Waarom stuiteren stuiterballen?

Niet alle ballen stuiteren even goed. Maar een bal die pas echt goed stuitert, is de stuiterbal. Dolores zoekt uit hoe die gemaakt wordt en neemt een kijkje in de fabriek.

Hallo, ik ben Marieke en thuis speel ik heel vaak met stuiterballen. Ze stuiteren zo lekker. Veel hoger dan een tennisbal of een voetbal. Daarom is mijn vraag aan het Klokhuis: Waarom stuiteren stuiterballen?
Dat vind ik nou een leuke vraag want dan mag ik eindelijk weer een keertje met een stuiterbal spelen. Ik wil jouw vraag eigenlijk aanvullen, namelijk waarom stuitert de ene bal wel en de andere bal niet? Dat gaan we hier in de rubberfabriek in Zeewolde eens fijn uitzoeken. Ze maken hier kunstrubbers. Rubber is visco-elastisch. Dat wil zeggen dat het vervormbaar is en dat het kan stuiteren. Als je een stuiterbal onder de microscoop zou bekijken dan zal je zien dat het bestaat uit allemaal elastische deeltjes die met elkaar zijn verknoopt. Die liggen dan als een kluwen spaghetti door elkaar. Zo vormen ze een heel stevig netwerk. Als je een elastiek uit wil trekken dan voel je dat hij terug wil naar zijn oude vorm en dat gebeurt ook als je hem loslaat. Vervormbare en elastische materialen zijn altijd zacht zoals deze gekookte spaghetti. Als ik ongekookte spaghetti pak en probeer te vervormen dan breekt het gewoon. Niet echt elastisch. Als je iets laat vallen komt er energie vrij en die energie moet ergens heen. Je kan energie verliezen door wrijving met de lucht maar je kan die energie ook overdragen aan de grond. Dat kan door middel van wrijvingswarmte maar dat kan ook door een klap. Die klap die hoor je dat de plank zijn energie overdraagt aan de vloer. Bij een stuiterbal gebeurt er iets grappigs want zodra hij de grond raakt vervormt hij iets. De onderkant wordt plat. Omdat de stuiterbal van rubber is en dus elastisch, wil hij gelijk terug in zijn oude vorm. Dat doet hij door kracht te zetten doordat die stuiterbal weer omhoog stuitert. De energie die daarbij vrijkomt heet kinetische energie. De ondergrond is ook heel belangrijk. Als we dit stalen balletje op een harde ondergrond laten stuiteren dan valt hij dood. Hij valt helemaal stil. Doe ik het op een elastische ondergrond dan gaat hij stuiteren. Zo stuitert hij prima. Laat ik het balletje op een zachte ondergrond, het kussentje, dan kan hij zijn energie niet goed hergebruiken en stuitert hij dus niet. Voor het maken van deze stuiterbal heb je elastisch rubber nodig. Dit zijn de grondstoffen: synthetisch rubber, dus eigenlijk nagemaakt rubber, hars en nog een aantal andere stoffen, olie en kleurstoffen. Om een stuiterbal te maken worden alle ingrediënten in deze bak koud met elkaar gemengd. Dat koude mengsel gaat deze machine in, wordt hier verwarmd en ook weer afgekoeld. In hele kleine stukjes gesneden en dan houd je deze korreltjes over. Die korrels gaan met een kleurstof in de spuit- en gietmachine. Daar worden ze verwarmd en wordt weer vloeibaar. Die vloeistof wordt als het ware weer in een malletje gespoten. In het malletje koelt het af en dan houd je in dit geval de stuiterbal over. Ja hoor, helemaal goed.