit hoe goed dat hier dan in één keer wel en waar we net waren was maar één soort boom. We zijn hier dus al wat langer aan het omvormen om bomen te kappen kun je zo dus ook het bos vormen. En dit bos heeft dus ook veel meer natuurwaarde. 
Dan zal ik je laten zien. Dit is de Douglas. Die heeft een hele dikke schors om zichzelf te weren tegen bosbranden. Kijk, dit, hier heeft een reebok lopen schuren met z'n gewei. Hier zit geen schors meer op. Dit was een dennenappel, zo te zien opgegeten door de eekhoorn. Het lijkt wel alsof visgraat die helemaal afgekloven is. In dit bos is, zo veel dichter op elkaar, met een beetje gevoel dat je echt op safari in Nederland bent. Precies. Ze zijn dol op mestkevers. En dat gat, dat gat in de boom. Dat is de nestholte van een boommarter. Zo hoog. En daar krijgt deze jongen werd in en in de boommarter. Supervet. 
We hebben sporen van marters gezien, van de reeën, van eekhoorns, van dassen. En dat komt dus allemaal omdat dit zo'n bos is waar al die verschillende bomen staan gaven. Dat is ook waarom we zo'n biodivers bos willen. Nou, dit bos os heeft dus eigenlijk alleen maar sparren. Hier moeten we. Dan is het bos helpen om wat biodiversiteit te worden. Maar hoe kies je dan voor wat welke boom gekapt en welke boom je laat staan? Maar bomen zijn ook dicht bij elkaar geplant en soms kiezen we ervoor om andere bomen ruimte te geven door bijvoorbeeld zo'n boom weg te halen. 
Kan die boom met z'n kroon kan ie weer verder groeien. Kan die meer takken zetten, hoe meer takken als die heeft, hoe meer bladeren of naalden, hoe meer bladeren of naalden die hij heeft. Kan die dus ook weer beter CO2 opnemen en zuurstof afgeven. Dus dat is goed. We hebben bijvoorbeeld ook zieke bomen zoals deze boom achter ons. Je ziet allemaal kleine gaatjes in zitten. Die boom zit dus vol met kevers. Kijk, hier hebben de kevers gezeten. Gangen gegraven. Je ziet hier waar ze naar binnen zijn gegaan en je ziet al die gangetjes dit. Dit kan niet goed voor de boom zijn. Die graven allemaal gangen onder de schors en daardoor gaat er sapstroom vanaf. De wortels naar de kroon wordt onderbroken en dan gaan ze dus dood. We hebben dus best wel drie zomers achter elkaar die erg droog zijn. Deze boom, die harst. Je ziet hier allemaal wel harsplekken zitten, wat wij als bloed hebben, dat heeft de boom als hars. Hij probeert zich wel te weren, maar uiteindelijk zal deze ook doodgaan. Dus wat wij nou doen is die aangetaste bomen weghalen zodat de boom die hierachter staan die nog gezond zijn, ok gezond blijven. Dus vooral de boom waar de meeste kevers in zitten die haal je weg. Als je wilt kun je mij helpen door hem een stip te geven. 
Sorry Boom, maar ik wil niet dat je de rest van het bos ziek maakt, dus. 
Ik heb hier nog een zieke. Toch zeggen dit doet me wel een klein beetje pijn, want ik bedoel dit was net gewoon een mooie boom voor mij die niet om hoefde. 
Maar ja, kijk, als je de rest van het bos ziek maakt dan heb je geen keus. 
Ook al zijn ze ziek. Het voelt toch heel gek om deze mooie bomen tegen de grond te halen, want ze slaan CO2 op. Ze geven zuurstof af en daarmee zijn ze dus hartstikke belangrijk voor ons klimaat. Maar er wordt ook nog steeds veel onnodig gekapt, bijvoorbeeld voor de aanleg van een snelweg. Daarom is het zaak dat we nieuwe bomen blijven planten toch Martijn? 
Klopt. Zoals je achter je ziet hebben wij diverse bomen geplant. Veel meer variatie zitten in berken, eiken en beuken, van alles wat. 
De afgelopen dertig jaar zijn er in Nederland alleen maar meer bomen gekapt, dan er zijn bijgekomen en Nederland heeft gewoon veel meer bomen nodig. 
En niet alleen in bossen. Heb je thuis nog een stukje grond? Plant daar ook een boom. Hoe meer bomen, hoe beter. 
Martijn. Wist je trouwens dat als je tegen planten praat dat ze ook daadwerkelijk beter gaan groeien? Probeer het eens. We hebben heel veel bomen te gaan. Kom op! Jij bent mooi.

Waarom moeten bomen soms gekapt worden?

Bomen zijn heel belangrijk voor mens en dier: ze slaan CO2 op, zorgen voor zuurstof, voedsel en nog veel meer. Toch moet er soms gekapt worden. Remy gaat met boswachter Martijn op safari in het bos, en ontdekt waarom het bos soms verjongd moet worden.

Ruimte voor biodiversiteit

Vandaag ben ik Bos Boss. Ja, jullie horen het goed, baas van het bos. Want het lijkt alsof deze bomen hier allemaal vanzelf zijn gekomen maar dat ligt heel anders. Ik mag vandaag belangrijke beslissingen nemen over bomen. Want hoe zorgt je ervoor dat je je bos jong, stralend en gezond houdt? Dit is Lennard, hij is boswachter en kent alle bomen en dieren in dit bos. Lennard weet precies wat goed of slecht is voor een bos. Dus ik kan zijn hulp goed gebruiken. Hey Lennard. Hey Manon. Normaal ben jij hier de Bos Boss, toch? Ja, ik ben wel de boswachter van dit gebied. Maar ik mag het vandaag een dagje zijn. Ja. En daarom heb ik meegenomen: Een pet. Oke. En ik heb een kaart voor je meegenomen. Ik voel me gelijk meer boswachter. Zonder kaart kun je verdwalen en dan weet je hoe het bos eruit ziet. Ja, alleen. Ik vraag me wel af. Ik zie allemaal bomen die gekapt zijn. Waar is dat bos naartoe? Nou, op sommige plekken in dit grote bos maken we open plekken. Dit was dus bos, dat hebben we gekapt. En daar komt jong, nieuw bos voor terug. Dat gaan we planten. Gaan wij dat ook doen? Wij gaan bomen planten. Maar als we zoveel bomen moeten planten vandaag kwamen we hier niet weg. Dus wij gaan naar een andere plek, kleinere klusjes doen, maar we gaan wel planten. Oke. Ik ben heel benieuwd. Wat voor bomen zie ik eigenlijk? Manon, wat valt je op als je hier om je heen kijkt? Wat staan hier voor bomen? Veel hoge boom met naalden. Dus? Naaldbomen. Naaldbos. Naaldbos. Dit is nou een eenzijdig, monotoon naaldbos. Veel van hetzelfde. Die bomen hier, dat gaat toch niet goed? Nee, die zijn hartstikke dood. Gaan die dood? Een deel van dit bos sterft op dit moment af, door klimaatverandering. Met name de droogte in de zomer. Te weinig water. Daar kunnen deze bomen niet meer tegen. Hoe komt het dan dat hier zoveel naaldbomen zijn? Al onze oerbossen in Nederland zijn gekapt in het verleden. Het werd gebruikt voor timmerhout en scheepsbouw. En daar zijn veel naaldbossen voor terug gekomen. Nu zijn we 100 jaar later en hebben een ding vergeten, het bos mengen. Waarom moet er een menging komen? Waarom is dat goed? We gaan zorgen dat hier verschillende bomen komen. Dat is wat ik wil. Een gevarieerd bos. Dus dat betekent dat er meer verschillende dieren komen. Ja, meer planten en diversiteit. Jij hoort hierbij, of niet dan? Zo, jij hebt wel echt een groot bos, he Lennard? Lennard? Ja, ik ben hier. Ik ben een boom aan het omzagen. Een boom? Je bent een boom aan het omzagen?! Dat ga je toch niet doen in mijn... Aaaah! Pas op. Er staat gewoon stroom op dat hek. Als je aan deze kant komt, vertel ik het je. Oke. Zakken, zakken, zakken. Zo gaat het goed. Waar is die boom? Aah! Waar is die boom? Dat moet je niet beetpakken, dat zijn bramen. Plat blijven. En draad niet raken. Aaah! Kruipen. Zo, ja. Oke. Je bent het als een dier stiekem toch onder het draad gekropen. Maar Lennard, waarom staat er eigenlijk stroom op dit hek? Nou, we zijn hier in het leefgebied van verschillende wilde dieren. In reeën, edelherten, wilde zwijnen. Die mogen graag jonge bomen eten. Die vreten de knoppen van de loofbomen. Dan gaan ze telkens hier vreten en eten ze de knoppen en het blad. Komt die nooit groter en wordt het nooit een boom dus die beschermen we nu. Lennard, stop! Je gaat toch niet serieus een boom omzagen? Jawel. Waarom? Omdat een gemengd bos willen. We doen het voor het bos. Als boswachter moet je het bos managen en moet je kiezen met welke bomen je verder wil. Kunnen we kunnen we dan misschien toch niet een boompje redden? We gaan een boom uitgegraven en die mag jij meenemen. Ja, deal. We hebben hier Frits. Is dit Frits de den. Ja. Frits, gaat het? Nou, Frits. We hebben je gered. We gaan een mooi nieuw plekje voor je zoeken. Oke. Ja. Komt-ie. Hopsas. O. Dat gaat makkelijk, he. Ja, dat gaat soepel. Kijk, en dan hebben we weer... Ruimte. Lennart, we hebben gekapt, we hebben gesnoeid. Wat gaan we nu doen? Nu gaan we planten. Oke. Ja. Dank je wel. En hier staat geen stroom meer op? Nee, gelukkig niet. Ja. Oef. Ja, ik heb geoefend. Kijk, dat gaat goed. Oke. We gaan planten. Ja. We hebben eiken meegenomen. De eik is heel goed voor de natuur en voor de biodiversiteit. Let's go. Ja. De allereerste boom. Ja. Dit is wel goed, toch? Ja, zullen we het doen? Ja. Nou, proost, denk ik. Ja, proost. Dank voor je hulp. Proost op onze boompjes en de toekomst van het bos. O! En Frits gaat natuurlijk naar een bomenasiel! Ja, echt waar, een asiel voor bomen. Hoi, Dries. Hee, Manon. Hoi. Ik heb Frits hier bij me. Wat leuk. Leuke naam. Dank je. Mag hij misschien bij jou in het bomenasiel? Jazeker. Wij zijn een soort bomenhub en vanaf hier gaan ze weer door naar andere plantlocaties. Waar gaan we 'm neerzetten? Daar. Zullen we hem hier neer zetten? Ja, is goed. Dries, ik hoorde dat bomen een winterslaap houden. Klopt dat? Ja, klopt. In de winter gaan alle sapstromen naar beneden. Dat wordt opgeslagen in de wortels. In het voorjaar komt alles weer omhoog en groeit hij verder. Ja? Ja. Een beetje aandrukken zo. Nou, zo staat hij mooi. En laat je nog even weten hoe het met hem gaat? Jazeker, doen we. Oke, top. Dank je wel. Geen dank. Doeg. Hoi hoi.

Waarom is een divers bos belangrijk?

Voor een gezond en gevarieerd bos moeten er soms bomen gekapt worden. Maar gelukkig komen er nieuwe bomen voor terug. Door naaldbomen en loofbomen te mengen, ontstaat er een gevarieerd bos dat beter bestand is tegen droogte, en waar veel dieren zich thuis voelen.

Een gevarieerd bos voor meer biodiversiteit

Het is feest vandaag. We gaan namelijk op kraamvisite. Hier achter me zijn heel veel baby'tjes geboren. En die baby'tjes gaan de Noordzee redden. Tijd voor Lableven. Emilie. Van harte gefeliciteerd. Ik heb wat voor je meegenomen. Alsjeblieft. Dank je wel. Ja. Ik ben moeder geworden. Het was een mooie bevalling van heel veel diersoorten op de riffen die we hebben geplaatst. Hier worden dus al die kinderen op geboren. Dit is het? Ja. Het lijken echt wel een soort... een soort zandtaarten eigenlijk. Ja. Een beetje gelaagd zo. Ja. Deze zijn van natuurlijk materiaal gemaakt dat ook in de Noordzee voorkomt. Dus het is zand. Het biedt heel veel holletjes, verstopplekken, houvast voor verschillende planten- en diersoorten. We kunnen ze vanaf een schip zo plaatsen in de zee. Plaats je ze op de bodem. En dat trekt heel veel leven aan. Als een oestertje geboren wordt, de moederschelp gaat open. De jonkies gaan naar buiten en die gaan op zoek naar een plekje om zich vast te hechten. Dit biedt een huisje voor heel veel diersoorten dus die kunnen een plek vinden. Speciaal ontworpen voor de Noordzee. Maar was dat nodig in de Noordzee? Was daar haast bij? 30 procent van de Noordzee was ongeveer schelpdierrif. En dat hebben we kapotgemaakt. Dat is verdwenen. Hoe kan dat? Ja, die hebben we gewoon opgegeten. Serieus? En ze zijn verzwakt vervolgens door ziekte en koude winters. En toen was het klaar. En met deze structuren, en het plaatsen van oesters proberen we die riffen een handje te helpen. Te kickstarten. Omdat we dan straks weer heel veel soorten huisjes hebben voor heel veel soorten dieren. Nou, we doen dus die riffen... die plaatsen we in deze bakken. Ja. En zodra we oesters kleine larfjes hebben laten kweken en zodra die larven een voetje krijgen en ergens aan vast kunnen maken dan doen we de oesters bij die riffen in deze bak. Dan gaan die oesters zich hechten aan het rif. En dan kunnen we buiten dat rif op een nieuwe plek uitzetten en een nieuw rif bouwen. Dit zijn toch ook oesters, of niet? Dit zijn lege oesterschelpen. Hebben die ook een functie? Die zamelen we in, met restaurants. En dat worden bouwstenen van een nieuw rif. Eigenlijk wel mooi, recycling. Je denkt, je gooit je oude oesterschelp weg...nee, die kan nog gebruikt worden. En waarom is het dan belangrijk dat een zee allemaal verschillende dier- en plantsoorten heeft? Een zee is dus een ecosysteem waarbinnen die dieren en planten allemaal functies vervullen. Als je veel verschillende soorten hebt is de kans ook groot dat ze hun taken vervullen. Dus bijvoorbeeld de productie van zuurstof, voedsel en schoon water. Daar zijn wij van afhankelijk. Dus belangrijk dat wij dat systeem ook scherp houden. Je kan het vergelijken met een blokkenspel. Als je heel veel van die blokjes op elkaar stapelt dan moet je er een uittrekken en zorgen dat die toren niet valt. Wat wij aan het doen zijn is die toren telkens die bouwsteentjes eruit trekken. Op een gegeven moment valt zo'n systeem om. Je hebt een soort balans nodig. Ja. Dus als we het versterken, veel van die planten en dieren een thuis geven in een sterke toren, dat is ook goed voor ons. Want wij zijn daar van afhankelijk voor ons bestaan. Je hebt het over al die diersoorten. Maar ik wil ze eigenlijk wel zien. Kan dat? Ga maar mee, naar het water. Ja, we hebben hier wat mooie oesters. Oh, ik heb het koud. Ja. Wil je eruit? Laten we er maar uitgaan. Oh joh, we hebben er vier gezien. Van die zeeflats eigenlijk. Ja. Ik heb natuurlijk gezien hoe ze bij jou staan, dat ze nog niet in gebruik zijn. Ja. En nu hier, dat het gewoon werkt. We hebben ook wat soorten meegenomen. Wat je altijd hoopt te zien bij een oester, is oesters met 'n groeirand. Wat is dat? Dit is die rand, he. Die groeit eraan. Dus ieder seizoen dat-ie goed groeit, groeit er weer een randje aan. Het is eigenlijk net als een jaarring bij een boom. Precies. Die groeit steeds groter, groter, groter. Klopt. Hier hebben we ook een mooi voorbeeld van hoe een oester een rif vormt. Kleintjes kunnen zich op de volwassenen vestigen. Ja. En dan groeit het uit. Dan heb je op een gegeven moment klompen rif. O, wat? En dat groeit helemaal vol. Dit is een ding? Ja. Laat eens zien. Dit is tot een ding geworden. Ja. Dit zijn er meerdere dan. Hier hebben we een mooie haaienei. Een haaienei? Ik heb tussen haaien gezwommen hier? Misschien wel, ja. Maar als je hier al die riffen plaatst en er wordt hier gewoon gevist, dan gaat het toch weer stuk? Ja. Het is heel belangrijk. Dit rif, dit ligt hier. Het is prachtig, je zag het. Zeker. En dat moeten we gewoon beschermen. Dan kan het groeien en dan kunnen we weer terug naar die riffen op de Noordzee die het zo sterk en gezond maken. Nou, Emily, volgens mij was dit kraambezoek geslaagd. We hebben veel jonkies gezien, plantjes gezien. We hebben het allemaal hier meegemaakt. Met andere woorden: Nu alleen nog maar nbeschuit met muisjes. We gaan 'm halen. Ja, lekker.

Wat is het nut van oesters?

Je ziet het niet, maar in de Noordzee leven een heleboel diersoorten die van elkaar afhankelijk zijn. En doordat er veel wordt gevist, gaat het niet goed met de riffen waar schelpdieren op leven. Daarom worden er op het land oesters gekweekt die op speciale torens in zee worden geplaatst. Die trekken veel leven aan en dat is dus goed voor de biodiversiteit!

Oesters kweken voor meer biodiversiteit in de zee

Ik ben in de Oostvaardersplassen. Misschien ken je het van de wilde paarden of van andere grote grazers. Maar er schijnen hier ook vogels te wonen. Die vogels komen hier niet uit zichzelf. Daar komt veel meer bij kijken dan je denkt. Elke dag wordt hier keihard gewerkt om van de Oostvaardersplassen een soort vogelparadijs te maken. En vandaag...Ja... dit is echt niet te doen. Of ik moet 'm soort van zo doen. Ga je mee? Hans-Erik!Hee! Hesjes hoeven niet, zie ik? Nee, juist niet. O, dan doe ik 'm uit. Let's go. Boswachter Hans-Erik neemt me mee op pad om de enorme hoeveelheid vogels te laten zien. En wat doen boswachters allemaal om van de Oostvaardersplassen zo'n vogelparadijs te maken? Daar vliegt echt een hele grote vogel! Gaaf he? Dat is een kiekendief, daar. Nee... dit is...! Gaaf he? Crazy! Zo'n mooi plekje, dit. Een van mijn favorieten. Wauw! Dat landtongetje, daar zitten wat ganzen. Ja, ja. Zie je? Daar tussendoor. En dat lijken allemaal graspollen. Maar dat zijn allemaal vogels. Het zijn volgens mij kieviten en goudplevieren. Hoeveel vogels zijn dit wel niet? We hebben tellingen van tienduizenden. En die komen dan van Scandinavie of zo? Dit zijn echte overwinteraars. Die komen uit het hoge noorden, waar het nu heel koud is. Die komen hier, omdat hier blijkbaar voedsel zit. Oke. Ze vliegen hier dan overheen, ze zien water, en dat betekent voedsel? Die natte graslanden daar, die net geen water zijn en net geen land...
daar komen ze op af. Want daar zit het voedsel...heel dicht aan de oppervlakte, in die modderige bodem.Zo! Dit is EEN grote vogelsnackbar, eigenlijk! Ja, zo kan je het zeggen. Nice.Ja, gaaf he? Dit moeten de heckrunderen zijn. Ja, imposant, he? De enige runderen die hier rondlopen. Prachtige dieren. Brandganzen. Dat zijn die ganzen die in de winter hier zijn. Maar jullie zijn het continu aan het aanpassen zodat het NOG aantrekkelijker wordt en het NOG meer vogels aantrekt. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid, het gaat ook om meer soorten. Het aantrekkelijker te maken, het gebied nog mooier te maken voor nog meer soorten. Gaan we 's kijken wat er op die menukaart van jou staat. Ja? Hier moeten we zijn? Ja. O kijk, hier! Meteen al...Ja, een dikke worm. Meteen al een worm. En daar gaat het nou precies om. Zo makkelijk is het dus. Kijk, hier nog eentje. O, wat cool. Dit is gewoon een buffet, joh! Wij zien alleen de wormpjes nog. Maar er zitten ook allerlei andere insecten door die je niet ziet. Er zitten larfjes in, kleine slakjes. Voor ieder wat wils. En insectjes. Een goed menu dus. Best een goeie snackbar! 
Door dit dijkje te bouwen, zorgen ze er hier voor dat het grondwater niet weg kan. Zo wordt de grond hier lekker modderig en kunnen de vogels goed bij de wormen. 
Dit zijn de konikpaarden die hier in het gebied lopen. Door op de grond te stampen met hun hoeven wordt die grond ook wat malser, en dan komen de wormen vanzelf omhoog. En dan zie je die spreeuwen: Nu komen de wormen naar boven. Dus de paarden zorgen ervoor dat er weer...Ja. makkelijker eten is voor de, in dit geval, spreeuwen. Ja. Ja kijk, hier wordt gewerkt! Ja. Dit ziet er goed uit.Ja. Wat zijn jullie aan het doen? We zijn hier allemaal bosjes aan het aanleggen. Bomen en struiken aan het planten. Voor die vogels. Ja. Dat ze hier hun nestjes kunnen bouwen. Ja. Die mag hier? Zet 'm er maar in. Dit voelt echt heel ceremonieel. Ja, mooi he? En dit gaan we dus met duizenden boompjes en struiken doen. En dit zijn vooral struiken met doorntjes. Rozen met stekels. En bomen waarvan we weten: Als ze oud zijn, dat ze niet lekker gevonden worden door de grote grazers. Zodat ze niet gegeten worden. Precies. Dus als ik hier over een paar jaar terug kom staat hier EEN groot vogelhotel. Ja. Nou, dat-ie groot mag worden! Dus: nieuwe bomen als vogelhotel. Nat land vol met wormen als snackbar. En er is NOG een project. We leggen hier een waterpartij aan. De klei die je daar achter ziet, komt hier uit. Dan maak je een gat, en daar komt water in. We proberen hier dadelijk een soort rivier te maken voor vissen.Ja? Zodat ze van het lage gedeelte naar een hoog gedeelte kunnen komen. Daar staan de zilverreigers en de lepelaars. Die profiteren daarvan. Die staan ze op te wachten met mes en vork. Dus eigenlijk kun je het zien als een soort chic visrestaurant. Mwah... ja, dat zou je kunnen zeggen. Oke, ook niet verkeerd! Woooh! Wat gebeurt er? Zo... Hier doe je het voor. Gaaf he? Hoe werkt dit, Remy? De boswachters maken er hier echt een prachtig vogelparadijs van. En nu wachten tot ze komen! Want ja, dat moeten de vogels natuurlijk zelf doen. Zit je goed? Nee. Nu wel. Helemaal goed. Dit is echt... dit is gewoon een paradijs.

Vogelbeheer in de Oostvaardersplassen

In natuurgebied de Oostvaardersplassen in Flevoland leven allerlei dieren: konikpaarden, vossen en heel vele vogels. Maar dat gaat niet vanzelf: Remy mag met boswachter Hans-Erik mee om te kijken wat er wordt gedaan om van de Oostvaardersplassen een vogelparadijs te maken.

Werken aan een vogelparadijs

Hoe krijg je vogels in je tuin?

Is het bij jou in de tuin of op het balkon een kale boel? Dan kun je lang wachten tot er een koolmees of merel op bezoek komt. Vogels eten insecten, en die komen af op geurige planten. Jonata en Matthijs hebben nog wel wat tips voor een vogelvriendelijke tuin.

Door planten en vogels

houden samen de natuur in balans. Samen vormen ze de levende natuur. Dit noemen we ook wel soortenrijkdom. Alles hangt met elkaar samen. Als de herten te veel bomen kapotmaken, dan kan de eekhoorn nergens slapen. En als er te veel bloemen verdwijnen, dan sterft het bij langzaam uit. Dit is boswachter Bart en dit is zijn jeep. Bart jaagt op herten omdat er te veel herten in dit natuurgebied zijn die bomen opeten of ze kapotmaken. 
Wat is hier gebeurd? Hier heeft een edelhert met zijn grote gewei aan dat boompje geveegd, zoals we dat noemen, hij schuurt er dan aan een. He dus een edelhert die staat zo met zijn gewei... Precies, zo doen ze dat. En daar de takken eraf en de bast eraf. En kijk, je kunt ook zien. Hier heeft ie nog een randje bast over. Dus deze, die blijft wel leven. Maar ik zal jullie straks nog een voorbeeld laten zien hoe die boom dan verder groeit. Maar als dat helemaal rondom eraf is, gaat ie dood. Maar goed, dit is natuurlijk wel voor zo'n boom, enorme verwondingen. 
Deze boom kunnen gewoon doodgaan door hertjes. Maar hartjes zijn hartstikke schattige beesten? Het zijn prachtige beesten. Ontzettend mooi. En dit is ook op zich niet zo heel erg. Maar als er te veel hertenkomen die dus alle bomen kapotmaken. Dan blijft er niet veel meer over wat dan groot wordt. Maar goed, dat is een mooi voorbeeld, maar nog niet alles. Kom maar mee. Kijk, we waren toch net waar dat kleine boompje was geveegd door die herten? Dit is precies dezelfde soort boom. Deze is misschien wel tien, vijftien jaar geleden door een edelhert geveegd, maar je kan dus zien dat hier de stam helemaal kaal is gebleven. Langzaam maar zeker komt de bast er weer overheen groeien. Maar het blijft altijd de zwakke plek van die boom. Maar goed, ze eten natuurlijk heel erg veel. Als je hier alleen al op de grond kijkt. Plantjes en bloemetjes. Het is nu ook wel winter, maar die zie je niet. En om bijvoorbeeld de insecten en bijen. Dat is natuurlijk ook een belangrijke soort, die gaat hard achteruit in Nederland. Maar goed, die moet wel bloemetjes hebben om hem ook van te kunnen eten. En als die dus gelijk weer opgegeten worden door die herten. Daardoor verdwijnen er soorten uit het bos en dat is het probleem. Zie je iets? Ja, kijk, daar lopen ze. Ze zijn echt heel lief. Mooi zijn ze he? Ga je deze nu echt schieten? Ik vind nog steeds een beetje rare gedachte. Dat dus om een bij te redden dat we daarvoor een hert moeten afschieten.
Je hebt er nu je alleen maar over bijen. Maar het gaat om alles, om alle soorten planten en dieren, insecten, vogels en alles ja, een beetje te houden en te zorgen dat die herten niet alles helemaal kaal eten hier, moet er toch af en toe een geschoten worden. Dus ik ga nu inderdaad kijken of er eentje kan schieten. We mogen ook niet alle herten schieten. Grote ,gezonde, jonge dieren laten we uiteraard lopen, maar ik ga wel kijken of er eentje bij zit die ik kan schieten. Niet? Nee, niet. Waarom zat er nu niks tussen? Er zaten nu alleen maar herten bij, ouder dan vier en jonger dan twaalf. Dus niemand, dus niemand. Maar wat nou als je wel een hert had afgeschoten? Wat doe je dan met dat hert gedaan? De herten die we schieten, die worden opgegeten. Op een moment als een hert geschoten is, dan is er gewoon een fantastisch mooi beest. Het is dan een heel goed stuk scharrelvlees geworden wat altijd lekker buiten in de natuur is geweest. Een wildgerecht. Ja, een wildgerecht.

Waarom worden herten soms afgeschoten?

Herten zijn prachtige dieren. Maar wanneer er te veel herten zijn, hebben andere diersoorten daar last van. Matthijs en Sosha lopen mee met boswachter Bart. In zijn bos staan veel bomen die door herten zijn beschadigd.

Te veel herten zijn niet goed voor de soortenrijkdom

Alles wat leeft op aarde staat voor biodiversiteit. “Bio” betekent “leven” en “diversiteit” betekent “verschillend”. Op aarde leven heel veel verschillende soorten. Naast de mens zijn er planten en dieren. Maar ook micro-organismen. Micro-organismen zijn heel kleine diertjes. Zo klein, dat ze niet te zien zijn met het blote oog, maar wel met een microscoop. Er zijn allerlei soorten en vormen van leven. Van de kleinste dieren die je alleen met een microscoop kan zien tot grote zeezoogdieren zoals deze walvis. Er zijn ongeveer 2 miljoen dieren, planten en micro-organismen beschreven. Maar wetenschappers hebben al een tijd geleden ontdekt, dat er nog veel meer soorten zijn. Het is alleen erg lastig om al deze soorten te vinden en dan ook nog goed te beschrijven, want het zijn er zó ontzettend veel! In sommige gebieden op de wereld komen meer verschillende soorten voor dan in andere gebieden. Zoals bijvoorbeeld in het tropisch regenwoud: hier ontdekken wetenschappers veel nieuwe soorten dieren en planten. Ook de Galapagoseilanden staan bekend om de grote biodiversiteit. Op sommige plekken zie je dieren die je nergens anders op de wereld tegenkomt. Zoals de zeeleguaan en ook de reuzenschildpad vindt je hier. En alleen in het werelddeel Australië komt de kangoeroe in het wild voor. Om alle dieren een naam te kunnen geven, hebben wetenschappers een indeling in groepen gemaakt. Hierbij kijken ze naar de kenmerken, naar de verschillen, maar ook naar de dingen die hetzelfde zijn. Er zijn dieren met botten en dieren zonder botten. Dieren zonder botten zijn bijvoorbeeld spinnen. Dieren met botten zijn vissen, amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren. Er zijn reptielen die op het land leven, maar sommige leven ook in het water, zoals de krokodil. Als een wetenschapper een nieuw dier ontdekt, bekijkt hij of zij de kenmerken. Daarna wordt het dier in een groep van het dierenrijk ingedeeld. En dat gaat ook zo bij planten en bij micro-organismen. 

Met materiaal uit: Beagle - in het kielzog van Darwin.

Biodiversiteit

Het schip de Stad Amsterdam heeft acht maanden lang een bijzondere reis gemaakt. Dit was dezelfde reis als Charles Darwin lang geleden maakte met zijn schip de Beagle. In het onderzoek kwamen de onderzoekers veel mensen tegen, maar vooral planten, dieren en micro-organismen.

Heel veel verschillende dieren

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Natuurlijke omgeving

Hoe meer soorten, hoe beter!

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Het schooljaar gaat weer beginnen. Wij zijn er klaar voor.

Kinderboekenweek header

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.