Jacobus Capitein

Jacobus Capitein wordt als cadeautje weggegeven aan een Nederlandse koopman. Hij neemt Jacobus Capitein mee naar Nederland. Hier gaat Jacobus theologie studeren.

Afrikanen zijn niet alleen handelswaar, ze dienen soms ook als cadeautje. Het overkomt een 8-jarig jochie. Die jongen krijgt een Nederlandse naam: Jacobus Capitein. Hij werd ontvoerd en tot slaaf gemaakt. Hij werd gevangen genomen en verkocht aan een kapitein die hier slaven kocht om mee te nemen naar Amerika. En vervolgens wordt hij als cadeautje weggegeven.
Hij was nog maar 7 of 8. En hij werd aan een koopman gegeven met de naam Van Gogh. Hij woonde in een van de forten en werkte voor de West-Indische Compagnie. Jacobus reist met zijn eigenaar Van Gogh vanaf Fort Elmina in Ghana via Suriname naar Nederland, op een slavenschip.
Was hij nog slaaf toen hij eenmaal op Nederlands grondgebied was? In Nederland was hij niet langer een slaaf want slavernij was in Nederland bij wet verboden. Hij was hier dus vrij. Hij wordt in 1735 gedoopt in een bomvolle kloosterkerk. Dezelfde kerk waar ook de dochters van Willem Alexander en Maximá zijn gedoopt. Jacobus is dan 18 jaar.
En het was een unieke gebeurtenis hier? Zeker. Dat was nooit eerder gebeurd. Dat was de eerste keer dat een zwarte werd gedoopt hier in deze kerk. Dat was heel belangrijk voor de Capitein. Hij schrijft zelf in één van zijn geschriften dat hij naar Nederland was gekomen omdat God dat zo wilde. Zodat hij hier opgeleid zou worden en het evangelie naar zijn mensen kon brengen.
In Leiden schrijft Jacobus Elisa Johannes Capitein zich in op één van de meest toonaangevende universiteiten van Europa. Hij gaat er Theologie studeren. Om af te studeren kiest hij een opmerkelijk onderwerp: “is slavernij verenigbaar met het Christelijk geloof?”.
Hij stelde dat de bijbel slavernij bestond. Eigenlijk zei hij: als je je slaven niet goed behandelt dan ben je schuldig. De slavernij zelf is het probleem niet. Het gaat om de regels omtrent de slavernij. Ik denk niet dat hij zich destijds had kunnen uitspreken tegen slavernij. Dat denk ik niet. Daar was een heel moedig persoon voor nodig. Hij was daar niet bij gebaat want hij wilde dominee worden. En dat kon alleen als hij de kerk en de West-Indische Compagnie tevreden stelde. Dat klopt gedeeltelijk. Maar ik denk ook dat hij echt geloofde wat hij schreef. Daarom is Capitein zo’n tragisch figuur.