Invloed van een katalysator op de reactiesnelheid

---

Ammoniak zomaar verbranden levert geen bruikbare producten op. Wordt bij de verbranding platina als katalysator gebruikt, dan ontstaat stikstofdioxide. Dit is wel bruikbaar: je kunt er salpeterzuur van maken. Deze reactie verloopt snel en gemakkelijk.

De molecuulformule van ammoniak is NH3. Die van zuurstof is O2. Een reactiemengsel van ammoniakgas en lucht, of nog beter, zuiver zuurstof, verbrandt explosief.
In deze slangen worden ammoniakgas en zuurstofgas aangevoerd. Het ammoniakgas wordt in deze geïmproviseerde brander op een veilige manier verbrand. Eén van de verbrandingsproducten is gemakkelijk te herkennen. Het is waterdamp, die op de binnenwand van het glas condenseert.
Tijdens de reactie reageren de ammoniakmoleculen met zuurstofmoleculen, waardoor watermoleculen en stikstofmoleculen ontstaan. De reactievergelijking moet vanzelfsprekend kloppend gemaakt worden.
Dus krijgen we 4 NH3 + 3 O2 geeft 6 H2O + 2 N2.
Deze verbrandingsproducten zijn echter weinig interessant, want water en stikstof hebben we genoeg.
Veel bruikbaarder is de reactie in deze opstelling. We laten hetzelfde mengsel van ammoniakgas en zuurstofgas stromen door een verhitte buis, waarin twee kleine platinanetten zitten. Achter het tweede netje is nu duidelijk een bruin gas zichtbaar. Dat is stikstofdioxidegas. In de moleculen daarvan zijn stikstofatomen en zuurstofatomen gebonden.
Als de reactie goed op gang is, gloeien de platinanetten en verloopt de exotherme reactie vanzelf. Stikstofdioxide is een bruikbaar product, want er kan salpeterzuur mee worden gemaakt. Mét platinanetten levert de verbranding van ammoniak andere producten op dan zonder dit materiaal. Toch blijven deze platinanetten tijdens de reactie onveranderd. Deze worden niet verbruikt.
Hier zie je de reactievergelijking kloppend gemaakt. Het platina is bij deze reactie een katalysator. Hij maakt een reactie versneld mogelijk zonder zelf verbruikt te worden.