Hoe ontstaat kanker?

Je lichaam bestaat uit miljarden cellen. Deze cellen delen zich om te groeien en te vernieuwen. Maar soms treedt er in de celkern een verandering op in je DNA. Dan kan zo’n gezonde cel veranderen in een kankercel die zich blijft delen en zo de gezonde cellen overwoekert. Bij kinderen ontstaan vaak andere soorten kanker dan bij volwassenen.

Je lichaam bestaat uit miljarden cellen. In je nieren zitten niercellen, in je hart zitten hartcellen, in je darmen zitten darmcellen. En al die cellen weten precies wat ze moeten doen. Het zijn de bouwstenen van je lichaam. En in iedere cel zit een celkern met daarin je DNA. En je DNA bepaalt wie je bent en hoe je eruitziet. Dus bijvoorbeeld je haarkleur. Of wat dacht je van je lengte. Of de grootte van je voeten. Het is eigenlijk een soort vingerafdruk. Maar in je DNA is ook vastgelegd dat cellen zich moeten delen. En dat doen ze om te groeien en om te vernieuwen. En dat gaat met miljoenen celdelingen per dag. Nou kun je denken: zoveel, dat kan toch nooit allemaal goed gaan? En dat is ook zo. Soms treedt er in die celkern een verandering op in je DNA. En één verandering is nog niet zo heel erg. Twee of drie ook niet. Maar als het er meer zijn, dan kan zo'n gezonde cel veranderen in een kankercel. En kankercellen blijven zich maar delen en delen en delen. Net zo lang tot ze de gezonde cellen overwoekeren. En dan ontstaat er een klompje cellen en dat noemen we een tumor of gezwel.

Kinderen hebben andere vormen van kanker dan volwassenen. Dat zie je goed als je kijkt naar de verschillende leeftijdsgroepen. Er zijn drie leeftijdsgroepen. De jonge kinderen, van nul tot 14 jaar, die zijn heel erg in de groei, die krijgen voornamelijk acute lymfatische leukemie. Een vorm van kanker die in het bloed voorkomt. Die komt het meeste voor. Daarnaast kunnen ze hersentumoren krijgen, in je hoofd. Of bijvoorbeeld een bottumor. En dat kan op verschillende plekken zijn in het lichaam.
De vormen van kanker die we bij kinderen zien, komen we bij volwassenen vanaf 30 jaar haast niet voor. Bij hen ontstaat kanker door een opeenstapeling van DNA-veranderingen in de cel, doordat de cellen ouder worden. Want als je ouder wordt, hebben die cellen zich veel vaker gedeeld. Ja. En het lichaam heeft veel meer meegemaakt. Als je vanaf je 16e hebt gerookt, of je ligt uren te bakken in de zon, of je hebt heel veel alcohol gedronken, dan kan het wel eens een keertje heel erg misgaan. Ja, dat snap ik.
Dan heb je nog een tussengroep, tussen de 15 en 29 jaar ongeveer, als je van jong naar volwassenen gaat. Dan komen beide vormen van kanker voor. De kanker die je hebt als jong kind, zoals leukemie, of een bottumor, en de kanker die je krijgt als cellen ouder worden of bijvoorbeeld door roken.