Name: De Tweede Wereldoorlog
Uploaded: 2021-12-16T16:00:00+01:00
Duration: 10 min 18 s

Groep 6/7/8

Deze bunker is gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een herinnering aan een tijd die diepe sporen achterliet in Nederland. Zo'n bunker is een koude herinnering van beton, maar er zijn ook andere herinneringen, opgeslagen in de hoofden van mensen die de oorlog meemaakten. Ik ga langs bij mevrouw Chris de Leeuw. Chris is 96 jaar oud, maar tijdens de Tweede Wereldoorlog was ze nog gewoon een kind, een doodgewoon meisje van veertien. En mocht je je afvragen waarom ik deze mee heb? Dat ga ik je zo laten zien. Hallo, welkom, goeiemorgen! Mag ik binnenkomen? Ik daar natuurlijk naar te kijken. Mooi he? Die heb ik meegenomen vandaag. Ja, waar zal ik m neerzetten? Wat vindt u fijn? Nou, ik vind het een hele eer om u te ontmoeten, want het valt natuurlijk superveel te vertellen over de Tweede Wereldoorlog. U was in die tijd veertien jaar. Hoe was dat? Nou in het begin was alles nog een beetje gewoon, maar geleidelijk aan merk je dat je vrijheid ingeperkt werd. En dat is eigenlijk heel gek he. Ik kon niet meer gaan en staan waar je wilde. Je mocht vooral niet zeggen wat je dacht en en dat onrecht, die onvrijheid. Dat kon je woedend maken. Maar je voelde je tegelijk ook machteloos. In 1933 komt deze man, Adolf Hitler, een leider van de nazipartij aan de macht in Duitsland. Hij wil dat nazi-Duitsland het machtigste land wordt van Europa, met hem als grote leider. In 1939 valt hij als eerste zijn buurland Polen binnen met zijn enorme leger en dat betekent het begin van de oorlog. 10 mei 1940 is Nederland aan de beurt. Duitse soldaten trekken onze grenzen over, maar het Nederlandse leger probeert ze tegen te houden. Daar zitten de nazi's natuurlijk helemaal niet op te wachten en om Nederland te dwingen zich zo snel mogelijk over te geven, besluiten ze op 14 mei om Rotterdam helemaal plat te bombarderen. Het duurt maar heel even, 13 minuten, maar in die korte tijd wordt de hele binnenstad van Rotterdam verwoest. In de binnenstad staan er nu nog maar een paar gebouwen overeind. Het oude stadhuis daar met dat groene torentje, dit hele mooie Witte Huis aan deze kant, daar in de verte en de Laurenskerk waar ik nu op sta. En voor de rest is alles weg. Bij het bombardement komen zo'n achthonderd mensen om het leven. Nadat Rotterdam door het Duitse leger is verwoest, dreigt Hitler nog meer steden te bombarderen als Nederland zich niet overgeeft. Geen keuze dus. Vanaf dat moment zijn de nazi's de baas in Nederland. Ik had mijn vader nog nooit zien huilen en op dat moment huilde hij. Dat maakte veel indruk op mij. Ja. Geachte luisteraars binnen en buiten het Koninkrijk der Nederlanden. Wij hebben deze uitzending Radio Oranje genoemd. Sorry hoor. Het komt ineens zo terug. Ja, maar dat kan ik me voorstellen. Hitler is een dictator, zijn wil is wet. In de landen die hij heeft veroverd moet dan ook alles gaan en moet iedereen zijn zoals hij dat wil. En daarom is er ook in Nederland steeds minder vrijheid. Moest je je indenken. We hadden geen televisie, we hadden geen computers, we hadden geen mobieltjes. Dus de radio was eigenlijk het enige waardoor je wist wat er gaande was. We moesten allemaal onze radio's inleveren, want de Duitsers wisten echt wel dat we naar de Engelse radio luisteren. En dat is ook weer een stuk van die inperking van onze vrijheid. De nazi's verbieden steeds meer en meer dingen. Verschillende bevolkingsgroepen worden uitgesloten en vervolgd. Ze worden zonder pardon opgepakt, gevangengezet en zelfs vermoord. En dan moet je denken aan mensen met een handicap, Roma en Sinti en homoseksuelen. Maar vooral voor Joden wordt het leven steeds moeilijker. Op heel veel plekken mogen ze niet meer komen. Verboden voor Joden. Ze mogen ineens niet meer naar cafés, restaurants, naar het zwembad, naar de dierentuin en zelfs gewoon in het park zijn joden niet meer welkom. Vanaf 1942 moeten ze een gele ster gaan dragen, zodat iedereen ziet dat ze joods zijn. In de jaren daarna worden heel veel Joden opgepakt. Vaders, moeders, opa's en oma's, kinderen. Puur en alleen omdat ze joods zijn. De nazi's zeggen dat ze gaan werken, maar in feite worden ze opgesloten in concentratiekampen en vernietigingskampen. Ze krijgen nauwelijks te eten en ze moeten heel zwaar werk doen. De meeste mensen overleven het niet en velen van hen worden meteen al bij aankomst vermoord. 107.000 Nederlandse Joden worden opgepakt en maar 5500 zullen het overleven. De nazi's zijn hard op weg om heel Europa te veroveren, maar er zijn ook tegenstanders. De Fransen, Engelsen, Amerikanen, de Canadezen en de Russen proberen hen tegen te houden. Dat zijn de geallieerden. Op veel plekken in de wereld wordt er flink gevochten tussen het Duitse leger en de geallieerden. Weet je Janouk. Je kon het trouwens ook niet veel in de oorlog, maar in t begin wilde je toch op de een of andere manier laten merken dat je het er niet mee eens was. En we kenden het V-teken. Het V-teken van vrijheid, van vrede, van vriendschap. En wat we dan deden was uit de krant een heleboel V'tjes knippen. Ja, en dan s avonds, als het donker was, gingen we die op straat uitstrooien. En dan zag je de volgende dag... Zag die mensen kijken en dit doen. Ik zie dat ik de methode nog te pakken heb. U hebt de methode zeker nog te pakken. En dat na 76 jaar. Nou, ik doe het u niet na. Ja, want dat was dan voor u zeg maar de manier om toch nog iets te doen tegen de bezetters eigenlijk. Omdat je wilde laten zien: wij worden vrij. Jullie krijgen ons er niet onder en ik denk dat dat belangrijk geweest is. Dat denk ik ook ja. Om hoop te houden en moed. Gek hè, dat je daar zo blij van kunt worden? Er is steeds meer verzet tegen de nazi's in Nederland, maar dat moet wel stiekem. In het geheim natuurlijk, want anders kan je worden opgepakt. Dit was natuurlijk maar heel klein verzet. Maar er zijn mensen die echt verzet gepleegd hebben. Niet zoveel Nederlanders durfden dat te doen. Het was natuurlijk ook heel gevaarlijk. Een vriend van ons die heel veel gedaan heeft, die is opgepakt en die is doodgeschoten. Zullen we er nog een paar knippen? Ja, we gaan er nog een paar knippen. In deze straat woonde Chris en dat is het huis waar ze echt woonden. Gek hoor. Je herkent het nog wel. Ja, ach gossie. Zullen we er even dichter naartoe lopen? Ja, leuk. Even kijken. In 1944 werd dat Duitse hoofdkwartier dat over het spoor zat, werd gebombardeerd. En één van de bommen viel ook hier in de straat. En het was doodeng en de dakpannen vielen van de van het dak en de ramen sprongen kapot. En waar zat u toen? In de kelder. Mijn zusje was er niet en dat was juist wat het nog enger maakte. En we waren als de dood dat zij door het bombardement geraakt was. Maar gelukkig kwam ze ongedeerd thuis. De strijd tussen de Duitsers en de geallieerden wordt heviger en langzaamaan verliest het leger van Hitler steeds meer terrein. Op 5 mei 1945 is het dan eindelijk zover. Duitsland geeft zich over en Nederland is bevrijd. Landgenoten. Thans is het ogenblik gekomen waarop wij u het definitieve einde van den oorlog in Europa kunnen aankondigen. En daar kwamen de eerste auto's aan van de Canadezen en wij klommen op de auto, in de auto, achter de auto. En toen beseften we ons: we zijn echt helemaal vrij. Ik vergeet veel in mijn leven, maar die dag zal ik nooit vergeten. Vijf jaar oorlog. Het kost wereldwijd aan tientallen miljoenen mensen het leven. Het Nationaal Monument op de Dam is één van de oorlogsmonumenten in ons land die ons herinneren aan die vijf jaar. En daarom zijn we elk jaar op 4 mei om 8 uur twee minuten stil. We herdenken de doden en we spreken samen de hoop uit dat dit nooit, nooit meer gebeurt. Weet je Janouk, als je de oorlog meegemaakt hebt, dan draag je dat je hele leven met je mee. Ja, dat raak je nooit kwijt. Kom.

Klas 1/2/3

Anne filmt zichzelf en de gebeurtenissen in het Achterhuis, kijkt terug op de tijd voor de onderduik, vertelt over de oorlog en deelt haar diepste gedachten en gevoelens. 

Het videodagboek van Anne Frank

Anne Frank heeft de Tweede Wereldoorlog niet overleefd, maar haar dagboek wel. In ‘Het Achterhuis’ schrijft ze over onderduiken, de oorlog en haar gedachtes en gevoelens. Na de oorlog is haar dagboek wereldberoemd geworden. In deze tijdlijn scroll je door haar leven, van haar geboorte in Frankfurt tot aan haar dood in concentratiekamp Bergen-Belsen. 

Tijdlijn over het Joodse meisje dat een wereldberoemd dagboek schreef

Het leven van Anne Frank

In 2020 is het 75 jaar geleden dat Nederland wordt bevrijd van de Duitse bezetter. De Tweede Wereldoorlog is voorbij en Hitler is verslagen. In heel Nederland gaan mensen de straat op om de bevrijding te vieren. Nog steeds vieren we elk jaar op 5 mei dat we in een vrij land leven. Weet jij door wie Nederland is bevrijd en hoe de bevrijding van Nederland verliep? Test je kennis in de quiz!

Quiz over de bevrijding van Nederland

Wat weet jij over de bevrijding van Nederland?

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 staat er een flinke noordwesterstorm. Het is springvloed. De zeedijken in Zeeland breken door en het water slaat ook de binnendijken kapot. Binnen de kortste tijd staat het grootste deel van Zeeland onder water. Duizenden mensen raken hun huis en haard kwijt. Na de watersnood zijn er veertien Deltawerken gebouwd om een nieuwe ramp in de toekomst te voorkomen.

Quiz over Nederland en het water

Wat weet jij over de watersnoodramp?

Van de hunebedden tot het oranjegevoel: de vernieuwde canon bevat vijftig vensters die de geschiedenis van Nederland samenvatten. In deze tijdlijn kun je op chronologische wijze door de tien tijdvakken scrollen. Bij elk venster hoort een infoblok met handige kernbegrippen en een video over het venster. Bij enkele nieuwe canonvensters worden nog nieuwe video’s ontwikkeld. 

Tijdlijn over de vijftig vensters

De canon van Nederland

De Tweede Wereldoorlog

Speel de quiz over de Tweede Wereldoorlog

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Programmalogo's

Op 10 mei 1940 valt het Duitse leger van Adolf Hitler, Nederland binnen. Vanaf dan is er vijf jaar oorlog in Nederland. Tijdens de bezetting worden de rechten van burgers ingeperkt en worden er ruim honderdduizend Nederlandse joden, Roma en Sinti, homoseksuelen en gehandicapten opgepakt en vermoord in concentratie- en vernietigingskampen. Sommige mensen gaan in verzet, wat een enorm risico is. Op 5 mei 1945 wordt Nederland door de geallieerden bevrijdt.

Wereldoorlogen

Nederland bezet en bevrijd

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.