Name: De beeldenstorm van 1566
Uploaded: 2022-03-09T20:00:00+01:00
Duration: 4 min 10 s
Description: Nederlandse protestanten hebben genoeg van de onderdrukking door de Spaanse katholieke koning Filips II. Met de beeldenstorm richten ze grote schade aan in katholieke kerken en kloosters. Dat blijft niet onbestraft: Filips stuurt Alva om af te rekenen met de ongehoorzame protestanten.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

In de Zuidelijke Nederlanden vallen radicale protestanten en relschoppers kerken en kloosters binnen en slaan het hele interieur kort en klein. De beeldenstorm is begonnen en trekt een spoor van vernieling door het hele land. De protestanten moeten niets hebben van de pracht en praal van de katholieken. Alle katholieke verering van beelden van Maria, daar geloven de gereformeerden allemaal niet in. Zij zeggen eigenlijk: dat moet allemaal weg, dat is des duivels. En daarom moet het ook met heel veel geweld. Daarom gaan ze ook die beelden breken, in brand steken, ophangen, erop pissen en noem maar op. Dat moet allemaal met een soort extra agressie om te laten zien dat je echt de duivel verslagen hebt in die beelden. De schade van de beeldenstorm was niet te overzien. Op deze kerkbank in Breda zijn alle gezichten weggehakt. Eeuwenoude kerkinterieurs en onschatbare boekencollecties gingen voor altijd verloren. De beeldenstorm verspreidde zich vanuit het zuiden als een vloedgolf over de Nederlanden. Door allerlei erfenissen, huwelijken en veroveringen waren deze provincies in handen gekomen van Filips de tweede, de koning van Spanje. Veel Nederlandse edelen zijn voor godsdienstvrijheid, maar de Spaanse koning is katholiek en wil afrekenen met andersgelovigen, zoals de protestanten. In Madrid horen ze over de beeldenstorm. Dat is een schok. Een enorme schok, omdat het eigenlijk de twee pilaren van Filips' politiek aantast. Het tast aan de ene kant zijn pogingen aan om het katholicisme overal als de enige godsdienst te vestigen. Nu wordt ie publiekelijk eigenlijk in zijn hemd gezet. En dat is dan ook meteen het tweede probleem. Want die beeldenstorm is een aantasting van zijn gezag. Filips stuurt Alva, de gevreesde IJzeren Hertog. Alva moet de opstandelingen straffen, de protestanten uitroeien en het bestuur centraliseren. Vijf dagen na aankomst stelde Alva zijn eigen rechtbank in: de Raad van Beroerte. Die moest iedereen veroordelen die had deelgenomen aan de beeldenstorm. Het volk had het al gauw over de blauwe draad vanwege de vele gruwelijke vonnissen. Hij stelt een aparte rechtbank in, de Raad van Beroerte, die een groot aantal processen voert, doodvonnissen uitspreekt, vaak ook tegen mensen die niet gepakt kunnen worden, maar die worden in afwezigheid veroordeeld en die weten als we terugkomen en we worden aangehouden, dan gaat ook mijn kop eraf. Ruim tienduizend mensen worden bij verstek veroordeeld en raken al hun bezittingen kwijt. Meer dan duizend anderen worden geëxecuteerd, waaronder de graaf van Egmont. Maar ook de heer van dit kasteel in Zuid-Limburg, de Graaf van Horne. Beide edelen waren zeer geliefd bij het volk. Alva wilde een voorbeeld stellen en maakte van hun executie een groot spektakel. Het schavot op de Grote Markt in Brussel werd met een zwart laken overdekt en drieduizend Spaanse soldaten moesten de orde bewaren. De terechtstelling wekte afschuw in het hele land. Het beeld van Alva als meedogenloze tiran was voor altijd gevestigd.

Groep 6/7/8

Quiz opstand

In de 16e en 17e eeuw staat Nederland in het teken van opstand. In die tijd vallen de Nederlanden onder het Spaanse rijk en wordt het land geregeerd door speciaal aangestelde landvoogden. Maar veel Nederlanders zijn het niet eens met regels van de Spaanse vorst Filips II. Er vindt een Beeldenstorm plaats die door heel Nederland raast. En in 1568 breekt de Tachtigjarige Oorlog aan waarin de Nederlandse ‘Geuzen’ strijden voor een zelfstandige natie.

Quiz over de geboorte van Nederland

De Opstand

De beeldenstorm van 1566

De geschiedenis van Nederland in 10 afleveringen, vanaf het moment dat de eerste bewoners zich er vestigden tot nu. Inclusief lesbrief en interactieve tijdlijn.

Programmaheaders

Programmalogo's

Het verhaal van Nederland in de klas

Het verhaal van Nederland

Nederlandse protestanten hebben genoeg van de onderdrukking door de Spaanse katholieke koning Filips II. Met de beeldenstorm richten ze grote schade aan in katholieke kerken en kloosters. Dat blijft niet onbestraft: Filips stuurt Alva om af te rekenen met de ongehoorzame protestanten.

Ontdekkers en hervormers

Weg met de katholieke pracht en praal

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Gele tulpen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.